Column
Kijk eens weg van de overheid bij levenseinde
De dood heeft wel werk in deze verkiezingscampagne. Nou ja, hij heeft al jaren werk natuurlijk, maar je verwacht hem niet altijd waar hij opduikt.
Eerst die rare buiteling van Tunahan Kuzu die meent dat Hein al te gretig wordt binnengelaten als allochtonen zijn kant op kijken. En toen in een verrassende uitval naar Alexander Pechtold in de ‘Nieuwsuur’-uitzending van 3 maart.
Het kwam door het onzalige wetsvoorstel van D66 over een nieuwe oplossing voor het Voltooid Leven probleem. Voor mensen ouder dan vijfenzeventig wil D66 de mogelijkheid scheppen om de overdosis te bestellen als ze er genoeg van hebben. Maar we gaan die overdosis niet bij Albert Heijn of bol.com neerleggen.
Het kan niet zomaar, nee, er moet een hekje omheen en daar gaat dan iemand met een pet op bij staan en die functionaris gaat toelatingseisen formuleren, kaartjes knippen. Je komt er niet zomaar in, eerst examen doen en voordat je Jan Jansen kunt zeggen, ben je terug bij de huidige euthanasiewet.
Schaduwversie
Het wetsvoorstel Voltooid Leven is een schaduwversie van de huidige euthanasiewet, alleen is de dokter eruit verwijderd en de eis dat je geestelijk of lichamelijk ondraaglijk lijdt. En toch moet je ook hier weer examen doen, maar dit keer bij een stervensbegeleider, een nog niet bestaande functionaris (ach, dat regelen we wel tegen die tijd) die het meteen in de gaten heeft als u ten onrechte meent dat uw leven voltooid is, terwijl hij ziet dat dat niet het geval is (daar is hij voor opgeleid).
O ja, en hij gaat ook nog te rade bij een tweede stervensbegeleider, ook opgeleid, zodat die de inschatting van de voltooidheid een extra fundament kan geven. Dit alles is alleen maar mogelijk boven de vijfenzeventig jaar.
Die gedachte is overigens wel sympathiek. Uit de mond van een tachtiger of negentiger klinkt het niet vreemd als ze zegt: ik heb nu echt genoeg van het leven gezien, er staat niks meer op het menu.
Maar als een twintiger dit zou zeggen dan is de voor de hand liggende reactie: kom nou zeg, je weet niet waar je het over hebt. Hoewel, er zijn twintigers die dit met recht zeggen, maar dan komen we terecht bij psychische ziekte en dan kan de psychiater iets doen binnen het kader van de euthanasiewet.
Levenswond
Wat overkwam Pechtold nu in Nieuwsuur? Een 57-jarige man uit het publiek zei tegen de politicus met het oog op de leeftijdsgrens van vijfenzeventig: “Ik wil dood. En ik wil niet nog achttien jaar wachten. Ik wil dood en ik wil het nu.” Hij keek Pechtold doordringend aan en die reageerde precies zoals u en ik zouden reageren, hij wist even niet wat te zeggen. Er viel een veelzeggende stilte, waarna hij voorzichtig zei: “Heftig ….” En toen kwam hij helaas met het verkeerde antwoord. Hij hoopte dat wij zo beschaafd zouden blijken te zijn dat we deze leeftijdsgrens zouden gaan verlagen.
Ik wil hier niets zeggen over het lijden van deze man. Ik neem aan dat hij diep ongelukkig is. Ik wil wel iets zeggen over hoe hij daarmee omgaat. Ik weet niet of het hem moet worden aangerekend of de redactie van Nieuwsuur maar ik vind het obsceen om zo in het openbaar je levenswond bij een ander op tafel te leggen. En dan dat zinloze bonken op de muur van ‘de overheid’ om je levenseinde af te dwingen, terwijl je je maar hoeft om te keren en zie: daar is de deur waardoor je zo het graf in kunt stappen.
Koop Boudewijn Chabots boek ‘Uitweg’ (deze ‘pil’ kun je wèl bij bol.com bestellen) en blader daar in op zoek naar een humane wijze waarop je je leven in gesprek met je geliefden kunt beëindigen. Niet springen, hangen of de trein, dat is allemaal niet nodig. En je hoeft dan niet aan een arts, een scenarts of een stervensbegeleider om toestemming te vragen.
Maar ook dit kan niet zomaar. Je kunt geen toestemming vragen aan je geliefden, maar je mag wel om hun begrip vragen. Geen mens is een eiland, geheel op zichzelf. Wie opzettelijk sterft die scheurt zichzelf los uit de anderen. Het is wellicht je laatste opdracht om dat zo zacht mogelijk te doen.
