Column
Liever geen seks dan onder staatstoezicht
De Zweedse regering is bezorgd, want het gaat niet goed met het seksleven in het land. Minister van Volksgezondheid Gabriel Wikström vermoedt dat stress en gezondheidsklachten daaraan ten grondslag liggen.
'Dan is dat ook een politiek probleem,' zo citeerde Trouw hem afgelopen zaterdag. Zweden is niet de enige natie met bedvrees. Eerder werd in Japan al de noodklok geluid over de seksuele desinteresse van de jongere generaties. Daar waren het de economische stagnatie, uitputtende arbeidstijden en veranderde maatschappelijke verhoudingen die als verklaring werden aangedragen.
In de VS is het niet anders: 'Millennials hebben gemiddeld minder seks dan babyboomers en mensen van generatie X', zo concludeerde een tweetal Amerikaanse studies. En daarbij doen jongere millennials het ook nog eens minder vaak dan oudere. De oorzaken: libidoverlagende antidepressiva en stimulerende middelen, de eisen van werk en studie - én de steeds latere leeftijd waarop jongeren op zichzelf gaan wonen.
Preutse mensheid
Zo heeft elke samenleving zijn eigen verklaring voor hetzelfde verschijnsel. Maar de Scandinaviërs lijken er van overheidswege het meest over in te zitten. Vreemd is dat niet. Nog maar een halve eeuw geleden waren zij de heilsboodschappers van 'the joy of sex'. Soft-porno was in die tijd een belangrijk Scandinavisch exportproduct. Met méér bloot en rampetampen zou het er met de wereld een stuk beter voorstaan: dat evangelie werd vol overtuiging aan de preutse mensheid uitgevent.
Kennelijk is in het voormalige voorland van de vrije seks de fut er nu ook het duidelijkst uit. Nergens lijken zóveel zorgen te bestaan om het geslachtelijke laagtij. Vorig najaar ging in Denemarken zelfs een reclamecampagne van start: 'Doe het voor Denemarken'.
Doe wat? Datgene waarvan je kinderen krijgt - want net als in Japan lijken de Denen te vrezen voor het uitsterven van de eigen stam. Een reisbureau adverteerde grif met romantische uitstapjes naar landen met een lustvoller klimaat. Sensueel kun je de noordelijke kou inderdaad moeilijk noemen.
Tekst loopt door onder foto.
Verlangen naar opwinding
Maar ik vrees dat de erotische kilte in Zweden nog een heel ander klimaatprobleem heeft. In de woorden van minister Wikström klonk het omfloerst door. 'Ik droom van de dag waarop [...] mannen en vrouwen gelijkwaardig zijn aan elkaar, en seksualiteit een expressie is van intimiteit, plezier en tederheid.' Déze krant hebben die woorden niet gehaald, al klinken ze hooggestemd genoeg. Of ze ook goed rijmen met de eigenaardigheden van de erotiek is een andere vraag.
Want de deugdzaamheid die de minister ten toon spreidt heeft weinig geduld met het verlangen naar opwinding waarin de seksuele spanning floreert. Wat mág verveelt al snel; leuk wordt seks pas weer wanneer er iets onfatsoenlijks aan te pas komt. En zoals het mega-succes van de 'Shades of Gray'-serie heeft laten zien spoort dat zelden met het Zweedse humanisme van verantwoord genieten en gelijkwaardige tederheid.
Zo missionair als het land een halve eeuw geleden zijn vrijheid-blijheidseks uitdroeg, zo zelotisch is nu het zendelingswerk waarmee de erotiek gekneveld wordt in emancipatoire knuffelseks.
Dan zwaait er wat
Je hoeft als Zweedse man geen Julian Assange te zijn om boven elke seksuele handeling het zwaard van Damocles te zien hangen. Er is maar weinig voor nodig of de grens van wat de wet tolereert is overschreden en dan zwaait er wat. Zoiets is niet bevorderlijk voor het viagra-effect - en ik kan me moeilijk voorstellen dat dát op zijn beurt de Zweedse vrouwen erg behaagt.
Dan rest alleen nog de seksvakantie naar Oost-Azië (voor hem) of West-Afrika (voor haar). En de pornografie - zolang díe nog niet, net als de prostitutie, van hogerhand verboden is. In Zweden is het met dat tweede al zover, in IJsland inmiddels ook met het eerste.
Nog niet zo lang geleden werd de kerk beschimpt om haar bemoeienis met de bedgeheimen van haar gelovigen. In Zweden heeft de staat die ondeugd inmiddels tot de zijne gemaakt - en voelt zich daar juist reuze deugdzaam bij. Hij prijst zijn neo-preutsheid met even grote overtuiging aan als ooit de zendeling de missionaris-houding bij het vrijen. Er is alleen dat kleine ongemak: liever dan getemde seks onder staatstoezicht hebben de Zweden nu helemáál geen seks. Geef ze eens ongelijk.