Jongere mag niet eenzaam zijn

Als er één moment in het jaar is waarop je je eenzaam kunt voelen, dan is het de Kerst wel. Vooral voor de 2,5 miljoen singles, vaak jonge mensen in de bloei van hun leven, kunnen de feestdagen een ramp zijn. Het internet staat bol van de goede raad voor de alleenstaande. ’Overleef Kerst als single’ staat er op de Vlaamse website goedleven.be, ’tips om een eenzame Kerst te voorkomen’, meldt singlessite.nl.

De Van Harte Resto’s, de laagdrempelige eetgelegenheden voor sociaal geïsoleerden, organiseren kerstdiners voor eenzamen. Daar komen ook jonge mensen op af, vertelt oprichter Fred Beekers. „Wij zien ook mensen tussen de 20 en 35 jaar van wie je niet zou verwachten dat ze weinig contacten hebben. Vaak zijn dat wel mensen met weinig geld, soms zonder werk en vaak allochtoon. Die lopen met hun ziel onder de arm en vinden nergens aansluiting.”

„Je zou het niet verwachten, maar er zijn een hoop eenzame jonge mensen”, zegt Anna Kodde van het Rode Kruis. Voor deze groep mensen tot 30 jaar wil het Rode Kruis in 2008 een cursus ’Vrienden maken’ beginnen. De cursus bestaat al, maar richt zich nu nog op een brede groep. Kodde: „Wij merken dat er echt behoefte is aan een aparte cursus voor jongeren.”

Onderzoeksbureau TNS Nipo meldde vorig jaar dat maar liefst een derde van de jongeren tussen de 18 en 35 jaar een beetje tot heel erg eenzaam is. Uit een internetpeiling van de Postbank bleek zelfs dat 40 procent van de jongvolwassenen zich eenzaam voelt.

Volgens Kodde speelt internet een rol in het eenzaamheidsgevoel. „Jongeren hebben wel veel oppervlakkige contacten via het internet, maar vinden het soms moeilijk om in het echte leven op iemand af te stappen. Dat leren ze in zo’n cursus.”

„Eenzaamheid komt in alle lagen van de bevolking voor, zegt filosofe Anja Machielse van de Universiteit Utrecht. „Bij ouderen is het sociaal geaccepteerd als ze alleen zijn. Als je jong bent, kom je er moeilijker voor uit. Jonge mensen worden geacht een druk sociaal leven te hebben. Als dat niet zo is, schamen ze zich. Er rust bij die groep een groot taboe op het thema.” Machielse deed zeven jaar lang onderzoek naar sociaal isolement in Nederland en becijferde dat 28 procent van de Nederlanders sterk eenzaam is en zes procent zelfs sociaal geïsoleerd. „Eenzaamheid is een gevoel, een subjectieve beleving. Die mensen kunnen dus best contacten hebben of zelfs een partner, maar daar geen voldoening of intimiteit uit halen. Sociaal geïsoleerden hebben nauwelijks relaties met anderen en zijn volledig op zichzelf aangewezen. Dat is een kleinere groep, maar het zijn toch bijna een miljoen Nederlanders.”

Machielse vermoedt dat het aantal sociaal geïsoleerden niet zal afnemen. „De overheid trekt zich steeds verder terug, de arbeidsparticipatie wordt groter. De vanzelfsprekendheid van een sociaal netwerk is er niet meer. Mensen die de autonomie en zelfredzaamheid niet hebben voor zo’n samenleving, zullen buiten de boot vallen.”