Meerderheid in moslimwereld wil democratie - verdeeldheid over sharia

Dat concludeert het Amerikaanse onderzoeksbureau Pew op basis van een reeks omvangrijke onderzoeken. Pew sprak tussen 2008 en 2012 tienduizenden moslims in 39 landen, van Albanië tot Indonesië en Oeganda. In landen als Libanon en Tunesië is de steun voor democratie het grootst; het conservatieve Pakistan scoort juist laag.

Grofweg de meeste moslims vinden dat nationale wetgeving zich in meer of mindere mate moet baseren op de sharia, de verzamelterm voor islamitische morele voorschriften. Alleen in het zuidoosten van Europa en Centraal-Azië is de steun gering. Velen beschouwen de sharia echter als een strikt islamitische aangelegenheid; hij zou niet hoeven te gelden voor anders- of niet-gelovigen.

Steun voor shariarechtbanken en lijfstraffen
In het Midden-Oosten, Noord-Afrika en het zuiden van Azië vindt ongeveer driekwart van de sharia-voorstanders dat scheidingen en conflicten over eigendom moeten worden uitgevochten in shariarechtbanken. Ook zijn ze doorgaans positief over lijfstraffen. Vooral in de Arabische wereld zien veel moslims graag dat de handen van dieven en overvallers worden afgehakt.

Het begrip sharia is in de islamitische wereld overigens niet synoniem voor strenge moraal en jurisprudentie. Moslims in arme landen met een repressieve overheid associëren sharia juist met sociale gelijkheid en gerechtigheid. Vooral in die landen is 'sharia' populair. Moslims die leven of hebben geleefd onder strenge islamitische regimes zien minder in shariawetgeving.

Seksen zijn niet gelijk, maar vrouw mag wel beslissen
In de meeste landen zijn mannen en vrouwen het er over eens dat vrouwen hun echtgenoten altijd moeten gehoorzamen. Tegelijk vinden meerderheden in de meeste landen dat een vrouw zelf moet kunnen beslissen of ze haar hoofd bedekt.

Eerwraak lijkt niet erg populair. Slechts een klein deel van de ondervraagden is voorstander - al hebben de onderzoekers er niet in alle landen naar gevraagd. Interessant zijn de opinies over Westerse cultuur. Ongeveer de helft luistert graag naar Westerse muziek en kijkt graag Hollywoodfilms, ook al vinden velen dat die cultuur geen positief effect heeft op de lokale moraal.

'Minderheden hebben godsdienstvrijheid, een goede zaak'
De steun voor godsdienstvrijheid lijkt groot. In totaal vindt in islamitische landen meer dan vier op de vijf moslims dat andersgelovigen hun religie in vrijheid kunnen belijden en dat die vrijheid goed is. Dat optimisme lijkt moeilijk te rijmen met de kritiek dat minderheden in veel landen worden achtergesteld en soms gediscrimineerd.

Minstens de helft van de populatie beschouwt religieus extremisme als een bedreiging voor de nationale veiligheid. De angst voor islamitisch geweld is overigens groter dan de vrees voor christelijk extremisme.

Wereldwijd noemt 32 procent religieuze conflicten een 'groot probleem' in zijn of haar land. Toch zijn het vooral andere problemen die bezorgheid opleveren. Vier op de vijf moslims noemt werkeloosheid een probleem, ruim tweederde noemt misdaad en corruptie.

Het rapport 'The World's Muslims: Religion, Politics and Society' is te lezen op de website van Pew. Hieronder staat een deel van een door Pew gepubliceerde infographic. De volledige afbeelding vindt u hier.