Update
Lof en kritiek na dood Johannes Heesters (108)
De Nederlandse artiest Johannes Heesters is zaterdag op de leeftijd van 108 jaar overleden. Hij was waarschijnlijk de oudste actieve toneelspeler en zanger ter wereld. Heesters overleed in een kliniek in het Duitse Starnberg, waar hij 17 december was opgenomen. Hij lag sinds zijn opname op de afdeling intensive care.
Heesters was in Nederland omstreden wegens de rol die hij in de Tweede Wereldoorlog gespeeld zou hebben. In de oorlog bleef hij optreden in het door nazi's geregeerde Duitsland. Ook bracht hij een bezoek aan concentratiekamp Dachau vlak bij München. Een eenmalige rentree op een Nederlands podium, in 2008 in theater De Flint in zijn geboortestad Amersfoort, deed veel stof opwaaien.
Onschatbare waarde
Ook in de reacties op zijn overlijden weerklinkt zowel lof als kritiek. Directeur Henk Scholten van het Theater Instituut Nederland (TIN) prijst hem als ,,een van de belangrijkste uitvoerende operettezangers die Nederland heeft gekend. En het is heel bijzonder dat hij tot aan zijn dood is blijven optreden.'' Oud-directeur Pieter Erkelens van theater De Flint noemt Heesters ,, van onschatbare waarde voor de Nederlandse theatergeschiedenis''. Er zijn maar weinig Nederlanders die internationaal gezien zo'n waardering hebben geoogst voor hun werk.''
Nooit geleerd van kritiek
Maar historicus David Barnouw van het NIOD stelt dat de zanger geen enkel benul had hoe gevoelig zijn optredens in Duitsland voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland lagen. ,,Hij bleef tot het eind toe overtuigd van zijn eigen gelijk'', aldus Barnouw. ,,Ook na zijn dood kan je dat niet anders dan dom noemen. Hij heeft nooit iets geleerd van de kritiek die decennialang zeer terecht op hem is geuit om de manier waarop hij over zijn optredens in Duitsland sprak.'' Veel artiesten die voor de nazi's optraden namen daar achteraf afstand van.
Veelgevraagd zanger en acteur
De zanger werd vooral bekend door zijn talrijke operetterollen. Ook trad hij in vele films op. Hij begon zijn loopbaan in Amsterdam op 17-jarige leeftijd, maar vanaf 1935 nam zijn carrière een vlucht in Duitsland. Ook na de oorlog bleef hij daar en in de rest van Europa een veelgevraagd acteur op het doek en toneel alsook op de televisie. Sinds 1996 trad hij op met zijn vrouw Simone Rethel.
Optreden in De Flint
In het onderstaande archieffilmpje is het laatste optreden van Heesters te zien, in zijn geboortestad Amersfoort. Het vooraf veelbesproken optreden in theater De Flint verliep vlekkeloos. Heesters was toen al 104 jaar oud.
