Kinderachtige kunst

Kunst in de openbare ruimte: een heel probleem. Want wat moet je aan kunstwerken op straat en in het park neerzetten om iedereen tevreden te stellen? De een houdt van dit, de ander van dat maar als je niet kunt kiezen omdat je er elke dag langs moet fietsen kan een kunstwerk je danig ergeren. Nu geldt dat voor de gehele wereld die zich aan je opdringt, maar kunst heeft, anders dan een bankgebouw of een stoplicht, toch iets vrijwilligs; je gaat naar een museum of een concert omdat je dat wilt en als de straat of het plantsoen ineens je museum of concertzaal wordt, verandert die vrije wil eigenlijk in een soort dwangmaatregel.

Er is dan ook heel wat openbare kunst die me mismoedig stemt, bijvoorbeeld de twee roestige zuilen aan het begin van het mooie dorp Bergen, of de leptosome denneappels in de Amsterdamse Wibautstraat. Misschien helpt het als die dingen er niet zo permanent staan, denk ik dan, gewoon wat afwisseling, dan verdraag je ook het lelijke makkelijker.

Blij dus dat er bij mij om de hoek, in de middenberm van de Apollolaan de tweejaarlijkse, dus tijdelijke tentoonstelling van openbare beeldhouwwerken is: ArtZuid geheten. Ik zie er voortdurend mensen langslopen, met peinzende blik of fototoestel. Grote namen hoor, geen knutselaars, in vorige jaren zag je er bijvoorbeeld een Tinguely, iets van Jan Cremer, Ai Weiwei, en ook dit jaar is het niet mis, een theepot van Klaas Gubbels, een vrouwenbeeld van Constant Permeke, een knoopachtig ding van John Chamberlain.

Als je er zoals ik vaak langsrijdt, valt je op dat het merendeel figuratief is: een overmaat aan menselijke figuren en koppen, een torenhoog paard ergens, een megalomane uil, een reusachtig bakje Kentucky Fried Chicken dat wordt leeggegeten door een ekster. Alles meer dan levensgroot, want als er iets duidelijk is aan deze tenstoonstelling, is het dat Andy Warhol en Claes Oldenburg niet voor niets geleefd hebben: het alledaagse opgeblazen tot abnormale proporties. Niets tegen figuratieve kunst hoor, en curator van dit jaar, Rudi Fuchs, beweert ook niet dat dit een representatieve doorsnee van de hedendaagse beeldhouwkunst zou zijn, maar mijn indruk is dat het al met al een beetje kinderachtige kunst is, iets voor het snelle effect, niet al te lang bij stilstaan. Leuke dingetjes in de statige, lommerrijke laan van Oud-Zuid.

Hoe vaker ik langs de fameuze theepot en het aangevreten KFC-bakje rijd hoe minder ik eraan begin te vinden. Het is me te behaagziek; stonden er maar meer strenge, ondoordringbare dingen waar de toeschouwer zijn tanden op stukbijt, hoor ik mij denken. Maar misschien is het een teken des tijds: hapklare brokken, zelfs voor de kunstminnaar. Dan is dit ongewild een tentoonstelling die iets zegt over onze epoche: niet het experiment maar de bevestiging, niet de vooruitgang maar de status quo.

Misschien is het werk van Jaume Plensa, uit Catalonië, wel karakteristiek voor het geheel: een klassieke vrouwenkop. Als je aan komt lopen, denk je dat ze diepte heeft, maar van dichtbij blijkt ze plat.

undefined