Klimop laat duidelijk zien wanneer hij volwassen is

Maar ook voor tuinplanten gaat dit gezegde op. Als je vertelt dat er een voodoolelie, Perzische slaapboom of Madagaskar-baobab in je tuin staat, tonen mensen meer belangstelling dan wanneer je zegt dat de klimop het dit jaar zo goed doet. Zelfs al zou je hieraan toevoegen dat klimop vermoedelijk van tropische origine is, dan nog raken je toehoorders die verveelde blik in hun ogen niet kwijt.

Klimop heeft de pech dat ie het altijd en overal doet. Het is een plant die pas opvalt wanneer hij hinderlijk door het gazon kruipt, of wanneer de buren komen klagen dat die lange slierten over hun kant van de schutting hangen.

En toch is die saaie plant uitzonderlijker dan je denkt. Om te beginnen doet klimop niet aan bloei in de zomer en bessen in de herfst, zoals de meeste andere struiken. Klimop is een dwarsligger die in de herfst bloeit en in het voorjaar bessen draagt. Insecten en vogels hoor je daar trouwens niet over klagen – voor vlinders, bijen, wespen en zweefvliegen zijn de geelgroene bloempjes een extraatje in een tijd dat andere planten het laten afweten. En de zwartpaarse bessen midden in de winter worden hogelijk gewaardeerd door spreeuwen, merels en duiven.

Wat klimop ook nogal uniek maakt, is dat hij in de loop van zijn leven een compleet andere plant wordt. Zodra hij een bepaalde lengte heeft bereikt, laat hij zijn takken afhangen. Die twijgen groeien dan verder zonder hechtwortels en beginnen bovendien te bloeien. En dat is nog niet alles, want ook het blad verandert van vorm. Had de klimop tot dusver drie- tot vijflobbige blad, nu is het opeens ruitvormig. Op dat moment weet je: mijn klimop is volwassen geworden.

Neem je een stek van zo’n volwassen klimop, dan staat je alweer een verrassing te wachten. Wat uit die stek tevoorschijn komt, is namelijk geen klimplant maar een niet-klimmend struikje dat ieder jaar bloeit. Op het naamkaartje van deze struiken staat ’Arborescens’, wat ’boomachtig’ betekent. Hun takken, bloemen en bessen zijn zeer geliefd bij bloemschikkers.

Terug naar de klimmende klimop. Bij ons heb je drie soorten: de gewone (Hedera helix), de Perzische (Hedera colchica) en de Ierse (Hedera hibernica). De gewone is zo gewoon dat iedereen hem kent en we daar dus niets meer over hoeven te zeggen. De Perzische klimop is afkomstig uit de Kaukasus en heeft grote dikke bladeren. De Ierse heeft blad dat minder gelobd is dan dat van de gewone klimop, en is ook minder winterhard. Voor de volledigheid: ook van de Pers en de Ier bestaan struikvormen (Hedera colchica ’Arborescens’ en Hedera hibernica ’Arborescens’).

Veel mensen zijn huiverig voor klimop, omdat de hechtworteltjes de muren zouden beschadigen. Groeit de klimop tegen een muur met slecht voegwerk, dan is die angst zeker gegrond. Maar heb je een goed gevoegde muur, dan kan klimop absoluut geen kwaad. Integendeel zelfs: een klimopmuur is een goede isolator, waardoor je huis ’s winters warmer blijft en ’s zomers koeler. En verder is het een geweldige nestelplek voor vogels.

Wat je ook vaak hoort als mensen het over klimop hebben, is dat hij bomen kan verstikken. Onzin natuurlijk. Klimop mag dan doodgewoon zijn, achterlijk is hij niet: wat heeft hij aan een dode boom?

Verstikken doet klimop dus niet, maar hij doet wel wat anders. Heeft hij een bepaalde hoogte bereikt, dan laat hij – zoals we inmiddels weten – zijn twijgen hangen. Die kunnen zo zwaar worden dat de boom het niet houdt. Maar dat gebeurt alleen bij gammele exemplaren. Een goed gewortelde boom heeft er geen last van.

Heb je klimop die tegen een muur op groeit, laat hem dan niet volwassen worden, want dan stopt hij met klimmen. Snoei hem voordat het zover is. Dat kan het hele jaar door, maar het liefst in het voorjaar.

Klimop is makkelijk te stekken. Neem in de nazomer van een eenjarige tak een scheut met twee ogen, haal het onderste blad weg, stop de scheut in een pot met aarde en bedek die met plastic. Zet de pot op een schaduwplek en plant de stekken een maand of drie later uit.