Laks beheer verkeerslichten leidt tot onnodige ongelukken
Verkeerslichten worden in Nederland te weinig gecontroleerd. Uit nieuw onderzoek blijkt dat de helft van de wegbeheerders na het plaatsen van een verkeerslicht er nauwelijks meer naar omkijkt. Dat leidt tot onnodige ongelukken, stellen verkeersdeskundigen.
Richtlijnen van CROW, het kenniscentrum voor verkeer en vervoer, schrijven voor dat stoplichten eenmaal in de drie jaar gecontroleerd moeten worden. "Om te kijken of de verkeerssituatie is veranderd bijvoorbeeld, en of de lichten anders moeten worden afgesteld", zegt Emile Oostenbrink van CROW.
Uit onderzoek van DTV Consultants, een adviesbureau voor verkeer en vervoer, blijkt dat een op de drie wegbeheerders zo'n controle maar hooguit een keer in de vijf jaar uitvoert. En bijna een op de vijf gaf zelfs aan helemaal nooit naar het verkeer rondom hun stoplichten te kijken.
"Het onderhoud van verkeerslichten laat nogal eens te wensen over", zegt Eric van Berkum, hoogleraar verkeersbeheersing aan de Technische Universiteit Twente. "Dat kost frustratie, tijd en geld."
Meer controles nodig
De drie verkeersexperts komen tot dezelfde conclusie: het aantal controles moet omhoog, vooral op drukke kruispunten waar de verkeerssituatie het snelst kan veranderen.
Nu moeten automobilisten, fietsers en voetgangers bij sommige stoplichten onnodig lang wachten. Daardoor stroomt het verkeer minder soepel door, verbruiken auto's meer energie en wordt er meer roet en CO2 de lucht in gepompt.
Bovendien tast dat lange stilstaan voor rood de geloofwaardigheid van een stoplicht aan. "Je accepteert dat je moet wachten op een kruispunt als er een stroom auto's voor je langs scheurt", zegt hoogleraar Van Berkum. "Maar als er verder niemand oversteekt en je het gevoel hebt dat je voor de kat z'n viool stilstaat, dan daalt de geloofwaardigheid van zo'n verkeerslicht en raak je geïrriteerd."
Wanneer dat het geval is, zijn automobilisten, fietsers en voetgangers eerder geneigd om het stoplicht te negeren.
Controleren kan geld opleveren
"Er zijn geen spijkerharde cijfers aan te hangen", zegt Ruud Hornman, docent dynamisch verkeersmanagement aan de Nationale Hogeschool voor Toerisme en Verkeer in Breda. "Maar met het beter onderhouden van verkeerslichten voorkom je indirect ongelukken." Ook Van Berkum en Oostenbrink denken dat een betere afstelling van verkeerslichten tot een afname van het aantal botsingen leidt.
Waarom de helft van de wegbeheerders laks is met het onderhouden van de ongeveer 5600 stoplichten die Nederland telt? Volgens de verkeersexperts een kwestie van geld. "Politiek en financiën zijn lastige krachten", zegt Hornman. "Vooral na de bezuinigingsrondes bij de gemeenten, provincies en het Rijk, is het lastig om een budget los te peuteren voor iets dat in principe prima werkt." Maar volgens hem kan het controleren van stoplichten juist geld opleveren. "Niet alleen voor de verkeersgebruiker, maar ook voor de wegbeheerder. Zo gok ik dat zo'n vijf tot tien procent van alle verkeerslichten geen nut meer heeft en verwijderd kan worden."
Zo'n dertig jaar geleden begon de rotonde aan zijn opmars in Nederland. Beleidsmakers vervingen kruispunten met verkeerslichten door ronde eilandjes, volgens onderzoek van DTV Consultants tussen 1998 en 2015 zo'n 170 keer. Waarom? Rotondes zijn veiliger dan kruispunten en zorgen voor een betere doorstroming, zo was de gedachte. Dat vlotter doorrijden van het verkeer blijkt toch niet het geval. Het is wel veiliger op een rotonde, maar als het verkeer continu vastloopt kan er niet worden ingegrepen. Ook kan er geen voorrang voor openbaar vervoer worden geregeld. Bij een kruispunt kan dat wel, en daarom zijn 21 rotondes de afgelopen zeventien jaar weer omgebouwd tot kruispunten met verkeerslichten.
