Kromme bananen, hakken van kapsters en meer mythes over de regelzucht van Brussel

De Europese Unie zou onzinnige regels over het continent uitstrooien. De kromming van komkommers en bananen zou niet meer dan 20 graden mogen zijn. Kapsters zouden niet langer hakken mogen dragen vanwege de veiligheid. Vers gefrituurde appelbeignets zouden altijd in een zakje verkocht moeten worden. Onzinnige regels, verzonnen door Brusselse bureaucraten.

Of toch niet? De Tsjechische europarlementariër Lenka Petrasova zocht het uit en publiceerde de bevindingen vorig jaar in een Tsjechische krant. Wat blijkt? Het zijn stuk voor stuk mythes. In het ene geval, de komkommers, gaat het om regels van landen zelf die op elkaar afgestemd zijn. In het andere geval, de kapsters, betrof het afspraken tussen de werkgevers en de vakbonden, slechts in de stad Brussel gemaakt. En wat de beignets betreft, was alleen de bedoeling dat de consument altijd om een verpakking mag vragen, als hij de hygiëne van de bakker vreest.

Britse boulevardpers
Petrosova, die inmiddels een hele lijst heeft van dit soort onjuiste berichten, zocht ook naar de bron van dit 'nieuws'. Die was bijna zonder uitzondering te vinden in de Britse boulevardpers, vervolgens recyclen de berichten eindeloos in andere media.

Met de grappige opsomming wil Petrosova niet beweren dat er helemaal geen probleem met regelgeving vanuit Brussel is. De lidstaten zijn weliswaar betrokken bij het ontwerp van elke richtlijn die de Europese Commissie uitvaardigt. Ook het Europees Parlement bouwt mee of verandert de regels. In die zin is er geen vaag 'bureaucratisch monster' dat voorschriften uitbraakt. Maar bedrijven en burgers ondervinden soms wel veel last van al die regels. Ook voordeel overigens: veel afspraken zijn er op gericht de interne markt beter te laten functioneren doordat iedereen dezelfde regels hanteert op het gebied van bij voorbeeld veiligheid en milieu.

Als er een probleem is, zit dat ook niet per definitie in de Europese regels zelf. Als die eenmaal klaar zijn, moeten ze worden ingevoerd in de verschillende landen. En daar gaat het vaak in Nederland mis, is de klacht van het bedrijfsleven. De neiging bestaat om er dan nog eens een toef voorschriften bovenop te spuiten, ook wel 'goldplating' genoemd. Nederland is soms strenger, het zogeheten 'beste-jongetje-van-de-klas-syndroom', of verandert de regels om belangengroepen of het parlement terwille te zijn.

Te bureaucratisch?
Op verzoek van de nationale waakhond voor regeldruk, adviescommissie-Actal, onderzocht het bureau Deloitte onlangs een aantal richtlijnen op dit fenomeen. Het deed een oproep aan het bedrijfsleven voor de grootste ergernissen en legde uiteindelijk 25 richtlijnen onder een vergrootglas. Negen daarvan verhoogden de lastendruk voor de Nederlandse ondernemers zodanig dat het ze ook op flink hogere kosten joeg. Een fors deel, vindt Jan ten Hoopen, voorzitter van Actal. "Dan gaat het echt over ongewenste regeldruk."

Vooral de Tweede Kamer realiseert zich niet dat Europese regels, eenmaal in Nederland verwerkt, te bureaucratisch kunnen uitpakken. Door de Kamer ingediende amendementen worden bijna nooit beoordeeld op regeldruk, concludeert Deloitte. De adviescommissie Actal probeert Kamerleden, maar ook ambtenaren daarvan bewust te maken. Hard nodig, vindt Ten Hoopen. "Het kabinet wil 2,5 miljard euro besparen door de regeldruk te verlagen. Dat is een substantieel bedrag."

In de Europese Unie als geheel zou het om 60 miljard euro gaan. Dat vraagt ook om internationale actie. Ten Hoopen maakt sinds december deel uit van de Europese bewaker van de regeldrift, ingesteld door eurocommissaris Barroso. In die zogeheten High Level Group on Administrative Burdens baart vooral de omgang met de nieuwe toegetreden lidstaten zorgen. "Die landen zitten nog in een andere fase. Zij hebben behoefte aan strenge regels en veel toezicht. In een land als Nederland kan het bedrijfsleven veel meer zelf regelen en controleren. Dat proces met de nieuwkomers in goede banen leiden zal de komende jaren veel inspanning vergen. De verst ontwikkelde landen zullen hun kennis moeten gaan delen."

Waar nu te veel regels dreigen volgens het bedrijfsleven
1. De manier waarop bedrijven moeten omgaan met de privacy van burgers. In Brussel wordt nog onderhandeld over het harmoniseren van de wetgeving omtrent bescherming van data.

VNO-NCW en MKB Nederland oordelen dat de Europese Commissie vermoedelijk mede door de recente afluisterschandalen in 'een onstuimige reflex' zijn geschoten.

Zo zouden ook kleine bedrijven een aparte werknemer moeten hebben voor dataprotectie, een dure arbeidsplaats.

2. De pensioenrichtlijn die een interne markt voor bedrijfspensioenvoorzieningen moet creëren. CDA-Kamerlid Omtzigt voert actie tegen deze nieuwe regels. De richtlijn bevat meer dan honderd pagina's waarin zeer gedetailleerde voorschriften staan over onder meer communicatie, zoals het jaarlijkse pensioenoverzicht, en bestuur. Het CDA is ook bang dat fondsen te makkelijk verhuizen naar landen met minder toezicht en dat belasting heffen over pensioen, in Nederland belastingvrij opgebouwd, moeilijker wordt.

3. De Nederlandse arborichtlijn voor kankerverwekkende stoffen is strenger dan de Europese. Op de Nederlandse lijst staan stoffen die niet op de Europese staan. Dat betekent extra kosten voor Nederlandse bedrijven, omdat die bij voorbeeld moeten toetsen of producten uit het buitenland die zij gebruiken voldoen aan de Nederlandse regels. Het bedrijfsleven zou het liefst alleen de Europese lijst gebruiken. Het ministerie van sociale zaken probeert juist om de Nederlandse lijst Europees te maken.

Onbeperkt houdbaar
De dagen van een uiterste houdbaarheidsdatum voor lang houdbare levensmiddelen lijken geteld. De Europese Commissie in Brussel staat welwillend tegenover het Nederlands-Zweedse voorstel om bij levensmiddelen als koffie, pasta en rijst de houdbaarheidsdatum te schrappen. Het plan krijgt ook brede steun van de andere EU-lidstaten, zo bleek gisteren in Brussel.