'Je moet me eens zien als ik echt boos ben'

Wie verwacht dat de politiek voor Sylvana Simons (45) een bevlieging is, heeft het mis. Haar kwelgeesten krijgen er nog een keer van langs. 'Ik verheug me op het Kamerlidmaatschap.'

SUZANNE RETHANS

Les 1

Elke Nederlandse school maakt van een kind een koloniaal

"Ik was anderhalf toen mijn ouders vanuit Suriname naar Nederland verhuisden. Ik heb er geen enkele herinnering aan. In mijn vroege jeugd heb ik in Amsterdam gewoond en ik was bijna elf toen we naar Hoorn verhuisden. Daar heb ik mijn puberteit doorgebracht. Het was een nieuwe wijk met veel kinderen, veel groen. Dus was ik met vriendjes aan het buitenspelen, kattekwaad uithalen, rondhangen, chillen zou je dat nu noemen. Een zorgeloze tijd.

Wel heb ik me er later over verwonderd dat ik in een VOC-bolwerk ben opgegroeid, Hoorn, met als middelpunt het grote beeld van Jan Pieterszoon Coen, waar de stad zo trots op is en haar bestaansrecht aan ontleent, en dat ik op school niets heb geleerd over de andere kant van dat verhaal. In mijn geschiedenis- en maatschappijleerboeken ging het over onze grote handelsnatie, het ontdekken van landen en het brengen van beschaving. Wat er niet stond, was dat die landen al eeuwen bewoond waren, dus we hebben ze veroverd en dat ging gepaard met plundering, roof, moord, verkrachting en heel veel bloedvergieten.

Het is belangrijk ook dat deel van onze identiteit mee te geven en het onderwijs te dekoloniseren. Het geeft meer inzicht in hoe het zo gekomen is dat Nederland eruitziet zoals het eruitziet. Waarom zijn hier Surinamers en Antillianen, waarom voelen zij zich Nederlander, maar ziet de maatschappij ze niet zo? Ik merk dat er een grens zit aan mijn Nederlanderschap als ik een mening heb die afwijkt van de norm.

Zolang ik het over entertainment gerelateerde zaken had, was het goed. Maar als ik nu iets zeg over Zwarte Piet moet ik dankbaar zijn voor de kansen die ik hier heb gekregen. Er wordt van mij verwacht dat ik kritiekloos leef, omdat ik geen recht zou hebben op kritiek. Daarachter schuilt nog steeds de onbewuste overtuiging dat ik op bezoek zou zijn.

Ik ben Nederlander omdat ik een Nederlands paspoort heb, hier woon en hier een toekomst heb. En ik wil dat ten volle uitdragen door in een Nederlandse partij in de Tweede Kamer te gaan zitten."

Les 2

Hou de media in de gaten

"Ik heb de afgelopen vier weken bijna geen waar woord over mezelf gelezen. Ook niet in gerespecteerde media. Ik zou vier tot vijf keer getrouwd zijn geweest en alleen maar rijke witte mannen hebben gehad, van wie ik maandelijks ook nog flinke sommen geld ontvang. De werkelijkheid is dat ik één keer getrouwd ben geweest en ik toen hoofdkostwinner was. Ik heb altijd heel goed voor mezelf en mijn kinderen kunnen zorgen.

Laatst vertelde ik bij Humberto Tan over al die haatberichten die ik krijg. Ik weet vaak niet van wie, dus ik zei: 'Wie weet is het wel degene die ik vrolijk goedemorgen zeg als ik 's ochtends de bakkerswinkel uitloop.' Wat staat er een half uur later op de website van de NOS? - en de NOS mogen we toch wel rekenen tot de gevestigde media, dat is de dokter in de witte jas, die jokt niet tegen ons. De NOS kopt: Sylvana Simons dubbele punt 'Mijn bakker is waarschijnlijk ook een racist.' Ik kom al zestien jaar bij die winkel, daar staat een heel lieve dame die twee dubbelbloedkleinkinderen heeft, en ik moet de volgende ochtend die winkel weer binnenlopen. Het is onwaar, het is polariserend, het is slordige journalistiek en ik zit met de gevolgen.

