Martini Ziekenhuis bespaart 1400 euro per patiënt met big data

Nu het met een nieuwe methode lukt om patiënten sneller te laten herstellen van operaties bespaart het Martini Ziekenhuis in Groningen gemiddeld 1400 euro per patiënt. Dat stelt het ziekenhuis op basis van een wetenschappelijke evaluatie die binnenkort verschijnt.

Nu het ziekenhuis een jaar met de zogeheten Eras-methode werkt, blijkt dat patiënten na een operatie gemiddeld anderhalve dag eerder naar huis kunnen, en dat het deel dat kampt met ernstige complicaties daalt van 4,8 procent naar 1,2.

Vandaag komen delegaties vanuit Delft, Enschede en Drachten naar Groningen om de methode te leren. Vier andere ziekenhuizen tonen belangstelling maar staan in de wachtrij. Eras staat voor Enhanced Recovery After Surgery – versneld herstel na een operatie. Het bestaat in Zweden sinds 2010, en inmiddels maken 175 ziekenhuizen in 25 landen er gebruik van. Anesthesioloog Hans de Boer zit in het bestuur van de organisatie en haalde de methode naar zijn stad.

Het gaat hier niet om innovatieve apparatuur of nieuwe medicijnen. Kortweg laat Eras zich samenvatten door de vraag: hoe herstelt de patiënt het snelst? Om die te beantwoorden stellen teams van medici constant protocollen bij op basis van beschikbare vakliteratuur.

Wetenschappelijke inzichten volgen mag logisch klinken, toch gebeurt het nu niet genoeg, merkt De Boer. Zo dienen anesthesiologen nog steeds ruggeprikken toe bij darmoperaties, terwijl blijkt dat daar in veel gevallen goede alternatieven voor zijn. Ondertussen zit zo’n zware verdoving wel een snel herstel in de weg, simpelweg omdat de patiënt zijn bed niet uit kan komen om te oefenen met bewegen. Veel zorgverleners zitten nu eenmaal vast in gebruiken als zo’n ruggenprik. Zij zien daardoor niet dat dit een sneller herstel in de weg staat.

Anoniem patiëntendossier

Alle informatie over het behandeltraject van de patiënt gaat via het elektronisch patiëntendossier geanonimiseerd naar de Eras-databank. Een computerprogramma bekijkt alle handelingen die de patiënt heeft ondergaan en geeft feedback door te kijken hoe die afweken van de protocollen. De Boer: “Zo kan het hele team zien welke resultaten de behandeling heeft opgeleverd bij die ene patiënt. Maar samen met de gegevens van de andere 175 ziekenhuizen vormt dit ook een enorme bron aan informatie. Wij zelf en de teams in ziekenhuizen over de hele wereld dragen dus bij aan de databank en we leren met alle geanonimiseerde gegevens van elkaar.”

De teams uit andere ziekenhuizen die vandaag hun cursus van acht maanden beginnen, krijgen dan ook vooral les in het gebruik van het computersysteem. Daarnaast is het belangrijk voor die multidisciplinaire teams om onderling te weten wat hun taak is bij het behandeltraject, en wat daarbij de belangen zijn. Dat moet voorkomen dat verschillende zorgverleners langs elkaar heen werken. In Groningen passen ze de Eras-methode nu toe bij darmoperaties en bij urologie, binnenkort volgt gynaecologie.

De Boer benadrukt dat de patiënt zelf ook een grote rol krijgt in zijn genezing. Dat kan door hem veel ­rigoureuzer duidelijk te maken hoe hij zich moet voorbereiden op de operatie, met voedingsadviezen ­bijvoorbeeld. Dat hij niet alleen te horen krijgt dat hij een maand voor hij onder het mes gaat het best moet stoppen met alcohol en tabak, maar vooral ook waarom. Het komt nu eenmaal beter binnen als je weet wat er anders allemaal mis kan gaan in het lichaam.

Lees ook waarom wetenschapper Wiro Niessen al sinds 2015 pleit voor big data in de zorg.

Betere diagnoses en behandelingen, en ziektes opsporen nog voor ze zich openbaren. Dat is mogelijk door het gebruik van big data in de zorg.