Media zijn lang niet altijd aanstichters van hypes
Politie en gemeenten hebben meer invloed op langdurige media-aandacht voor maatschappelijke incidenten dan gedacht. Ten onrechte worden media vaak als hijgerig en sensatiebelust gezien, concludeert Forum in een onderzoek dat zij vandaag presenteert.
Het instituut voor multiculturele vraagstukken onderzocht in samenwerking met de Nederlandse Nieuwsmonitor vier incidenten in de afgelopen jaren die media-aandacht kregen: het sluiten van haltes vanwege een busoverval in Gouda, de overlast van jongeren in Roermond, het weggepeste homostel in Utrecht en de rellen tussen Nederlands-Marokkaanse en Nederlands-Molukse jongeren in Culemborg.
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, was in geen van de gevallen sprake van een mediahype, zo concluderen de onderzoekers. De media bliezen de gebeurtenissen niet op, maar bleven aandacht houden omdat er steeds nieuwe dingen gebeurden.
Zo werd er in Culemborg een noodverordening aangekondigd en organiseerden buurtbewoners in Utrecht een picknick.
Politie en gemeenten zochten de media ondertussen zelf op om de berichtgeving in eigen voordeel te beïnvloeden. Zij stuurden bijvoorbeeld persberichten, organiseerden persconferenties en twitterden veelvuldig.
Zo benadrukte de gemeente Gouda in haar communicatiebeleid keer op keer dat zij de problemen rond hangjongeren onderkenden, maar dat de middelen om ze aan te pakken ontbraken. Het was een poging om via de berichtgeving de landelijke politiek aan te sporen om actie te ondernemen.
De politie in Gouda schroefde de prioriteit op van zaken die naar aanleiding van het busincident persgevoelig leken. Zij wilden laten zien dat ze de situatie onder controle hadden. Dat deden zij als reactie op de in de media ontstane beeldvorming dat zij niet daadkrachtig waren.
"De politie werd overvallen door de beeldvorming in de media en trad tegelijkertijd in het begin van de crisisberichtgeving nauwelijks naar buiten met een verklaring", zegt onderzoeker Renée Frissen. "Het gevolg daarvan is een verstoorde relatie tussen media en politie."
Forum wil met het onderzoek een debat over de berichtgeving rond maatschappelijke spanningen starten. Nu krijgen media ten onrechte vaak de schuld van hypes, terwijl ook politie en gemeente een heldere strategie voor crisiscommunicatie zouden moeten uitstippelen.
