Liefde voor dans en beweging leidt bij modevormgever Aziz Bekkaoui tot de mooiste dingen.

De 'zwanenmeerjurk' van de Britse modeontwerper Alexander McQueen prijkte in alle modebladen, nadat zangeres Björk ermee op de oscaruitreiking verscheen. Het Nederlandse modeduo Viktor & Rolf presenteerde dit voorjaar een serie rokken die nog het meeste deden denken aan traditionele ballettutu's. En zo zijn er talloze voorbeelden te geven waarin mode en dans elkaar op de catwalk hebben getroffen.

Omgekeerd vindt modevormgeving ook haar weg naar de balletvloer. Zo was de 'Béjart-danser' die als één brok seks van het podium afspat, er nooit geweest zonder de jarenlange samenwerking tussen ontwerper Gianni Versace en choreograaf Maurice Béjart. Of de 'Anne Teresa De Keersmaeker-danseres' die van ontwerper Dries Van Noten stijlvolle nonchalance heeft meegekregen. In Nederland geeft modevormgever Aziz Bekkaoui (Berkane, Marokko, 1969) de hedendaagse dans 'een smoel'.

Hij ontwierp kostuums voor producties van dansgezelschappen Leine & Roebana en Krisztina de Châtel, maar echt sprake van een 'Aziz-danser' is er niet, daar is de sympathieke Bekkaoui veel te bescheiden voor. ,,Omdat ik in tegenstelling tot Versace of Van Noten geen stijldictator ben'', verklaart Bekkaoui met zijn grote glimlach. ,,Iedereen weet dat Versace staat voor sexy blonde meiden in korte rokken. En Dries Van Noten heeft patent op etno-folkloristische nonchalance. Ik zet daarentegen geen eenduidig beeld neer. Mijn ontwerpen moeten iets aan de dans toevoegen. Daar hoeft niet zo nodig mijn handtekening onder.''

Die handtekening zet hij wel onder zijn Parijse collecties. Na zijn afstuderen aan de Arnhemse kunstacademie en het winnen van de prestigieuze Grand Prix van het modefestival in Hyères, is zijn internationale modecarrière als een speer gegaan. Onder het label AZIZ presenteert Bekkaoui twee collecties per jaar, exposeert hij in het Centraal Museum en het Amsterdamse Stedelijk en worden kostuums aangekocht door Musée de la Mode de la Ville in Parijs. Zijn ontwerpen worden alom bejubeld vanwege de doordachte vormen en verrassende draagbaarheid, misschien nog wel het beste te illustreren aan de hand van het ontwerp van zijn prijswinnende 'ShirtTrui'. Hierin abstraheert en combineert Bekkaoui klassieke vormaspecten van T-shirt en trui tot een comfortabel colbertje.

Aziz Bekkaoui: ,,Het ontwerpen van danskostuums ligt in het verlengde van het vormonderzoek dat ik voor mijn reguliere collecties doe. Ik ga op zoek naar eigenschappen van materialen en haal die zodanig uit de context dat het ook voor andere doeleinden kan worden gebruikt.'' Zo 'vertaalt' Bekkaoui dagelijkse 'niet-dansante' stoffen als wol of tweed naar dans. ,,Voor beweging zijn die materialen eigenlijk niet geschikt. Ze prikken en zijn te warm. Dan moet ik in samenwerking met de fabrikant zoveel katoen en lycra toevoegen dat het wél werkbaar is.'' Zo kan het bij Bekkaoui gebeuren dat een moderne danser prachtig beweegt in krijtstreeppak.

Voor de nieuwste productie van Leine & Roebana 'ditto' heeft hij lycra overhemden ontworpen die eruitzien als authentieke 'streepjesoverhemden'. ,,Zonder onhandige knoopjes en dat stijve van katoen. Het werd al snel duidelijk dat deze productie veel meer richting realisme zou gaan dan 'Turings Tijgers', de vorige productie van Leine & Roebana, waarvoor ik onalledaagse zoeavenbroeken had ontworpen. Zo heeft iedere productie eigen specifiek bewegingsmateriaal en andere thematische uitgangspunten. Je moet de danser en zijn lichaam leren kennen. Ik ontwerp dus bijna nooit vanachter de ontwerptafel. Het ontwerp moet ontstaan in voortdurende wisselwerking met de dans.''

