Jezus, Pieter Schelte en het gelijk van historische bronnen

"Het was oud nieuws", schrijft geschiedenisprofessor Fred van Lieburg in De Waarheidsvriend. "Dat Jezus niet echt bestaan heeft".

Toch houdt het verhaal van dominee Edward van der Kaaij - Jezus is een mythisch figuur, en nooit een historische figuur geweest - de gemoederen in de rechterflank van de protestantse kerk nog flink bezig. Van Lieburg: "Vele kritische onderzoekers en esoterische denkers gingen de dominee van de Veluwse Vredeskerk voor in de ontkenning van 'de historische Jezus'."

Normaliter verdiept de VU-hoogleraar zich in de geschiedenis van het Nederlands protestantisme, maar voor de gelegenheid wijkt hij uit naar de oudheidkunde van het Middellandse Zeegebied. Om van der Kaaij's ongelijk aan te wijzen, haalt Van Lieburg er een voorloper van Jezus bij. Een schipper die als profeet was gaan werken. In de naam van de godin Nanai bracht hij slecht nieuws. Van Lieburg: "Hij waarschuwde tegen dreigend gevaar van de kant van 'een sterk god, de vernietiger van uw goeden'."

Met dank aan de tempeldienaars moest de onheilsprofeet zijn optreden met de dood bekopen.

Zo waren er vele predikers in die roerige tijden. Maar Jezus was volgens Van Lieburg anders dan de andere predikers. "Jezus sprak in naam van de god van Israël, waarschuwde voor de vernietigende macht van de satan, en bracht goed nieuws over een koninkrijk van vrede en gerechtigheid." In het bijbelboek Handelingen komt een wijze farizeeër voor, Gamaliël, die het heeft over andere zieners: Teudas en Judas. "Ik weet niet of de Nijkerkse Bijbeluitlegger dit boek van de evangelist Lukas als historische bron erkent. Misschien brengt een oriëntatie in de wetenschap van de antieke geschiedenis hem tot nieuw inzicht. Dan ziet ook onze neognosticus dat het verhaal van Jezus in alle opzichten past in de religieuze, sociale en politieke werkelijkheid van zijn tijd."

Het grootste schip ter wereld, dat Pieter Schelte was gedoopt, is op het laatste moment alsnog van zijn 'foute naam' ontdaan. De naam was een idee van nakomelingen van de wijlen SS'er Pieter Schelte Heerema. Het Nieuw Israëlitisch Weekblad laat David Barnouw aan het woord, oud-onderzoeker bij het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (Niod). "Ontstellend dom", zegt hij. "Men kon toch op de klompen aanvoelen dat daar alleen problemen van zouden komen."

En de onderzoeker gaat verder, schrijft het NIW. "Hij is van mening dat Heerema vanwege zijn aandeel in de misdaden van de Oost Compagnie in de voormalige Sovjet-Unie zeker zou moeten zijn veroordeeld." Het proces dat Heerema heeft gekregen is 'een farce', volgens Barnouw. Na de oorlog heeft Heerema beweerd dat hij op een gegeven moment van gedachten is veranderd, en ontliep zo een veroordeling voor oorlogsmisdaden. "In 1943 zou Heerema zich van het nazisme hebben afgewend en toegetreden zijn tot een ondergrondse verzetsgroep, de Vogel-groep, die hij met strategische informatie over Duitse verdedigingswerken en met royale financiële donaties zou hebben bijgestaan." Daar kwam Heerema mee weg. Ten onrechte, zegt David Barnouw. "Er zaten louter NSB'ers in die groep, het was een verzinsel."

Een foto uit 1942 laat Heerema zien op zijn huwelijksdag, breeduit grijnzend, in SS-uniform. "Het Germaanse ras is scheppend", zei Heerema als leider van de Nederlandse SS in de provincies Zuid-Holland en Zeeland in een rede in Den Haag. Om te vervolgen: "Daarentegen is het Joodse volk parasitair, omdat het gestempeld is door het Klein-Aziatische ras. (...) Waar het jodendom overheerst zal het arische volk ten gronde gaan. Daarom moet in elk arisch land de joodse kwestie opgelost worden."

Het gelijk dat uit de archieven spreekt, liegt er niet om. Deze anti-semitische tirade is ook van Heerema: "Wij die eens vol trots onze driekleur vertoonden in alle wereldeelen, zijn nu een stervende natie, in de wurggreep van joodsche sjachergeest en wankultuur."

undefined