Kabinet wil tornen aan medisch beroepsgeheim
Het medisch beroepsgeheim is niet langer heilig als het aan drie ministers van volksgezondheid, justitie en sociale zaken ligt. In een conceptwetsvoorstel dat Trouw in handen heeft, wordt geregeld dat verzekeringsartsen en medisch adviseurs patiëntendossiers moeten overhandigen als ze fraude vermoeden. Het kabinet wil dat artsen hun beroepsgeheim negeren als zij denken dat er met een arbeidsongeschiktheid- of zorguitkering wordt gesjoemeld.
Verzekeringsartsen reageren geschrokken. "Ik dacht altijd dat het beroepsgeheim niet wordt verkwanseld voor financiële belangen. Dat blijkt dus naïef te zijn", zegt Jim Faas, voorzitter van de vereniging voor verzekeringsgeneeskunde NVVG. "Verzekeringsartsen zijn toch niet van de fraudebestrijding?"
Daar denkt de minister van volksgezondheid Edith Schippers anders over. Bij uitkeringsfraude gaat het immers om geld van de gemeenschap. Frauderende zorgverleners kunnen het medisch beroepsgeheim misbruiken om fraude verborgen te houden, liet zij eerder al weten aan de Tweede Kamer, meldt haar woordvoerder.
De discussie over het medisch beroepsgeheim ontstond vijf jaar geleden. Toen werd bekend dat de overheid door frauderende psychiaters voor tientallen miljoenen euro's was opgelicht. Mensen kregen via hen een arbeidsongeschiktheids- of een zorguitkering, terwijl ze daar geen recht op hadden.
Het kostte het Openbaar Ministerie veel tijd om dit te bewijzen doordat artsen hun dossiers gesloten hielden. Zo'n grote fraudezaak mag niet weer gebeuren, vindt de overheid.
Twee jaar bezig
Vandaar dat de ministeries al twee jaar bezig zijn met een wet die artsen verplicht gegevens vrij te geven bij verdenking van fraude. Het betreft medisch adviseurs die werken voor de Sociale Verzekeringsbank en het Centrum Indicatiestelling Zorg, die over toekenning van zorggeld gaan. En de verzekeringsartsen van de uitkeringsinstantie UWV die bepalen of iemand arbeidsongeschikt is.
Met dit wetsvoorstel van de ministers van volksgezondheid, justitie en sociale zaken lopen de artsen niet meer het risico om voor de tuchtrechter te moeten verschijnen wegens het verbreken van hun beroepsgeheim. Als justitie gegevens van patiënten opvraagt die van fraude worden verdacht, kunnen de artsen niet meer weigeren die te verstrekken.
De overkoepelende artsenfederatie KNMG is daar niet blij mee. "Er moet niet te gemakkelijk over het belang van vrije toegang tot de gezondheidszorg worden gestapt", reageert Sjaak Nouwt, adviseur gezondheidsrecht bij KNMG. "Wij hebben al gedragsregels opgesteld hoe te handelen bij vermoedens van fraude. Een wetsvoorstel waarbij het verstrekken van medische gegevens wordt verplicht, is ons inziens niet nodig."
Mocht het wetsvoorstel bij het parlement worden ingediend, dan zal de KNMG daartegen in verweer gaan. De vereniging voor verzekeringsgeneeskunde doet dat nu al. "In een fractie van de gevallen is er sprake van uitkeringsfraude. Moeten wij daarom het beroepsgeheim opofferen?", zegt Faas enigszins opgewonden. "Als de verzekeringsarts een spreekplicht krijgt, komt het vertrouwen met integere cliënten onder druk te staan."
Faas waarschuwt dat deze wet ook huisartsen en specialisten raakt. "De gegevens die zij aan ons verstrekken, kunnen worden prijsgegeven voor het 'hogere doel' van fraudebestrijding." De verzekeringsarts voelt meer voor een officieel advies- en meldpunt waar artsen met vermoedens van fraude terechtkunnen en verder worden geholpen 'waarbij het medisch beroepsgeheim in ere wordt gehouden'.
Artseneed
Het medisch beroepsgeheim is onderdeel van de artseneed die sinds 1878 in Nederland door alle medische studenten wordt afgelegd op het moment dat zij hun artsbevoegdheid krijgen. Deze gelofte is gebaseerd op de eed van de Griekse arts Hippocrates uit 400 voor Christus. In de eed staat letterlijk: "Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd".
