Meer macht FNV-leden in nieuwe vakbeweging

FNV-topvrouw Agnes Jongerius (R) in gesprek met Jetta Klijnsma (L Beeld ANP
FNV-topvrouw Agnes Jongerius (R) in gesprek met Jetta Klijnsma (LBeeld ANP

De leden van De Nieuwe Vakbeweging (DNV) moeten meer te zeggen krijgen. Eerste kwartiermaker Jetta Klijnsma adviseerde vandaag aan de intern verdeelde FNV de vakbeweging sterk te democratiseren, zodat de leden directe invloed en zeggenschap krijgen op alle niveaus.

Met haar vier collega-kwartiermakers stelt Klijnsma voor een ledenparlement in te richten binnen de koepel van verschillende bonden, een rechtstreeks gekozen vakbondsvoorzitter en ruimere mogelijkheden om referenda uit te schrijven. Leden moeten daartoe ook zelf het initiatief kunnen nemen.

Tot de oprichting van een nieuwe vakbeweging is besloten, nadat de FNV door interne onenigheid over het pensioenakkoord in een crisis was geraakt. FNV-voorzitter Agnes Jongerius stemde in met het akkoord met werkgevers en het kabinet over een hogere pensioenleeftijd. Dit stuitte op hevig verzet van de twee grootste aangesloten bonden: Bondgenoten en de Abvakabo. De hoofdrolspelers in dat conflict, Jongerius en Bondgenotenvoorzitter Henk van der Kolk, zijn niet beschikbaar als voorzitter van DNV.

Er gaan sindsdien al langer stemmen op om de leden meer invloed te geven op de koers van de FNV. Zo zou een direct gekozen centrale voorzitter ook meer macht en gezag kunnen krijgen. Maar sommige bonden vrezen ook weer dat dit ten koste zal gaan van hun eigen geluid.

Organiseren
Volgens Klijnsma en haar collega-kwartiermakers moeten de leden zelf gaan bepalen hoe zij zich organiseren en waar zij zich bij aansluiten. 'Zij kunnen zich organiseren in vakgroepen, sectorbonden, naar regio of als generatie, of naar elk ander belang op het terrein van de vakbeweging.'

DNV moet volgens de kwartiermakers niet alleen zichtbaar zijn op de werkvloer, maar ook meer ondersteuning bieden in de verschillende fases van iemands leven. 'Wie wordt opgeleid, of juist klaar is met werken en van het pensioen geniet, krijgt ook een thuis in de nieuwe vakbeweging. Je kunt je werk helaas ook verliezen. Op dat moment is de nieuwe vakbeweging er om je te helpen met bemiddeling naar nieuw werk.'

Kamp
Minister Henk Kamp (Sociale Zaken) hoopt dat de voorstellen van Jetta Klijnsma ertoe bijdragen dat Nederlandse werknemers ook in de toekomst baat hebben van een sterke en constructieve vakbeweging. Kamp heeft dat dinsdag laten weten in een eerste reactie op de plannen van Klijnsma voor de Nieuwe Vakbeweging.

'Een goed georganiseerde vakbeweging kan voor werknemers van grote betekenis zijn, ook op het centrale niveau in Den Haag', aldus Kamp. Hun belangen worden in dat geval 'naar behoren meegewogen bij het nemen van beslissingen over onderwerpen die hen aangaan'.

Positief
FNV Bondgenoten heeft vandaag met instemming gereageerd op het plan van Klijnsma voor een Nieuwe Vakbeweging, waarin de leden meer macht krijgen. De bond beoordeelt het voorstel om te komen tot een ledenparlement en een vakbeweging die georganiseerd is in sectoren, als 'positief'.

'Wij willen verder bouwen aan een actieve vakbeweging die zichtbaar is op de werkvloer', aldus voorzitter Henk van der Kolk. 'Waar leden en niet bondsvoorzitters het voor het zeggen hebben.'
FNV Bondgenoten speelde een hoofdrol in het conflict over het pensioenakkoord, dat leidde tot een crisis in de vakcentrale FNV.

Klijnsma
De vakbeweging moet weer met één mond spreken. Deze oproep deed eerste kwartiermaker Jetta Klijnsma vandaag. De PvdA-politica wil 'absoluut niet meer verdeel en heers' zien in de vakbeweging. 'Dat is gewoon over en klaar.'

'Niet vluchten in structuurdiscussie'
FNV Bouwvoorzitter John Kerstens reageert optimistisch op de voorstellen. Hij merkt op dat de voorstellen dicht bij het zogeheten 'akkoord van Dalfsen' liggen waar de voorzitters begin december afspraken om de FNV te vernieuwen.

Kerstens: 'Bonden hebben daar beloofd allemaal te veranderen en zo de vakbeweging te vernieuwen. De kwartiermakers houden ons daar nu aan. Dat doet bij iedereen pijn. De kunst is die pijn draaglijk te laten zijn en evenredig te verdelen.' Hij vindt dat De Nieuwe Vakbeweging nu niet moet wegvluchten in een discussie over de structuur, maar ervoor moet zorgen dat ze weer het verschil kan maken in het leven van mensen.

ANBO niet enthousiast
Ouderenbond ANBO wordt niet enthousiast van de voorstellen die Jetta Klijnsma presenteerde voor De Nieuwe Vakbeweging.
Voorzitter Lianne den Haan vindt dat de inhoud leidend zou moeten zijn en niet de grootte van een bond. Omdat dit niet is terug te vinden in de voorstellen, kunnen volgens Den Haan nog steeds machtsblokken worden gevormd en worden de 'problemen die de FNV tijdens het pensioenakkoord de das om deden, niet opgelost'.

De ANBO is wel blij dat de democratie directer wordt, maar vreest dat de nieuwe voorzitter het zwaar krijgt in deze opzet, onder meer door de controles door de ledenraad en adviesraad.

Jongerius
Huidige voorzitter Agnes Jongerius van de FNV is blij met de voorstellen van kwartiermakers om de leden meer invloed te geven binnen de vakbeweging. Jongerius zei dinsdag te verwachten dat door meer ledendemocratie, zoals een ledenparlement en een direct gekozen vakbondsvoorman of -voorvrouw, een toekomstig voorzitter kan werken met 'helderder mandaten' van de achterban.

Tot de oprichting van een nieuwe vakbeweging is besloten, nadat de FNV door interne onenigheid over het pensioenakkoord in een crisis raakte. Jongerius stemde in met het akkoord met werkgevers en het kabinet over een hogere pensioenleeftijd en dat stuitte op verzet bij de twee grootste aangesloten bonden: Bondgenoten en de Abvakabo.

Als hoofdpersoon in het conflict over het pensioenakkoord is Jongerius zelf niet beschikbaar om de nieuwe vakbeweging te leiden. Maar ze blijft voorlopig wel aan, omdat 'de winkel wel gewoon open' moet blijven bij de FNV tijdens de hervormingen en 'ik graag wil helpen de vernieuwing een duw in de goede richting te geven'.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden