Liever een vuilnisman langs de deur dan een uitpuilende container voor de deur
Utrecht wil het scheiden van afval stimuleren met het nieuwe inzamelen. De invoering verloopt redelijk vlot, maar nu de wijken rond het centrum aan de buurt zijn, groeit het protest tegen de containers.
Op en naast de nieuwe afvalcontainers in de Utrechtse Zeeheldenbuurt liggen zeker twintig vuilniszakken. Aan de achterkant heeft iemand een oude boekenkast gezet. Drie duiven en een meeuw pikken de zakken open voor hun lunch.
Dagelijks maken inwoners uit allerlei wijken foto's van afval en grofvuil dat naast de bakken is gedumpt. Aantallen kan de gemeente niet noemen. "Wel constateren we regelmatig problemen met zogenoemde bijplaatsingen", zegt woordvoerder Eugène Litamahuputty. "Met name in Overvecht en Kanaleneiland, buurten met veel hoogbouw."
Die ondergrondse restafvalcontainers zijn onderdeel van 'Het Nieuwe Inzamelen', een project dat in 2015 is begonnen. In 2019 moeten er duizenden containers door de stad staan en behoort restafval met de vuilniswagen ophalen tot de verleden tijd. Voor groente- en tuinafval, papier en glas zijn aparte containers of klikobakken. Doel is het scheiden van afval stimuleren. De gemeente wil hiermee aansluiten bij de landelijke doelstelling om in 2020 75 procent van het afval te scheiden.
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Volgens gemeentewoordvoerder Litamahuputty heeft het nieuwe systeem zich al bewezen. "In de gebieden waar Het Nieuwe Inzamelen is geïntroduceerd, is de hoeveelheid restafval verminderd tot 180 kilo, tegenover het stedelijk gemiddelde van 225 kilo per jaar." Tot nog toe verliep het project zonder grote problemen, maar nu wijken rondom het centrum aan de buurt zijn, groeit het protest. Vanwege het 'zwerfvuil' dat de containers aantrekken, maar ook vanwege de plekken waar ze komen te staan en het pasjessysteem. Dit zou de privacy schenden.
Ralph Nunn woont met zijn vrouw en drie kinderen in de wijk Wittevrouwen. Op de bank in zijn woonkamer laat hij een plattegrond zien. "Kijk, volgens de plannen van de gemeente krijg ik straks een afvalbak voor mijn huis geplaatst, op twee meter van het raam waar de eettafel staat. Ik wil niet vanuit mijn raam op kapotte vuilniszakken kijken of 's avonds laat wakker worden van mensen die nog een zak weggooien." Met buurtbewoners heeft hij een protestcomité opgericht.
In de Vogelenbuurt is er al jaren verzet. Hier verzamelde bewoner René Peters ruim driehonderd handtekeningen. Tientallen mensen dienden volgens hem een bezwaarschrift in. "Ik ben echt niet tegen die groene doelstelling, maar zoals het nu gaat werkt het prima", zegt hij.
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Met buurtgenoten heeft hij een alternatief plan gemaakt dat de gemeente nu bestudeert. Dit houdt in dat afval gescheiden kan worden aangeboden en alsnog gewoon nog wordt opgehaald met vuilniswagens via een schema. Nunn en Peters noemen het protest in hun wijken geen typisch 'nette mensen in een witte wijk' protest. "In de buitenwijken is veel meer openbare ruimte en dus minder overlast." De gemeente zegt dat ze er bovenop zal zitten, maar dat Het Nieuwe Inzamelen een feit is. Met extra handhavingsteams en boetes voor overtreders wil de gemeente klachten aanpakken.
Omstreden Afvalpas
De afvalpas waarmee huishoudens de ondergrondse restafavalcontainers kunnen openen, is omstreden. Begin deze maand sommeerde de Autoriteit Persoonsgegevens de gemeente Arnhem te stoppen met de pas omdat deze de privacy zou schenden. Zo kon de gemeente zien wie waar hoeveel vuilniszakken weggooit. Inmiddels liggen meerdere gemeenten met een afvalpas onder de loep, waaronder Groningen. Ook Utrecht past momenteel het systeem aan zodat er geen persoonsgegevens meer worden verwerkt.
