Kamp wil cao hervormen, maar voor wie?

Maar minister Kamp vindt dat de regels om van de cao af te wijken eenvoudiger moeten worden. De cao is aan hervorming toe, zeker nu de vakbonden zo onder vuur liggen vanwege onderlinge strijd en een afkalvend ledental. Had de minister niet meer vertrouwen kunnen uitspreken in de toekomst van de vakbeweging?

"Een raar moment voor een Ser-advies over draagvlak voor de cao", vindt Catelene Passchier, cao- coördinator van de FNV. "Het had wat ons betreft niet gehoeven."

Ook werkgeversorganisatie AWVN ziet geen directe aanleiding voor een advies over de cao. Woordvoerder Jannes van der Velde: "De cao werkt goed. Dat de schoonmakers en werkgevers deze week tot een cao-akkoord hebben kunnen komen, toont alleen maar dat de wil er is tussen sociale partners om eruit te komen."

Reden om het stelsel te hervormen is dat het voor kleine bedrijven of bedrijfsgroepen makkelijker moet worden om eigen afspraken met de werknemers te maken. Bijvoorbeeld omdat ze anders verplicht worden om aan scholingsfondsen bij te dragen, terwijl ze hun personeel zelf al bijscholen. Kamp zelf noemt de flexibilisering en individualisering van de arbeidsmarkt als redenen voor hervorming. Dat steeds minder mensen lid zijn van een bond, speelt een rol.

De werkgevers zien dat niet als probleem. Van der Velde: "De representativiteit van de bonden is geen probleem, qua aantallen vakbondsleden, zolang die bond maar het algemene werknemersbelang dient. Daar zijn de Nederlandse bonden altijd heel verantwoordelijk in geweest."

Voormalig minister van sociale zaken Bert de Vries (CDA) vreest dat de Ser uiteindelijk niet anders kan dan met een 'slap' advies komen: "De vakbonden zijn tegen versoepeling van de regels, en de werkgevers zullen er niet hard ingaan. En dan wordt de Ser weer verweten geen krachtige adviezen te kunnen geven."

Kamp reageert met de adviesaanvraag op pogingen van politieke partijen om meer grip te krijgen op de inhoud van de cao's. D66, PVV, CDA en VVD dienden hiervoor al moties in. Dat zou gerechtvaardigd zijn omdat de bonden te weinig mensen vertegenwoordigen.

Passchier: "De Kamerleden maken zich druk over iets waar ze weinig inzicht in hebben. Kamp benadrukt in zijn brief het belang van de polder. Hij schrijft bovendien dat er voldoende draagvlak is voor het cao-overleg. Welk probleem moet opgelost worden? Als het alleen gaat om het helderder maken van de regels om van een cao af te wijken, heb ik er geen problemen mee. Transparantie is goed. Ik ga ervan uit dat de minister het zo bedoelt."

Arbeidsmarkthervormingen hoeven van werkgevers ook niet zo, denkt De Vries. "Ik heb als minister ook al eens gekeken naar een manier om uitzonderingen te maken op de algemeen verbindend verklaarde, voor een hele sector geldende cao. Maar het vormt geen wezenlijk probleem voor de economie. De woningmarkt, de pensioenen, die zijn veel belangrijker. Als we gaan tornen aan de cao's ben ik bang dat mensen die toch al niet zo sterk staan, uiteindelijk nog kwetsbaarder worden."