Met z’n allen op een kleedje of lallend in een bootje zit er dit jaar niet in op Koningsdag. Wat kunnen we wel doen om de dag toch een feestelijk tintje te geven?
Urenlang struinen langs kleedjes in de buurt, speurend naar dat ene schilderijtje dat later een echte Rembrandt zal blijken te zijn: dat gaat dit jaar niet gebeuren. Oeverloos dronken worden tijdens het bandjes kijken en luid het Wilhelmus lallend door de stad zwalken met de hele vriendengroep ook niet. Maar dat betekent niet dat helemaal níets kan.
Er zijn straten waar kinderen kleedjes neerleggen en spullen verkopen onder de eigen carport; eerder hebben ze met stoepkrijt een veilige looproute uitgestippeld en betalen kan per app. En er zijn straten waar bewoners op hun eigen oprit oud-Hollandse spelletjes doen, straten waar buren elkaar uitdagen om zo vroeg mogelijk de vlag uit te hangen, of anderhalvemeterbuurtborrels houden: ieder voor z’n eigen deur. Er zijn troubadours die woonwijken intrekken om balkons en tuinen toe te zingen. Via de app Buurkracht, die lokale initiatieven ondersteunt, kunnen groepjes van vijf huishoudens een pakket oranjeroodwitblauwe slingers aanvragen en zo uitbundig mogelijk hun huizen versieren.
De Koning viert zijn verjaardag thuis
Geen gewuif, geen sportieve spelletjes, geen officiële dag die zijn titel draagt. Koning Willem-Alexander viert het begin van zijn 53ste levensjaar gewoon thuis, op Paleis Huis ten Bosch. Nu de pandemie Koningsdag dit jaar heeft omgevormd tot ‘Woningsdag’, kan hij zijn verjaardagstaart rustig oppeuzelen aan de keukentafel, samen met koningin Máxima en hun dochters Amalia, Alexia en Ariane. Foto’s van die viering in het Paleis zal het gezin gedurende de hele dag delen op tv, via sociale media en de website koningsdagthuis.nl.
Ook zal de koning het volk toespreken. Om tien uur ’s ochtends brengt hij een korte boodschap en hij sluit zijn feest door om vier uur ’s middags het glas te heffen voor een nationale toost. De Koninklijke Bond van Oranjeverenigingen, die het alternatieve Woningsdag op touw zette nadat de geplande Koningsdag in Maastricht in het water was gevallen, is vereerd met de bijdragen van de koning en zijn gezin. “Juist in deze coronatijd waarin verdriet en vreugde hand in hand gaan, hebben we behoefte aan saamhorigheid”, zegt voorzitter Pieter Verhoeve. Hij ziet het gebaar van de koning als een aanmoediging voor het volk om zelf ook thuis te blijven. De Oranjeverenigingen hebben allerlei activiteiten bedacht waarvoor mensen de deur niet uit hoeven, zoals een online kleedjesmarkt.
Online gebeuren er zo veel dingen dat je je bijna afvraagt waarom je ooit nog naar buiten zou gaan. Zelfs een kleedje neerleggen kan prima virtueel. Via Marktplaats bijvoorbeeld, dat voor nu even Vrijmarktplaats heet – wie dat wil, kan de opbrengst doneren aan KiKa. Wie meedoet, fotografeert alle koopwaar samen op een kleedje, zo lijkt het toch net echt. Ook zijn er allerlei lokale kleedjesmarkten – zorg er bij het ophalen wel even voor dat niet iedereen tegelijk voor de deur staat.
Wie geen zin heeft in kijken en kopen kan koningsdagbingoën of koningsdagpubquizzen. De Drentse Broekstreek, bestaande uit drie kleine dorpskernen, houdt een online pubquiz via Zoom – alle vijfhonderd bewoners in het oranje voor de webcam. Wie wel wat zen kan gebruiken, schrijft zich in voor een virtuele mindfulnessworkshop. En zelfs de traditionele optredens in het Amsterdamse Vondelpark hoeven niet gemist te worden: ook deze traditionele talentenkweekvijver gaat dit jaar online.
Sander Metz uit Itens organiseert een kinderdisco, mét gebarentolken
“Als beroepsmuzikant heb ik al een meezingprogramma voor ouderen en geef ik online muziekles aan kinderen. En laatst vroeg Marijn, mijn zoon van negen: ‘Papa, waarom doe je eigenlijk geen kinderdisco?’ Dat werkte heel goed, ouders stuurden me filmpjes van springende en dansende kinderen in woonkamers in het hele land. Sommige ouders halen hun eigen oude discobol van zolder en staan zelf mee te dansen. En nu doen we er dus eentje op Koningsdag.
