Kajsa Ollongren heeft alles in huis om premier van Nederland te worden

Ze is in ieder geval niet impulsief. Een flapuit evenmin. Vandaag verdedigt de minister van binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties, Kajsa Ollongren, haar begroting. Daar draait ze ongetwijfeld haar hand niet voor om: drie jaar wethouderschap in Amsterdam plus twee decennia als topambtenaar maken Ollongren een politiek routinier.

Bovendien: ze geldt als nogal een talent. Wie je ook belt over de nieuwe minister, steeds zegt men hetzelfde. Kajsa Ollongren is degelijk, efficiënt, intelligent en inhoudelijk. Je zou kunnen denken: op het saaie af, behalve dan op zondag.

Simon Reinink, directeur van het Concertgebouw in Amsterdam, ging bijvoorbeeld vier keer met Kajsa Ollongren op reis. Ze waren in Stockholm, de hoofdstad van haar geliefde Zweden, in Milaan, New York en de Verenigde Arabische Emiraten. Aanleiding en gezelschap verschilden, maar één ding was altijd hetzelfde: 's avonds in de hotelbar werd het altijd gezellig, maar na één biertje ging Kajsa Ollongren naar bed. "Ze springt niet uit de band", zegt Reinink.

Plichtsgetrouw

En dat is geen nadeel, zegt hij. "Ze is heel plichtsgetrouw", zegt Reinink. Anderen hebben het over doelgericht, efficiënt. "Ik heb haar nog nooit chagrijnig gezien", zegt Reinink ook. Hij roemt bovendien haar netwerk: omdat Ollongren meer dan twintig jaar secretaris-generaal op het ministerie van algemene zaken was, kent ze veel mensen in Den Haag. Als wethouder knoopte ze daar een Amsterdams netwerk aan vast. Reinink: "Als ik iets had, kon ik via haar altijd degene vinden die ik moest hebben."

Vasthoudend, ook zo'n typering. Toegewijd. Gefocust. Geen vrouw van ditjes en datjes, of foto's van de kinderen. "De avond in Londen, voordat we zouden gaan praten met de audiovisuele sector, dronken we een biertje", zegt Madeleine de Cock Buning, voorzitter van het Commissariaat voor de Media en interim-voorzitter van de toezichtsraad van het Stedelijk Museum Amsterdam. "We hadden het over de dingen die we in Londen wilden bereiken. Dat ging razendsnel, want ze komt snel tot de kern van de zaak en benoemt de pijnpunten."

Voor haar werk in Den Haag geeft De Cock Buning Ollongren een advies: blijf jezelf. Meer is niet nodig, zegt ze. De Cock Buning zag zelden een vrouw van dergelijk kaliber. "We kwamen in Londen om uit te leggen wat Amsterdam als vestigingsplaats voor bedrijven kan betekenen. Ter plekke was het iedereen meteen duidelijk dat zij de leidersrol had. Die hoefde ze niet op te eisen. Dat noem je natuurlijk leiderschap. Premiersmateriaal? Ja, dat denk ik wel. Ook het verbindende, wat je in die rol nodig hebt, heeft ze sterk."

Genoeg te lachen

"Saai? Niet bepaald", zegt Jan Paternotte, D66-Kamerlid en voormalig fractievoorzitter in de hoofdstad. "Haar vrouw is producent van 'Zondag met Lubach'. Ik ben weleens op een feestje daar geweest, dan lopen er allemaal cabaretiers. Thuis is er genoeg te lachen. Maar ze scheidt de zaken gewoon heel goed. In de zomer gaat ze een paar weken naar Zweden, naar een familiehuis. Dan moet je een verdomd goede reden hebben om haar te storen. Op zondag zit ze bij Ajax. Bel je op die momenten om een wissewasje, zoals ik de eerste keer, dan maakt ze dat snel duidelijk. Ik deed het geen tweede keer. Maar op maandag kan je altijd bij haar terecht om de prestaties van de club na te bespreken."

"Kijk", zegt Ajax-directeur Edwin van der Sar. "Bewindslieden hebben een speciale plek op de tribune van Ajax. Maar Ollongren heeft ook een eigen seizoenskaart. Ze zit regelmatig in het stadion, gewoon op de tribune. Ook bij wedstrijden van het Nederlands elftal. Soms alleen, soms met haar gezin."

Van der Sar noemt Ollongren 'dedicated' en 'zelfverzekerd'. Met een stevige dossierkennis, merkte hij toen hij met haar op handelsmissie in China was. Ook merkte hij dat ze best trots was dat ze hem, voormalig voetbalvedette, had weten te strikken om mee te gaan. "Als ik in Peking aan iemand werd voorgesteld, dan wilden al die Chinezen met mij op de foto. Lastig om over mezelf te zeggen, maar ik ben ook daar een beroemdheid. Dat vond ze zeker leuk."

Ook Paternotte zegt: Ja, die Ollongren is premiersmateriaal. "Daarom is ze ook vicepremier." Maar voor ze daar is, zou ze één ding moeten veranderen. "Ze mag haar successen veel meer claimen. Dat doet ze niet graag. Ze vindt het de showkant van de politiek, en die ligt haar minder."

Op Binnenlandse Zaken zal het hart van de minister vooral sneller gaan kloppen voor de woningmarkt, vermoedt hij. "Dat er genoeg betaalbare huizen zijn, is een belangrijk punt voor haar. Dat de wet op de inlichtingendiensten geen sleepwet wordt ook. En er zijn allerlei bezuinigingen geweest op de AIVD, daar zal ze ook haar tanden in willen zetten."

"Het ministerschap zal haar zeker liggen", zegt Van der Sar. Zijn advies: "Omring je met de juiste mensen. Dat zeiden mensen tegen mij toen ik deze baan kreeg en dat advies geef ik door aan haar."

Grootste uitdaging: nieuwe wet op de inlichtingendiensten

Als minister van binnenlandse zaken krijgt Ollongren komend jaar twee flinke klussen voor haar kiezen, die met elkaar zijn verweven. De eerste is de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, die per 1 mei moet ingaan. De tweede klus is het referendum over die wet, dat tegelijk met de gemeenteraadsverkiezingen wordt gehouden.

'Sleepwet' noemen tegenstanders de wet. Ollongrens eerste taak is ontkrachten dat de wet inlichtingendiensten de bevoegdheid geeft om ongericht data te verzamelen.

Ze is er al mee begonnen. "Ik ga me heel actief mengen in het debat over die wet en waar die wet eigenlijk voor is", kondigde ze aan. "Aan de ene kant veiligheid voor alle Nederlanders en aan de andere kant waarborgen voor de privacy van alle Nederlanders."

Lees ook het profiel van de nieuwe minister van financiën: Degelijkheid is een deugd, vindt Wopke Hoekstra, en saaiheid ook