Zo'n manier van werken kan alleen als je heel veel van dans afweet, vindt choreografe Krisztina de Châtel. ,,Aziz is uniek daarin. Hij is op de hoogte van dans en kan kwaliteit onderscheiden. Hij is bereid concessies te doen als het algehele beeld daar beter van wordt. Hij zal nooit zijn oorspronkelijke ideeën doordrammen.'' Ook choreograaf Harijono Roebana ziet in Bekkaoui de ideale kostuumontwerper. ,,Hij is niet bezig met zijn eigen concept, hij stelt zijn ontwerp echt in dienst van het eindproduct. Hij is flexibel en denkt mee. Dat heb ik wel anders meegemaakt. Dat een kostuumontwerper per se zijn kostuums in het zwart wilde uitvoeren, terwijl het lichtplan en decor ook al donker waren. Daar gaat je contrast!'' Maar het allerbelangrijkste is Bekkaoui's enorme betrokkenheid.

,,Hij is tijdens de repetities zo vaak in de studio aanwezig! Dan zie je hem van de dans genieten'', aldus Roebana. De Châtel: ,,Uit die enorme liefde voor dans komt hij tot de mooiste dingen.''

,,Ik ben dol op beweging'', zegt Bekkaoui. ,,In mijn vrije tijd zit ik het liefste op een terras om te kijken hoe mensen hun lichaam gebruiken om te communiceren. Op dansgebied zie ik alles. Van een Zwanenmeer tot uitprobeersels van een dansacademie.''

Tijdens de eerste hiphopgolf begin jaren tachtig is de puberende Bekkaoui niet van de straat weg te slaan. Met 'battles', rollerskaten en streetdance vult hij zijn dagen, 's nachts gaat hij met een platenkoffer langs clubs in Zoetermeer en Den Haag om het danspubliek de dansvloer op te lokken. Totdat hij op een dag zijn platencollectie en mengtafel letterlijk inruilt voor een naaimachine. ,,Dansen is jezelf presenteren. Ik danste niet in joggingbroek! Het ging om 'appearance'; bij een battle moest je jezelf ook in je uiterlijk tot recht laten komen. Dan heb je het dus over mode. Je kunt zeggen dat mijn fascinatie voor kleding is ontstaan vanuit beweging.''

Tijdens de Nederlandse Dansdagen toont Bekkaoui de ontwikkeling van het danskostuum in Nederland in de expositie 'Mode in dans'. ,,Ik ben gevraagd om louter mijn ontwerpen ten toon te stellen, maar ik vind het spannender daar een tutu van Het Nationale Ballet tegenover te zetten'', vindt Bekkaoui. ,,En dat dan weer afgewisseld met folklore van het Internationaal Danstheater en een catsuit van Danceworks Rotterdam. Om iets aan het beeld te veranderen dat de meeste mensen nog steeds van dans hebben: dat dansers zich alleen in maillot of tutu voortbewegen.''

Als klap op de dansante vuurpijl maakt Aziz Bekkaoui volgend jaar bij Dansgroep Krisztina de Châtel zijn opwachting als gastchoreograaf. Een logisch vervolg op zijn kostuumontwerp, vinden de choreografen waarmee Aziz zo nauw samenwerkt. Krisztina de Châtel: ,,Aziz kan vanuit stof beweging genereren en heeft bewezen ook choreografisch veelzijdig te denken.'' Harijono Roebana: ,,We zijn in onze samenwerking eigenlijk steeds op zoek geweest naar hetzelfde. Hoe zet je iets neer, door welke processen laat je je leiden?''

Bekkaoui vindt het super spannend. ,,Een eigen choreografie! Vanuit mijn vak als modevormgever weet ik dat je er jaren over doet om een bepaalde taal te ontwikkelen. Ik verkeer dus niet in de illusie dat ik 'm dat met beweging wel eventjes zal lappen. Het wordt nog een hele kluif om al mijn ideeën in beweging om te zetten. Of ik dan ook de kostuums zal doen? Nee, die laat ik door een beeldend kunstenaar ontwerpen! Kijken wat voor spannends daar uit komt.''