Kerken tasten naar hun plek in Azië

Tot morgen vergadert de tiende algemene vergadering van de Christelijke conferentie van Azië (CCA) in Colombo, de hoofdstad van Sri Lanka. De vierhonderd vertegenwoordigers van de 120 lidkerken werden toegesproken door de president, die hoog opgaf van de traditie van verdraagzaamheid in dit overwegend boeddhistische land. Zij prees het werk van de CCA voor verzoening en vrede in het land en zag de komst van deze conferentie naar Colombo als een steun aan de geest van verdraagzaamheid. President Kamaratunga voelt zich naar haar zeggen daardoor gesterkt om door te gaan “met onze inspanningen voor vrede en goede verhoudingen, terwijl de andere kant ons tart en onmogelijke eisen stelt.”

De CCA kon in Sri Lanka enkele nieuwe leden inschrijven waaronder de Malankaars Syrisch orthodoxe kerk (MSOC) uit het zuiden van India en de Gereja Kristen Sumba, de dochterkerk in Soemba van de Gereformeerde Kerken in Nederland.

De kerken van de CCA zijn verspreid van Pakistan tot Nieuw Zeeland toe. De grote meerderheid is protestants; er zijn nu twee orthodoxe kerken (uit India) lid.

Voor orthodoxe kerken in Azië is aansluiting bij een lichaam als de CCA een hele stap. Volgens metropoliet Mor Meletius Yuhanon zijn de orthodoxe kerken sterk gericht op mystiek en liturgie, maar is er ook een reële en concrete betrokkenheid op de wereld. “Azië is politiek en economisch gesproken in een belangrijke fase. Daarom moeten de kerken proberen zich te richten op de nieuwe politieke en economische orde,” aldus de metropoliet.

Overigens hebben dezer dagen vertegenwoordigers van de 'dalits' (kastelozen) in India bij de Wereldraad van kerken in Genève geklaagd dat kerken hun onderdrukking juist in stand houden. Indiase kerkleiders zouden meestal afkomstig zijn uit de hogere kasten en zij proberen te voorkomen dat dalits hoge posities bereiken. Vanuit de Indiase kerken is heftig verzet geweest tegen het aanstellen van dalits in functies bij de Wereldraad. Ook kent India kerken waar dalits niet samen met mensen uit hogere kasten aan het Avondmaal mogen. Veel dalits zijn christen geworden om aan de hindoeïstische kastenhiërarchie te ontsnappen. Volgens de dalit-beweging moeten de kerken van haar discriminatie net zo'n geloofspunt maken als indertijd is gebeurd met de apartheid in Zuid-Afrika.

In Colombo volgt ds. Sj. Haagsma, secretaris voor Zending en Werelddiakonaat, de bijeenkomst van de CCA. Hij omschrijft het thema als: “Hoe moet een uiterst kleine minderheid van christenen getuige zijn in zo'n pluralistisch werelddeel? Zullen deze kerken gaandeweg verdwijnen in de bonte Aziatische godsdiensten en culturen of zullen zij uitgroeien tot levende kerken met een eigen Aziatisch karakter?

Haagsma wijst erop dat deze kerken, sommige met enkele miljoenen leden, andere met hooguit enkele duizenden, zich inzetten voor kanslozen, migranten, rechten van vrouwen en tegen sekstoerisme; ze zijn intensief betrokken bij de wederopbouw in Cambodja, Laos, Vietnam, leggen contacten met de kerkjes in China. Steeds meer verliezen de van oorsprong Europese kerken hun Europees gezicht: hun gebouwen, liederen en theologie worden Aziatisch.

Terwijl de protestantse kerken in Sri Lanka vergaderden bezocht een aantal r.-k. bisschoppen uit Azië het Vaticaan. Na afloop hebben zij een sterke oproep gedaan aan hun regeringen om meer te doen tegen het “geweld tegen kinderen, in prostitutie, porno, drugshandel en dwangarbeid”. Ook richtten zij zich tegen “machtige westerse organisaties” die sommige landen in Azië vormen van geboortenbeperking opleggen, door ze afhankelijk te maken van ontwikkelingshulp.

Over de komende Vrouwen-conferentie van de VN in Peking zeggen de Aziatische bisschoppen te hopen dat deze bijeenkomst “niet misbruikt zal worden om de ideologie van slechts een minderheid van de vrouwen door te drukken”.