Laatste supermaan beëindigt volgende week cyclus
We hadden dit jaar al vier keer de kans om kennis te maken met een supermaan. Op 9 september voegt zich daar een laatste gelegenheid aan toe. Na een schijnbare groeispurt is de maan ongeveer 14% groter en 30% helderder te bewonderen. Nog niet gezien deze zomer? Grijp je kans!
Op zaterdag 12 juli en zondag 10 augustus waren deze zomer onder meer de supermanen te bewonderen. Op social-media werd er veel aandacht besteed aan het onalledaagse fenomeen. De laatste supermaan van deze zomer, en van dit jaar, is volgende week dinsdag zichtbaar aan de hemel. Sterrenkundige Milo Grootjen van het planetarium Artis roept op om te gaan kijken. "Het is een prachtig fenomeen. Je moet er zeker de tijd voor nemen, het liefst in de natuur waar je vrij zicht op de horizon hebt."
Ruimtevaartorganisatie Nasa liet de term 'supermaan' vallen. Inmiddels wordt die benaming overal gebruikt. Toch dekt die term de lading niet helemaal. De maan blijft even groot als normaal, hij staat alleen dichterbij. Als je de maan ten opzichte van de horizon of een gebouw bekijkt, lijkt hij overigens altijd veel groter. "De grootte van de maan varieert omdat die in een elipsvormige baan rond de aarde draait. Daardoor staat de maan soms wat verder en soms wat dichterbij de aardbol. Supermanen komen hierdoor regelmatig voor," verklaart de sterrenkundige.
Mystieke kracht
De maan en zon hebben invloed op de getijden. Maar, bij een supermaan is er slechts een verschil van enkele centimeters te spotten in vergelijking met het normale verschil tussen eb en vloed. Noemenswaardig is dat contrast niet. Ongeveer een week na de tsunami in 2011 in Japan was er ook een supermaan zichtbaar. Sommige mensen zagen een verband. "Maar, tussen natuurrampen en de maanstand is geen correlatie," vertelt Grootjen. "Toch willen de mensen maar al te graag dat de maan invloed heeft op de aarde, dat bemerk ik regelmatig," beschrijft hij. "Dan komen altijd die indianenverhalen weer in omloop. Ik heb daar weinig mee. Daarvoor ben ik te veel een wetenschapper."
De deskundige onderschrijft wel de mystieke kracht van de maan. Of het in het bloed van de mens zit, om verwachtingsvol naar de maan te kijken, dat weet hij niet. "Ik weet wel dat de maanstand tot de verbeelding spreekt. Bij de vorige supermaan (die overigens de grootste van dit jaar was) reed ik van mijn ouders met de auto terug over de snelweg naar Amsterdam. Hij hing laag boven de horizon en werd verpakt in een rode gloed. Het blijft een magisch gezicht."
Vanavond geeft Artis toelichting op de supermaan tijdens een lezing in het planetarium. Grootjen komt nog met wat tips. "Normaal zou ik adviseren om de maan te bestuderen in ons planetarium. Dan kun je zo dichtbij komen dat je 'm bij wijze van spreken kan bewandelen. Nu geef ik de tip om lekker naar buiten te gaan en de ruimte op te zoeken. Een groot veld in de natuur, bijvoorbeeld. Dan heb je het beste zicht en zie je de bijzondere rode gloed vanuit het oosten waar hij opkomt." Wanneer de maan het dichtst bij de horizon staat, ziet hij er het indrukwekkendste uit van af de planeet aarde. Voor liefhebbers van fotografie is dat ook het beste moment om in actie te komen.
