Koppige Lavrov blijft Ruslands gezicht in het buitenland
De oudgediende ligt met zijn herbenoeming op koers om zijn land een volle twintig jaar te vertegenwoordigen.
Het record van Sovjetminister Andrej Gromiko haalt hij vast niet meer, maar mocht de nu 68-jarige Sergej Lavrov in functie blijven tot aan het eind van Vladimir Poetins vierde ambtstermijn, dan is hij maar liefst twintig jaar - een generatie lang - het gezicht geweest van de Russische buitenlandse politiek. In navolging van Gromiko krijgt Lavrov vaak het etiket 'mister Njet' opgeplakt, dat hij dankt aan zijn vermogen in de VN-Veiligheidsraad keer op keer westerse resoluties te blokkeren, bijvoorbeeld over Syrië.
Lavrov is niet de langstzittende minister in de nieuwe Russische regering, maar wereldwijd onbetwist de bekendste. Als minister bezocht hij naar eigen zeggen meer dan 130 landen. Lavrov is een beroepsdiplomaat zoals er nog maar weinig zijn in de wereld. Hij studeerde aan het prestigieuze Instituut voor Internationale Betrekkingen en heeft na zijn afstuderen in 1972 de diplomatieke dienst nooit verlaten.
Hij begon zijn carrière op de Sovjet-ambassade in Sri Lanka, doordat hij op de diplomatenschool tegen wil en dank terecht kwam in de klas met oosterse talen en Singalees besloot te leren. Na een intermezzo op het ministerie in Moskou vertrok hij voor zeven jaar als adviseur van de permanente Sovjetmissie bij de Verenigde Naties naar New York. Eenmaal terug in Moskou werd Lavrov in 1992 onderminister, maar al in 1994 keerde hij terug naar New York waar hij tien jaar lang Ruslands gezicht was in de VN. Het was de springplank voor zijn ministerschap.
Eigenzinnig
Lavrov profileerde zich in New York als een markant en eigenzinnig man, vasthoudend, op het koppige af. Hij maakte naam als de man die de confrontatie zocht met de secretaris-generaal van de Verenigde Naties - en die won. Kettingroker Lavrov sloeg Kofi Annans besluit dat in de VN-gebouwen niet mag worden gerookt in de wind, met als argument dat Annan er 'niet de baas' is. Met gelijkaardige eigenzinnigheid zou Lavrov volgens ingewijden hebben bedongen dat hij de post van minister alleen accepteert als hij zich eens per jaar, en zonder lijfwachten, mag uitleven in zijn favoriete hobby: wildwatervaren.
Waar of niet, Lavrov staat bekend als een levensgenieter die gaarne het glas heft. "We hebben wodka gedronken en Lavrov heeft gerookt", zei zijn Nederlandse collega Stef Blok na afloop van hun recente kennismaking in Moskou. Lavrov schuwt de emotie niet. Beroemd is een knarsetandend geuite vloek tijdens een persconferentie met zijn Saoedische collega, die Lavrov ontsnapte toen hij meende dat de microfoon uitstond. Gericht aan wie, gesprekspartners of misschien journalisten, dat weet alleen hij. De bekende Russische presentator Ivan Oergant vroeg hem of hij weleens vloekte in het bijzijn van gesprekspartners die geen Russisch verstaan.
Lavrov, grijnzend: "Meer dan eens." Zijn grote voorbeeld is zijn negentiende-eeuwse voorganger Aleksandr Gortsjakov, die Ruslands buitenlandse politiek gestalte gaf na de zo dramatisch verlopen Krimoorlog. "Rusland gaat niet zitten mokken, Rusland herpakt zich", was Gortsjakovs montere antwoord op de veelgehoorde mening in Europese hoofdsteden dat het Russische rijk het einde nabij was. "Zijn principes voor de buitenlandse politiek van het Russische rijk zijn vandaag nog net zo actueel", zei Lavrov bij de onthulling van Gortsjakovs beeltenis op het terrein van zijn alma mater in Moskou. Hij prees diens gebalanceerde, zowel op Europa als Azië gerichte politiek.
De woorden van Gortsjakov indachtig laat Lavrov geen gelegenheid onbenut om westerse gesprekspartners ervan te overtuigen dat Rusland nooit zal bezwijken onder westerse druk of economische tegenspoed. "Dank voor uw medeleven", zei hij onlangs in het BBC-programma Hard Talk op een vraag over de schade van sancties. "Maar maakt u zich niet ongerust, wij zullen overleven."
Nieuw kabinet zonder grote koerswijziging
Het nieuwe Russische kabinet van premier Dmitri Medvedev bevat weinig verrassingen en lijkt niet uit op een radicale koerswijziging, nodig om door president Poetin beloofde doorbraken op economisch gebied te realiseren. Oud-minister van financiën Aleksej Koedrin, pleitbezorger van ingrijpende economische hervormingen, is voorlopig op een zijspoor gezet en benoemd tot hoofd van de Rekenkamer. Opmerkelijk is dat Vitali Moetko, internationaal in opspraak geraakt door veronderstelde betrokkenheid bij grootschalige doping, aanblijft als vice-premier. Ook cultuurminister Vladimir Medinski mag blijven, ondanks twijfels over diens proefschrift. Sergej Sjojgoe blijft minister van defensie. Hij is vrijwel onafgebroken kabinetslid geweest sinds 1994, eerst als minister van noodsituaties.
