Liefde voor dingen

Af en toe komt het voor dat je hart breekt door iets ogenschijnlijk simpels. Dat je jezelf plotseling huilend naar een mier ziet kijken die een stuk appel draagt die zeker tien keer zijn gewicht evenaart, of naar hoe een vlag aan de gevel van een huis in je straat de wind een gezicht geeft, het stof dat achterblijft nadat je een gaatje in de muur hebt geboord; hoe dat achteloos langs de muur valt (dat je iets weg kunt nemen en er iets anders voor terugkomt), ochtenddauw op het gras en de belofte daarvan; hoe een dag begint.

Toen ik onlangs op bezoek was bij een kunstacademie gebeurde het weer, ik liep daar doodkalm een brede blauwe trap op, het licht viel op zo'n manier naar binnen dat het leek alsof het een show opvoerde, speciaal voor de kunststudenten. Er heerste de geruststellende energie van mensen die (ondanks hun vaak destructieve geest) in staat zijn iets (constructiefs) te maken.

Zoals ik al zei liep ik van de eerste verdieping naar de tweede via een brede blauwe trap. Op het eerste gezicht was er niets bijzonders aan de trap. Tot ik op één van de treden een kleine beschadiging zag, die iemand zorgvuldig had proberen te repareren met ducttape, als was het een pleister op een wond. De beschadiging was opgemerkt, liefdevol was er voor de trap gezorgd. Er was iets kapot. Er was iets zichtbaar hersteld. En toen brak mijn hart dus, vanwege de liefde die mensen toch hebben voor de dingen.

Kintsukoroi is een Japanse kunstvorm die ervan uitgaat dat kapotte of beschadigde voorwerpen (meestal porselein) kunnen worden hersteld. Het woord Kintsukoroi betekent letterlijk gouden herstelling. Dat wat kapot is wordt niet vervangen of weggemoffeld.

In plaats daarvan worden de breuklijnen (in goud!) benadrukt en maken ze deel uit van het object. Ze vertellen een verhaal. Nu snappen de Japanners als geen ander de poëzie van het leven, maar ook in het westen hebben we een grote - zij het wat prozaïscher - liefde voor de dingen. Niet zelden heeft de liefde voor dingen iets leegs en oppervlakkigs; alsof we bij gebrek aan beter zijn gaan geloven in spullen. En spullen leven niet eens. Hoe kun je liefde voelen voor iets wat niet leeft?

Toch kun je, dankzij liefde voor de dingen, de wereld geloof ik vooruit helpen. Er is veel rotzooi; er komt steeds meer rotzooi bij. De aarde slibt langzaam dicht met een overvloed aan plastic. We hebben amper (lees: geen) nieuwe dingen nodig. In plaats daarvan kunnen we het oude herstellen; met liefde bewaren wat er was.

Als je aandacht hebt voor de dingen om je heen ga je er vanzelf van houden. Mijn grote liefde was een kleine auto. Die is nu onherstelbaar kapot. Al mijn vrienden hebben erom gehuild, want wat we erin stopten, gaf die auto terug; een warmte die met dingen in principe weinig van doen heeft. It's in the eye of the beholder.