Kernwapenvrije wereld kan echt

Een wereld zonder kernwapens. Dat wil de Nederlandse regering en 85 procent van de bevolking, dat willen 100 prominenten uit de gezondheidszorg in hun Medisch Appèl, dat willen de Navo en de Verenigde Naties vanaf haar oprichting. En in 1970 hebben vrijwel alle landen, ook de toenmalige kernwapenstaten, zich daartoe verplicht door het Non-Proliferatieverdrag te tekenen, inclusief artikel 6, dat onderhandelingen voorschrijft over 'nucleaire ontwapening en een verdrag inzake algemene en complete ontwapening'. Dit is ook rechtsgeldig voor de latere kernwapenstaten Israël, India, Pakistan en Noord-Korea.

Waarom zijn er dan nog steeds 15.000 kernwapens - waarvan 1800 op scherp - die tot 1.000 keer krachtiger zijn dan de atoombom die Hiroshima verwoestte? Waarom is er een geldverslindende modernisering gaande van wapens die bedoeld zijn om niet te gebruiken? Hoeveel armoede en ziektes kunnen met zo'n bedrag niet worden uitgebannen?

Experts achten de huidige situatie gevaarlijker en instabieler dan die tijdens de Koude Oorlog. Zo kan een regionale kernoorlog tussen India en Pakistan - beide dreigen daarmee - op termijn tot twee miljard hongerdoden leiden vanwege een nuclear winter: enkele tientallen kernraketten over en weer zullen de atmosfeer met zoveel roet vullen, dat de temperatuur sterk zal dalen met als gevolg: jarenlang massale misoogsten, ongekende vluchtelingenstromen. Ook Noord-Korea kan zoiets veroorzaken, terwijl Poetin en Trump weer spreken over beperkte inzet van tactische kernwapens. En wat als één uit de lange reeks (bijna-) ongelukken met kernwapens écht uit de hand loopt? Om maar te zwijgen van het risico op nucleaire cybercrime of terroristen die kernwapens bemachtigen.

Organisaties van medici waarschuwen dat al dan niet opzettelijk gebruik van kernwapens afschuwelijk menselijk lijden op ongekende schaal zal veroorzaken. Medisch-humanitaire hulp is dan een volstrekte illusie: de infrastructuur, ook de medische, zal zijn vernietigd, en tegen stralingseffecten op korte en lange termijn is geen medisch kruid gewassen. Preventie door afschaffing van kernwapens is volgens hen dan ook de enige optie.

undefined

Tussen twee vuren

Besprekingen over verdere reductie van de resterende 15.000 kernwapens zitten echter al jarenlang vast. Daarin mogen wij niet berusten. Gelukkig heeft de Tweede Kamer onlangs vier verrassende moties aangenomen, tégen modernisering van kernwapens en vóór afbouw ervan in Nederland, Europa en de wereld, met een actieve rol voor ons land door aansluiting te zoeken bij de 127 landen die een wereldwijd verbod willen, zoals voor biologische en chemische massavernietigingswapens. Minister Koenders heeft toegezegd hieraan te gaan werken. Het Rode Kruis, de (Wereld)Raad van Kerken, het Humanistisch Verbond, Burgemeesters voor Vrede en allerlei deskundigen willen hem steun en argumenten geven, zoals vandaag in De Balie in Amsterdam.

Steun zal Koenders hard nodig hebben, omdat er binnenkort in de VN gestemd zal worden over het starten in 2017 van onderhandelingen om tot een internationaal verbod op kernwapens te komen. De Navo is echter tegen zo'n verbod, zodat Koenders tussen twee vuren zit. Hoe hierin te opereren? Als oriëntatiepunten daarbij kunnen dienen: de allereerste, unaniem aangenomen VN-resolutie uit 1945 over nucleaire ontwapening; genoemd Non-Proliferatieverdrag en, wellicht verrassend, de Navo-doelstelling te streven naar een kernwapenvrije wereld, onlangs nog door Nederland 'ingefietst' in de slotverklaring van de Navo-top.

Maar het belangrijkst zijn de vier democratisch aangenomen parlementaire moties. En was de Navo niet opgericht om onze democratie te verdedigen?

undefined