De Nederlandse Krista van T. bleef met haar echtgenoot tot het einde bij terreurbeweging Islamitische Staat. Nu is ze weduwe en zit ze in een overvol opvangkamp in Noord-Syrië, mét haar vier kinderen. ‘Waarom neemt Nederland hen niet terug?’
Het is bijna veertig graden in het opvang- en detentiekamp Al-Hol in het noordoosten van Syrië. De twee jongste kinderen van Krista van T., jongetjes van vier en bijna twee, liggen tegen haar aan, uitgeblust door de hitte. Haar andere kinderen, een zoon van negen en een dochter van tien, zijn bij de tent even verderop gebleven, waarin het gezin verblijft. De Limburgse bekeerlinge hoopt één ding: dat haar kinderen zo snel mogelijk terug kunnen naar Nederland.
De 31-jarige Krista was een van de leden van Islamitische Staat (IS) die in februari uit het allerlaatste stukje IS-kalifaat vertrokken, het Syrische dorpje Baghouz. Een paar dagen daarvoor was haar Nederlands-Marokkaanse man doodgeschoten door een sluipschutter. In kamp Al-Hol, waar ze nu al maanden verblijft, zijn de omstandigheden zó zwaar, dat ze vreest voor de gezondheid van haar kinderen. “Ik snap niet waar Nederland nog op wacht om ze terug te nemen, als wij toch de gevangenis in gaan. Deze onschuldige kinderen moeten zo snel mogelijk weg hier. Veel kinderen zijn in dit kamp gestorven door ondervoeding en slechte hygiëne.”
Achterstand
Ze noemt meer redenen waarom ze vindt dat haar kinderen zo snel mogelijk weg moeten uit het kamp. In Al-Hol zitten 70.000 mensen, onder wie veel IS-vrouwen en hun kinderen. “Mijn twee oudste kinderen hebben een achterstand opgelopen met lezen en schrijven. Mijn dochter kan wel Nederlands lezen, maar ze kan het niet schrijven. En mijn zoon is heel goed in rekenen, maar die kan weer niet lezen en schrijven.” Er is in het kamp voor de kinderen niks te doen, er is geen school waar naartoe ze zouden kunnen gaan.
“Sinds we hier zijn, gaat het alleen maar slechter met mijn kinderen. Mijn zoon zit de hele dag buiten, hij luistert niet, hij maakt constant ruzie en gooit met stenen. Deze omgeving is totaal niet goed voor hem. Ook zegt hij lelijke woorden, dat heeft hij nooit eerder in zijn leven gedaan. Mijn kinderen hebben regelmaat nodig, ze moeten naar school. Je kunt een kind niet 24 uur in een tent houden.”
In de val
Het Syrië-verhaal van Krista, die zich op haar zestiende tot de islam bekeerde, begon in de zomer van 2014. Toen vertrok ze met haar man en twee kinderen uit Nederland richting het Midden-Oosten. Zelf zegt ze dat ze nooit de intentie had om naar het kalifaat te gaan, maar dat haar man haar in de val lokte tijdens een vakantie in Turkije. Op de tegenwerping dat je ook in 2014 niet zomaar van Turkije naar Syrië reisde, antwoordt ze: “Maar wat wil je dan dat ik had gedaan? Hard wegrennen, midden in de nacht?” Ze zucht. “Ik ben hier niet uit mijzelf naartoe gekomen. Mijn man heeft mij gedwongen en dat zal ik ook tegen de rechter zeggen, mocht ik ooit weer in Nederland terechtkomen.”
Krista stelt dat ze eerder nooit tekenen van radicalisering had gezien bij haar overleden echtgenoot. “Hij had bijvoorbeeld ook geen baard.” Ook beweert ze dat hij niet vocht voor IS, maar dat hij andere dingen voor de terreurorganisatie deed. De meeste IS-vrouwen proberen hun eigen rol en die van hun echtgenoot als zo beperkt mogelijk af te schilderen, met oog op een eventuele strafzaak – in Nederland, Syrië of Irak.
Voorlopig houdt de hoop op een vertrek naar Nederland Krista bezig – al is daar voorlopig geen enkel zicht op. Wel zijn deze ochtend weer mensen van een Nederlandse inlichtingendienst langs geweest in het kamp, vermoedelijk van de MIVD.
Schoonfamilie
Krista heeft meegekregen dat er vorige maand twee weeskinderen naar Nederland zijn teruggehaald uit Syrië. Ook heeft ze gehoord dat andere landen hun onderdanen terughalen. “Ze zijn al die Kazachstanen hier weg aan het halen. Die gaan allemaal terug naar hun eigen land.” Krista weet dat haar eigen kansen niet groot zijn, maar ze is bereid haar kinderen alleen naar Nederland te laten vertrekken als het echt niet anders kan. “Ik weet dat ze daar een beter leven hebben dan hier. Omwille van hun bestwil zou ik mijn kinderen misschien wel laten gaan.”
Volgens Krista zouden haar kinderen dan terecht kunnen bij de familieleden van haar overleden man. “Zijn familie is absoluut niet radicaal.” Maar hoe weet ze dat zo zeker, als ze dat van haar eigen man ook niet goed had ingeschat? “Ik heb in mijn IS-tijd veel met hen gepraat”, zegt ze. “Ze vonden het heel erg dat wij naar Syrië waren vertrokken. Mijn schoonzus heeft ook altijd gezegd: “Kom toch terug.” Maar ik wist niet hoe ik terug kon komen.”
Smoesjes
De moeder van Krista, die anoniem wil blijven, vindt het erg teleurstellend dat Den Haag niets doet om haar dochter en haar kleinkinderen terug te halen. “Nederland heeft alleen maar smoesjes.” Ze heeft van de Kinderbescherming begrepen dat de jongste kinderen bij terugkomst naar een pleeggezin zouden gaan, de oudste twee zouden eerst naar een speciale opvang gaan voor kinderen die uit Syrië zijn teruggekeerd. Zelf kan ze de kinderen niet opnemen: ze werkt veertig uur per week. “Ik ga niet om de kinderen vechten, alleen om hun belang. Ik weet dat ze een heel groot drama hebben meegemaakt. Laat de kinderen dat eerst maar eens verwerken. Laat ze in therapie gaan.”
De volledige namen van Krista en haar moeder zijn bij de redactie bekend.
Lees ook:
Franse psychiater ziet in jihadkinderen geen tijdbommen
Jihadkinderen zijn voor alles kinderen, ook al zijn ze zwaar getraumatiseerd. Dat zegt de Frans kinderpsychiater Thierry Baubet. Hij analyseerde met zijn collega’s inmiddels bijna vijftig gevallen.
In Raqqa is gebrek aan alles
Waarom helpt de wereld ons niet? Waarom is er nog steeds nergens elektriciteit? Waarom is ons wel zoveel beloofd? Het zijn de terugkerende geluiden als je inwoners spreekt van het zwaar beschadigde Raqqa.
IS-vrouw Amber verlangt terug naar Nederland: ‘Mensen hier zijn zo onbeschoft en asociaal’
Amber K. is een 23-jarige Nederlandse uit Dordrecht, blauwgrijze ogen, sproetjes op haar neus. Ze verblijft sinds een jaar en twee maanden in dit Koerdische kamp.
Hij ging in 2014 naar Syrië ‘om te helpen’ en kwam bij IS terecht.
Nu wacht hij in een Koerdische cel op terugkeer naar Nederland. Trouw sprak de kalifaatstrijder in de buurt van de Koerdische gevangenis.