Nog een voorbeeld, een radiofragment van 'De Nieuws BV', radio 1 van vorige week. Max van Weezel maakt zich daarin druk over het filmpje dat we met Denk hebben gemaakt, waarin ik zeg dat de media de poortwachters zijn van de gevestigde orde. Hij zegt dat ik schijnheilig ben, omdat ik zelf weleens gesolliciteerd heb bij 'Met het Oog op Morgen' in een poging te kijken of er een presentatrice in mij zat - ik ben al twintig jaar presentator - maar dat ik toen ben afgewezen en dat daarom de gevestigde media het moeten ontgelden. Vlak daarna krijg ik een sms van de eindredacteur van 'De Nieuws BV', met excuses. Het klopt namelijk niet. Ik heb in 2004 een proefopname van 'Met het Oog op Morgen' gemaakt, daar was ik voor gevraagd, en het ging heel goed, ze kozen alleen voor Sacha de Boer. En dat zetten ze dan wel weer recht, maar de leugen is de wereld al in.

Nu ook weer met mijn Denk-collega Selçuk Öztürk. Elke aantijging in het NRC-artikel van vorige week kan weerlegd worden door feiten. Er wordt gezegd dat er een integriteitsonderzoek naar hem loopt. Niet waar. Er is een integriteitsonderzoek, daar komt zijn naam in voor, samen met nog vele anderen. Het lijkt een feitelijk bericht, maar staat vol met woorden als 'mogelijk', 'volgens bronnen', waarmee de suggestie wordt gewekt dat het waar is, het moet alleen nog even bewezen worden."

Les 3

Werk met mensen die jou respecteren

"Ik heb heel bewust gekozen voor de politiek, omdat ik merk dat er behoefte is aan een nieuw geluid, genuanceerder, met een ander perspectief. De partij Denk sprak me meteen aan. Ik heb zelden mensen met zoveel passie en bezieling horen nadenken over de zorg, het onderwijs en een kernwapenvrij Nederland. Het zijn mensen die voor hun principes staan. Ik leer veel over het vak en de inhoud.

Twee dagen per week ben ik in Rotterdam bij het partijbureau, een dag per week in Den Haag, ik maak deel uit van het communicatieteam. We zijn een demo- cratische partij, dus we vergaderen veel. Ik verheug me er echt op in de Tweede Kamer te komen, ik heb zin om vragen te stellen, te porren, te controleren en te toetsen. Elke dag kom ik nu positief geladen thuis.

Hoe ik het vind om met drie van die conservatieve mannen te werken? Wie zegt dat ze conservatief zijn? Niemand vraagt mij hoe het is om met Matthijs van Nieuwkerk te werken, maar als het drie moslims zijn moet ik opeens oppassen voor mijn positie als vrouw.

Ik voel me nu bij Denk echt gelijkwaardig, gewaardeerd en gerespecteerd, en ik heb op heel veel verschillende plekken gewerkt, met verschillende mensen, mannen met macht.

Ik hoef geen enkele concessie te doen aan wie of wat ik ben en wat ik zeg. En dat geldt voor iedereen, want we zijn met veel meer. We hebben een heel gemêleerd team, van allerlei komaf. We zijn zoals wij Nederland graag zien."

Les 4

Je hoeft je niet te verontschuldigen voor de misdaden van een ander

"Na de moordpartij in Orlando werd onze partij gevraagd zich uit te spreken tegen homofobie. Waarom? Denken ze soms dat wij het goedkeuren dat iemand in een homotent in het rond schiet, alleen omdat sommige leden een islamitische achtergrond hebben? Dat is een vreselijke gedachte. En het is hetzelfde als iedere blanke protestant aan de Ku-Klux-Klan verbinden. Ik vraag jou toch ook geen afstand te nemen van Anders Breivik alleen omdat je blond bent?

