Kleine partijen moeten alles uit de kast halen voor één zetel

In de aanloop naar 22 mei belicht Trouw de partijen die meedoen aan de Europese verkiezingen. Vandaag de dieren- en de ouderenpartij. Die kunnen last krijgen van de hoge kiesdrempel.

NICOLE BESSELINK EN MARNO DE BOER

Lukt het om genoeg stemmen te halen voor één zetel? Dat is de grote vraag voor de Partij voor de Dieren en 50Plus bij de Europese verkiezingen. Beide zitten met twee zetels in de Tweede Kamer, maar dat is geen garantie op succes bij de stembusgang op donderdag 22 mei.

In Europa ligt de kiesdrempel een stuk hoger dan in Den Haag. Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen had een partij 63.000 stemmen nodig voor een zetel; bij de laatste Europese verkiezingen lag de ondergrens op 182.000 stemmen. Dat is omdat er in Brussel minder Nederlandse zetels zijn te verdelen dan in Den Haag: 26 tegenover 150.

Voor kleine partijen is het behalen van een zetel daarom een forse opgave. Zo haalde 50Plus bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen met 178.000 kiezers twee Haagse zetels binnen, maar zou de partij met die uitslag in Brussel buiten de boot zijn gevallen. Dat gebeurde de dierenpartij bij de Europese verkiezingen in 2009. Met 158.000 stemmen - genoeg voor twee blauwe stoelen aan het Binnenhof - zag zij een Europese zetel aan haar neus voorbijgaan.

Om de kiesdrempel deze maand te halen, zullen de partijen bovendien meer uit de kast moeten halen dan bij Kamerverkiezingen. Bij landelijke verkiezingen ligt de opkomst in de regel twee keer zo hoog als voor Europa.

undefined

Partij voor de Dieren

De dierenpartij, met Anja Hazekamp als boegbeeld, hoopt kiezers te mobiliseren met een combinatie van het traditionele dierenwelzijnstandpunt en een eurosceptisch geluid. De partij vindt bijvoorbeeld dat machtsoverdracht aan de EU per referendum moet gaan, de euro beter opgeheven kan worden en er een einde moet komen aan de landbouwsubsidies. Zo kan de partij zich misschien profileren als een alternatief voor Geert Wilders onder mensen die kritisch tegenover Brussel staan.

Een tweede troef van de Partij voor de Dieren vormt de trits min of meer bekende personen als lijstduwer. Zo lenen onder anderen schrijvers Jan Siebelink en A. F. Th. van der Heijden en actrice Babette van Veen hun naam aan de lijst. Ook een aantal buitenlanders, zoals de Zuid-Afrikaanse schrijver John Coetzee en de Britse maker van reisprogramma's Redmond O'Hanlon, werden toegevoegd. De buitenlanders van buiten Europa moesten van de Kiesraad weer van de lijst. Maar het zorgde in ieder geval voor gratis publiciteit.

undefined

50Plus

De hoop van 50Plus is slechts op één naam gevestigd: oud-partijleider Henk Krol. Nog geen halfjaar nadat zijn gesjoemel met pensioenpremies bij de Gay Krant aan het licht kwam, heeft de partij hem een plek onderaan de Europese lijst gegund. De hoop is dat hij zich weer kan waarmaken als stemmenkanon. Hij beschikt in elk geval over een grotere naamsbekendheid dan ex-VVD-europarlementariër Toine Manders, die voor de ouderenpartij de lijst aanvoert.

Inhoudelijk staat de 50Plus-visie op Europa diametraal tegenover die van de dierenpartij. Het centrale punt voor de ouderenpartij zijn de pensioenen. Daar moet de EU geen zeggenschap over krijgen. Maar op de meeste andere terreinen omarmt ze Europese samenwerking. Zaken als de zorg vallen op Europees niveau goedkoper en effectiever te regelen. Ook wil de partij nationale veiligheidsdiensten vanuit Brussel coördineren en een gemeenschappelijk Europees defensiebeleid waarbij ieder land één legeronderdeel traint en beschikbaar stelt. Zo strijden een eurosceptische dierenpartij en eurolievende ouderenclub om een felbegeerde zetel in Europa. Hopend dat die ene bekende lijstduwer net die extra kiezers oplevert om de stap naar Brussel te kunnen maken. Maar wetend dat het een moeilijke opgave wordt.

undefined

Speerpunten PvdD

1.

Afschaffen landbouw- en visserijsubsidies

2.

Onderzoek terugkeer naar eigen munt

3.

Promoot duurzame voedselindustrie

4.

Alleen duurzame vrijhandels-akkoorden met derde landen

5.

Geen financiële steun maar opsplitsing banken

undefined

Speerpunten 50Plus

1.

Geen Europese zeggenschap over pensioenen

2.

Goedkopere, betere ouderenzorg

3.

Meer banen waarbij ouderen jongeren opleiden

4.

Exit-regeling voor financieel zwakke eurolanden

5.

Europese ouderenpas voor korting op kunst en cultuur

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden