Meester van het messcherpe kleurvlak

HENNY DE LANGE en REDACTIE CULTUUR & MEDIA

Abstracte vormen, scherpe lijnen en felle kleurvlakken. De schilderijen van de Amerikaanse kunstenaar Ellsworth Kelly, die zondag op 92-jarige leeftijd overleed, springen er meteen uit. Zó zinderend zijn de kleurvelden op zijn doeken, die altijd messcherp tegen elkaar liggen. Hij werd er wereldberoemd mee en geldt in Amerika als een van de belangrijkste naoorlogse kunstenaars. Hij had in de jaren zestig grote invloed op de ontwikkeling van de abstracte kunst. Zijn schilderijen zijn wereldwijd te zien in musea. In Nederland heeft het Stedelijk Museum in Amsterdam meer dan twintig van zijn werken in de collectie.

Kelly haalde zijn inspiratie vooral uit de vele reizen die hij maakte en zijn ontmoetingen met kunstenaars. Zijn grote voorbeelden waren Pablo Picasso en Henri Matisse.

De in New York geboren Kelly begon in 1941 aan een kunstopleiding. Die brak hij af omdat hij opgeroepen werd voor het Amerikaanse leger. Hij werd naar Frankrijk gestuurd, waar hij onder meer camouflageprints ontwierp. Na de oorlog pakte hij de opleiding weer op. Ook ging hij een jaar in Parijs studeren.

Daar zag hij voor het eerst surrealistische kunst en ontmoette hij Jean Arp. Diens abstracte werk, waarin toeval en automatisme een belangrijke rol spelen, fascineerde Kelly. Hij wilde ook moderne kunst maken die 'anoniem' was. Het ging hem om verf in de meest pure vorm. Van modderige en gemengde kleuren hield hij niet. Bij hem was de verf altijd rood, blauw, geel, wit of zwart. Hij ontmoette meer kunstenaars in Frankijk, zoals Brancusi, Calder en Picabia, die net als hij zochten naar een nieuwe abstracte beeldtaal.

Zijn inspiratie vond hij ook letterlijk op straat: in alledaagse voorwerpen als raamkozijnen en stoeptegels. Zo vertelde hij eens dat bij een museumbezoek de grote ramen van de zalen hem meer konden boeien dan de oude schilderijen die er hingen.

Niet alleen in architectuur, maar ook in de ritmische vormen uit de natuur vond hij patronen voor zijn kunst. In 1951 was zijn eerste solotentoonstelling in de Galerie Arnaud Lefebvre in Parijs. Drie jaar later ging hij terug naar New York, waar hij uitgroeide tot een van de grootste kunstenaars van zijn generatie.

Naast talloze schilderijen en beelden maakte Kelly ook sculpturen van staal en aluminium voor de openbare ruimte. Tot zijn bekendste werken behoren een fresco voor het gebouw van de VN-organisatie Unesco in Parijs, een gedenksteen voor het Holocaust Memorial Museum in Washington en een grote sculptuur voor Barcelona.

Een van zijn laatste tentoonstellingen was in 2013 in het Museum of Fine Arts in Boston. Bij de opening zei Kelly, terugblikkend op zijn lange kunstenaarsleven: "Ik word gevoed door het verleden, ik betwist het heden en ik beweeg me naar de toekomst." Kelly overleed in Spencertown, in de staat New York. Volgens zijn galerie had hij afgelopen week nog gewerkt aan vijf schilderijen.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden