Jonge en oude ouders hebben meer kans op autistisch kind

Wetenschappers uit onder meer Zweden en de Verenigde Staten voegden gegevens over meer dan 5,7 miljoen kinderen uit Denemarken, Israël, Noorwegen, Zweden en West-Australië, waarvan meer dan 30.000 met autisme, samen tot een enorme dataset. Hiermee onderzochten ze de relatie tussen de leeftijd van ouders en het risico op autisme bij hun kind. Hun onderzoek werd deze week gepubliceerd.

Er was al langer bekend dat mannen die op latere leeftijd vader worden meer kans hebben op een kind met een autismespectrumstoornis, de verzamelnaam voor verschillende vormen van autisme. Maar er was nog veel onduidelijk. Dankzij de dataset werd duidelijk dat zowel een hogere leeftijd van de vader, een hogere leeftijd van de moeder als een groot leeftijdsverschil tussen de ouders onafhankelijk van elkaar de kans op autisme beïnvloeden.

Leeftijd vader belangrijk
De leeftijd van de vader heeft de grootste impact. Een man van vijftig jaar of ouder heeft 66 procent meer kans op een kind met autisme dan een man in de twintig die vader wordt. Bij een vader van in de veertig is die kans 28 procent groter. Moeders in de veertig hebben een 15 procent hogere kans op kinderen met autisme dan moeders in de twintig.

Ook tienermoeders hebben een grotere kans op een kind met autisme. Meisjes die als tiener een kind krijgen hebben een 18 procent hogere kans op een autistisch kind.

Lifestyle speelt rol
Er zijn verschillende verklaringen voor de verhoogde kansen op een kind met autisme, verklaart Jan Buitelaar, hoogleraar psychiatrie en kinderpsychiatrie aan het Nijmeegse Radboutumc. "Oude vaders lopen meer risico omdat hun zaadcellen en DNA voortdurend worden gekopieerd. Denk maar aan het kopiëren van foto's. Als je die eindeloos kopieert kunnen er ook foutjes ontstaan en bij zaadcellen noem je dat mutaties. Die komen vooral voor bij mannen van veertig jaar en ouder."

"Bij vrouwen van ongeveer veertig en ouder spelen biologische redenen een rol. Ze hebben meer kans op hoge bloeddruk en suikerziekte. Zelfs als ze fit zijn hebben ze toch niet meer het lichaam van een twintigjarige."

"Bij tieners speelt hun lifestyle waarschijnlijk een rol. Tieners hebben meestal geen stabiele partnerrrelatie, een zwangerschap is vaak niet gepland en ook psychosociale factoren zorgen voor stress. Het kan ook maar zo zijn dat hun lichaam nog niet volgroeid genoeg is voor een zwangerschap."

Geen reden tot zorg
Oudere stellen die kinderen willen, hoeven zich geen zorgen te maken, laat een van de onderzoekers weten. "Hoewel de leeftijd van ouders een risicofactor is voor autisme, is het belangrijk te onthouden dat de meerderheid van kinderen van oudere of jongere ouders zich over het algemeen normaal ontwikkelt", benadrukt medisch epidemioloog Sven Sandin.

Buitelaar is het met hem eens. "Het uiteindelijk risico is nog steeds relatief laag." Volgens de Nederlandse Vereniging voor Autisme heeft in Nederland ruim 1 procent van de bevolking - ongeveer 190.000 mensen - een vorm van autisme.