Kinderombudsvrouw komt met alternatief pardon voor asielkinderen

Zorg dat veel meer gezinnen zonder legale verblijfsstatus die langer dan vijf jaar in Nederland zijn, mogen blijven. En schrap de voorwaarden uit het geldende Kinderpardon die hun verblijf nu verhinderen.

Dit vergaande voorstel doet Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer. Zij heeft als wettelijke taak de overheid op de vingers te tikken als internationale verdragen over kinderrechten worden geschonden. Daar is in Nederland sprake van, ziet Kalverboer. “Kinderen die hier goed aangepast zijn in de maatschappij worden ook na vijf jaar nog teruggestuurd naar het land van herkomst van hun ouders. Zo wordt hun ontwikkeling ernstig geschaad.”

Formatie

Kalverboer presenteert daarom een alternatief Kinderpardon en roept de politieke partijen in de huidige formatie op om haar aanbevelingen in het regeerakkoord op te nemen. Zij wil dat ook alle afgewezen aanvragen van asielzoekerskinderen die in Nederland wonen opnieuw beoordeeld worden volgens haar alternatief.

Bij de vorige formatie kwam een nieuwe regeling tot stand voor kinderen van asielzoekers die langer dan vijf jaar in Nederland zijn. Eerst een overgangsregeling, een tijdelijk ‘pardon’, waarvoor zich in drie maanden tijd ruim drieduizend kinderen meldden. Ongeveer de helft van de aanvragen werd goedgekeurd. Daarna ging een permanente pardonregeling voor ‘langdurig verblijvende kinderen’ in. Daaraan werden strenge voorwaarden verbonden. Zo streng dat sindsdien nog slechts circa honderd kinderen een verblijfsvergunning kregen. Die geldt dan in de meeste gevallen wel meteen ook voor het hele gezin.

Het uitgangspunt van de permanente regeling – na vijf jaar zijn kinderen zo geworteld dat ze mogen blijven – is goed, zegt Kalverboer in een interview met Trouw. Maar de voorwaarden die daarbovenop gekomen zijn, pakken in de uitvoering onrechtvaardig uit. “Kinderen worden toch gewoon teruggestuurd, ook als ze langer dan vijf jaar achtereen in Nederland wonen en dit onveilig is. Het doel van deze regeling lijkt wel om er zo min mogelijk kinderen onder te laten vallen.”

Medewerking

De Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) meldt dat de meest voorkomende grond voor afwijzing van het Kinderpardon is dat de aanvrager niet aan zijn terugkeer werkte. Want als de IND een aanvraag afkeurt, wordt van de asielzoeker verwacht dat hij dat besluit respecteert. Veel asielzoekers focussen zich op nieuwe procedures en blijven hoop houden. Bij de aanvraag voor een Kinderpardon wordt hun later verweten: u hebt niet actief aan uw vertrek meegewerkt, dus u krijgt geen pardon. Ook als het gezin langer dan vijf jaar in Nederland is. “Onterecht, want dat is niet in het belang van de kinderen”, zegt de ombudsvrouw, die dit zogenoemde ‘meewerkcriterium’ schrapt in haar voorstel.

Landsbelang

Kalverboer somt meer van de huidige criteria op die volgens haar het belang van kinderen schaden. Zo kan een minderjarige die wegens vandalisme een straf heeft opgelopen geen verblijfsvergunning meer krijgen. En ook het gezin van deze veroordeelde zal niet mogen blijven. Dat is veel te strikt, vindt ze.

Haar voorstellen tot herziening van de huidige regeling zullen ertoe leiden dat meer gezinnen met kinderen mogen blijven. Dat kan ook verkeerd uitpakken, namelijk als mensen die geen recht op asiel hebben extra gaan traineren om die vijf jaar maar vol te krijgen.

Kalverboer geeft toe dat het schrappen van de huidige voorwaarden dan een verkeerd signaal zou geven. “Het landsbelang lijkt dan te botsen met het kinderbelang. Maar ik ben aangenomen om voor dat laatste op te komen en er zijn ook andere oplossingen denkbaar.”

Zij pleit ervoor dat de IND direct na aankomst van een asielzoekersgezin aan een plan voor terugkeer van het gezin gaat werken. “Zodat kinderen die terug kúnnen, hier niet wortelen en snel veilig terugkeren.”

Lees ook het interview met Margrite Kalverboer: 'Het kinderpardon van nu levert kinderen niets op'