“Ik maak live muziek en zing, Marijn staat mee te springen en de kinderen kunnen zich verkleden en schminken en dan allemaal meedoen. Ik werkte eerder al samen met een gebarentolk en die staat live de liedjes te vertalen. Een echt speciaal repertoire heb ik niet, het moeten natuurlijk leuke liedjes zijn waarop je goed kunt springen en dansen. Al denk ik wel na over een feestversie van het Wilhelmus.”
Martijn Postma uit Amstelveen bakt met duizend kinderen oranjetompoezen
“In mijn kookstudio geef ik kookles aan kinderen. Nu doe ik dat online. En het leek me leuk om iets speciaals te doen met Koningsdag. Het is leuk, geeft een feestelijk tintje aan de dag en ze leren hoe gemakkelijk het is om zelf iets lekkers te maken. Het lijstje met ingrediënten die ze klaar moeten zetten, heb ik via Facebook gedeeld. Om 10.30 uur kunnen ze inloggen, met beeldscherm in de keuken, oranje shirt aan en bakken maar. Vragen stellen kan via de chat, en met een uurtje zijn ze klaar en kunnen ze brunchen met hun zelfgemaakte oranjetompoezen.
“Op zich is dit niet heel anders dan andere online kooklessen, behalve dan dat dit veel groter is. En dat ik natuurlijk geen techneut ben, maar een kok. Maar goed, we hebben nog tijd om even te oefenen. En te proefkoken. Mijn eigen kinderen kunnen maandag geen tompoes meer zien, haha.”
Kim Borgonjes van studentenvereniging Twist uit Groningen houdt een online bieryogasessie
“Bieryoga is, zeg maar, voor mensen die niet zo heel erg van sport houden, maar wel van een drankje. Je moet het zo zien: je zoekt een goede plek op met ruimte, rolt je matje uit, doet een oefening, beetje rekken, beetje strekken, en dan neem je een slokje bier. Dan weer een yogapose, dan weer een slokje. En zo gaat het dan steeds door. We hebben nu zestien aanmeldingen. Wie meedoet kan inbellen en dan maandag tegelijkertijd naar dezelfde instructievideo kijken. Iedereen kan elkaar ook zien, dus als het goed is gaan we allemaal synchroon en lijkt het toch een beetje alsof we met zijn allen in dezelfde zaal zitten. We kunnen elkaar ook zien struggelen.
“Of er geen ongelukken gebeuren als we met drank op yoga doen? Haha, we doen rustig aan en gaan zéker niet op ons hoofd staan, zo gek maken we het niet hoor. Het is vooral voor de gezelligheid en om een beetje tot rust te komen.”
Sanne Winchester deejayt op een silent disco met de hele Zacharias Jansestraat in Amsterdam
“Bewoners kunnen opgeven hoeveel koptelefoons ze nodig hebben. Wij gaan op een balkon staan en laten de mandjes met koptelefoons zakken. Dan gaan ze naar huis en kunnen ze – in oranje, op hun eigen versierde balkon – meedansen en zwaaien naar de overburen. Drie dj’s draaien, live vanaf balkons, op drie kanalen: kinderliedjes, guilty pleasures en top-40. De deelnemers kunnen steeds switchen. Alle muziek is tegelijk, dus iedereen kan meezingen.
“Wij als dj's battelen ook tegen elkaar. Ik heb het rode kanaal, en als ik zie dat ineens veel discoërs naar het blauwe kanaal switchen – omdat ze bijvoorbeeld zien dat de buurman ineens wel heel enthousiast staat te springen en nieuwsgierig worden – ga ik proberen om ze weer terug te halen. Zo is het ook voor onszelf een soort spelletje.
“We hopen echt dat we het ene groepje Hazes horen meezingen en een ander groepje 'Van links naar rechts’ zien gaan. En om vier uur draaien we alle drie hetzelfde, zodat we gezamenlijk meedoen met het landelijke proostmoment.”
Lees ook:
Op 27 april vieren we geen Koningsdag, maar Woningsdag: ‘Proosten op de koning zullen we’
Ook de verjaardag van koning Willem-Alexander wordt in deze bijzondere omstandigheden in een ander jasje gestoken. Op 27 april vieren we ‘Woningsdag’.
