Landelijke partijen vrezen klap bij raadsverkiezingen
De landelijke politiek bereidt zich voor op voor een afstraffing. "Naar buiten toe zeggen we dat we gaan winnen, maar intern weten we wel beter".
De meeste partijen hebben geen hoge verwachtingen van de gemeenteraadsverkiezingen. Het verlies beperken, is veelal het doel.
Dat geldt allereerst voor de regeringspartijen VVD en PvdA, maar ook andere partijen staan er zo in, blijkt uit strategische handleidingen, notulen, ingediende kandidatenlijsten en uit geluiden op partijbijeenkomsten.
Naar buiten toe zeggen politieke partijen graag dat ze inzetten op winst. Intern kan dat nog wel eens anders liggen. Zoals bij de PvdA. "Focus in de komende campagnes op zetelbehoud, of net iets meer", noteerde de secretaris van een PvdA-gewest in september 2013 uit de mond van de campagnestrateeg van het landelijk bureau. "Er is weinig vertrouwen in het kabinet. [..] De electorale positie van de PvdA is geslonken." Die inzet is niet bijster hoog: bij de raadsverkiezingen in 2010 haalde de PvdA 15,7 procent (bij de Kamerverkiezingen in 2012 24,9 procent).
Deze weken beginnen de meeste partijen met hun campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart. Ook veel afdelingen van de VVD gaan van start. Met, zo blijkt uit notulen, meer vrees dan hoop. "De landelijke peilingen geven een negatief beeld voor de regeringspartijen", constateert de campagneleider van de afdeling Rijswijk, die hoopt dat de kiezer "zich realiseert dat het om lokale verkiezingen gaat".
Maar niet alleen regeringspartijen houden hun hart vast. Ook het CDA zet met name in op behoud van het bestaande electoraat. Opdracht voor de leden is vooral bestaande kiezers op te roepen te gaan stemmen. "De trouwe CDA-stemmer gaat de laatste jaren minder vaak naar de stembus", staat in een brochure die leden kunnen bestellen. Ook wordt afdelingen aangeraden te onderzoeken in welke wijken men bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2010 nog wel CDA stemde, maar bij de Kamerverkiezingen in 2012 niet. "Deze mensen zijn mogelijk tamelijk makkelijk te overtuigen om weer CDA te stemmen."
Hopelijk realiseert de kiezer zich dat het om lokale verkiezingen gaatCampagneleider VVD Rijswijk
GroenLinks-voorzitter Rik Grashoff hield de leden afgelopen najaar op bijeenkomsten voor dat hij rekent op verlies. "Naar buiten toe zeggen we dat we gaan winnen, maar intern weten we wel beter."
De PVV doet maar in twee gemeenten mee: Almere en Den Haag. En zelfs oppositiekoning SP blijft voorzichtig. De partij verloor bij de vorige raadsverkiezingen en zal als anti-bezuinigingspartij dit jaar vrijwel zeker winnen. Toch doet ze het kalm aan: ze doet niet mee in 26 gemeenten waar ze in 2010 wel een lijst indiende.
Wel doet de SP in 21 nieuwe gemeenten mee. Dat lijkt veel, maar de oorspronkelijke inzet was hoger: de afgelopen vier jaar werden in veel meer plaatsen in het land afdelingen opgericht. Sommige vond het partijbestuur niet rijp voor de verkiezingsstrijd, andere hadden te veel moeite om geschikte raadsleden te vinden.
De enige partij die voluit voor de winst gaat, is D66. Die doet in 50 meer gemeenten mee dan vier jaar geleden en rekent op winst. Ook de lokale (ouderen)partijen rekenen op groei van het aantal zetels.
Maandenlange voorbereidingen
Afdelingen van landelijke partijen zijn al maanden bezig met de voorbereidingen. Ze hebben programma's geschreven en kandidatenlijsten gemaakt. Campagneteams zijn opgericht. Veel partijen sturen vanuit het partijbureau aan welke thema's belangrijk zijn. Ze zijn verantwoordelijk voor het campagnemateriaal en scholen hun afdelingen in methoden en technieken van het campaignen.
Campagnecoördinatoren reisden langs de afdelingen met een verhaal over speerpunten, doelgroepen, inzet van sociale media en een verhaal over een andere campagne voeren per postcode. Op die bijeenkomsten kwamen ook vaak de landelijke verwachtingen ter sprake.
