Knipoog naar de hemel
Ik stam af van Hugenoten die vanwege hun geloof uit Frankrijk moesten vluchten en in Zeeland terecht kwamen. Surmont werd Suurmond. Mijn voorouders gingen naar de kerk bij een dominee die telkens zijn hoed lichtte als hij het woord 'God' of 'Christus' uitsprak. Toen ik dat hoorde, dacht ik: dat lijkt mij ook wel wat. Want als je zoals ik een kale plek op je kruin hebt, geef je tegelijk een knipoog naar de hemel.
Donald Trump heeft ook een kale plek, maar die overkamt hij volgens een ingewikkeld procedé. Daarvoor moet hij elke ochtend een half uur eerder opstaan. Hij gunt de hemel geen knipoog. Toch beroept hij zich op het christendom om het Amerikaanse volk af te zetten tegen immigranten met een andere religieuze en culturele identiteit.
Hoe christelijk is dat eigenlijk? De apostel Paulus schrijft: 'Er zijn geen Joden of Grieken meer, slaven of vrijen, mannen of vrouwen, want jullie zijn één in Christus'. In één klap heft hij het belang van alle religieuze (Jood-Griek), politieke (slaaf-vrije) en biologische (man-vrouw) verschillen op. De identiteiten waarmee we onszelf afgrenzen van anderen verliezen hun eikenhouten massiviteit, ze worden poreus. Hiermee baande hij de weg voor de huidige westerse democratie (in het oude Athene mocht slechts een piepkleine minderheid stemmen: zij die volgens hun identiteitspapieren Grieks, vrij en man waren).
Wat Paulus zegt kun je moeiteloos uitbreiden: 'Er zijn geen Amerikanen of Mexicanen meer, geen protestanten of moslims, jongeren of ouderen, homo's of hetero's'. Als christen zit je losjes in je identiteit. Voelt dat kaal? Integendeel, het is ware vrijheid. Je voelt je één met alle andere mensen zodat je van hen kunt leren en genieten. Dat is ook altijd de kracht geweest van de VS, het immigrantenland bij uitstek. Toen ik in Californië woonde, had ik vrienden die oorspronkelijk uit Syrië kwamen (ja, toen al), Zweden, Duitsland, Italië, Mexico en noem maar op. Er zat geen 'gewone' Amerikaan bij, net zomin als mijn voorouders altijd in Nederland hebben gewoond.
Nu blijkt echter dat veel van mijn oude Amerikaanse vrienden Trump geweldig vinden. Ik krab op mijn kale plek. Hoe kan dat nou? Ik kan veel redenen bedenken, maar de voornaamste is toch dat ze vergeten dat ze 'in Christus' zijn. In plaats daarvan kiezen ze voor de smalle Trump-definitie van hun nationale identiteit. Daarvoor krijgt de overkamde presidentskandidaat zelfs applaus van de Ku Klux Klan.
Ik heb met mijn vrienden te doen. Zoveel nadruk op een bepaalde identiteit is beperkend. En wat een werk! Ik bewonder Trump die dagelijks de wekker vroeger zet om maar wat meer op een jongere te lijken. En ook de Ku Klux Klanners die letterlijk een punthoofd krijgen van hun zorgen over 'on-Amerikaanse' medeburgers. En denk eens aan al die mannen die mannelijker willen worden en daarom elke dag een spam-vuur van penisverlengers doorstaan. En de vrouwen die zich in krappe jeans wringen en wiebelhakkig over straat gaan om maar vrouwelijk te lijken. Om het niet te hebben over hen die grote offers brengen om zich te laten ombouwen naar een andere geslachtelijke identiteit.
Voor al die mensen neem ik mijn denkbeeldige hoed af en buig, zodat mijn kale plek naar hen knipoogt: hulde aan zoveel toewijding en ijver, maar relax, je bent in Christus vrij - vrij om alles en niets tegelijk te zijn. Beste Amerikaanse vrienden, waar is jullie 'land of the free' gebleven?
undefined