Toen Pim Fortuyn opkwam, dachten we nog: nou nou, wat zegt-ie allemaal. Maar sindsdien is het normaal, zelfs in de Kamer, de meest xenofobe dingen te roepen. Ja, vrijheid van meningsuiting, moet allemaal kunnen. We schamen ons er niet meer voor. Het is de laatste horde op de weg naar onbeschaafdheid.

Heel veel mensen vinden het oké om 'Minder minder' te roepen. Het is te simpel om te zeggen dat alleen domme mensen zo denken, het zit in alle lagen van de bevolking. Je moet die mensen ook niet wegzetten als Tokkies, alsof hun mening er niet toe doet. Je moet ze serieus nemen. Die woede komt ergens vandaan. Mensen maken zich zorgen over de zorg, het onderwijs, ons pensioenstelsel. Het zou die mensen verbazen als ze wisten in hoeveel dingen we het eens zijn. Maar er is ze verteld dat ze niet naar mij moeten luisteren, want ik ben een golddigger en vijf keer getrouwd en ik kom alleen naar de Kamer voor het wachtgeld. Zo werkt haatzaaien."

Les 5

Zie mensen als individu

"Heb ik in mijn loopbaan genoeg kansen gekregen? Alleen al in die vraag zit het probleem. Ik zou hem niet aan jou stellen, want ik neem aan dat jij voldoende kansen hebt gekregen en gecreëerd, zoals ik ook genoeg kansen heb gekregen en gecreëerd. Maar jij neemt aan dat doordat ik zwart ben, ik een achtergestelde positie heb gehad. En daarin schuilt de angel. De maatschappij heeft andere verwachtingen van mij dan van jou.

Het systeem is niet ontworpen om mij te dienen, het is niet ontworpen om vrouwen te dienen, het is ontworpen om de heteroseksuele witte man te dienen. De ontwerper van het systeem. Nog maar zestig jaar geleden werden vrouwen niet eens als handelingsbekwaam gezien.

Ik ben er gekomen doordat ik hard heb gewerkt, talenten heb, intelligent ben, er leuk uitzie, mondig ben, gedreven en niet bang. Maar ik ben niet representatief voor een hele groep. Mijn succesverhaal mag niet gebruikt worden als bewijs dat het heus allemaal wel meevalt als je maar genoeg je best doet. Er wordt gediscrimineerd. Op de werkvloer, op scholen. Heb je een buitenlandse achternaam, dan word je minder snel uitgenodigd op een sollicitatiegesprek en heeft jouw kind op sommige scholen minder kans, omdat er ineens geen plek is. Terwijl een Sterre de Graaf een week later wel mag komen. Een witte man in pak wordt als betrouwbaar gezien en een moslimman in pak als conservatief, zo liggen de verhoudingen en daar moeten we vanaf. Zie mensen als individu."

Les 6

Je moet je houden aan de wetten in een land

"Als je in Nederland 'Fuck de koning' zegt, word je vastgezet. Als je in een land wordt verkracht en je weet je niet beschermd door de wet, zoals in Qatar, dan is dat

afschuwelijk. Maar dat is iets anders dan stelselmatig herrieschoppen, met als enige doel herrieschoppen. Ik weet niet wat opiniemaker Ebru Umar denkt bij te dragen aan verbinding, samenwerking en diplomatie. Het is roepen om te roepen. Elke klas heeft er een. Zo'n etter die alleen maar zuigt en treitert en andere kinderen pest en als het slachtoffer dan een keer wat terugdoet, begint te jammeren: 'Juf!'

We hebben de mond vol over het buitenland, we weten heel goed hoe ze het in

Turkije moeten doen, in Qatar, in Rusland, maar laten we eerst zorgen dat we hier goede bestuurders krijgen, dat vrouwen beschermd worden en evenredig betaald krijgen en dat het seksisme wordt aangepakt dat we dagelijks in allerlei vormen over ons uitgestort krijgen. Ik kan hier in Nederland niet eens aangifte doen van seksisme omdat het niet apart wordt benoemd. Terwijl ik het een specifieke, discriminerende belediging vind."

Les 7

Seksisme bestaat

"Er zijn mensen die mij niet meer serieus nemen omdat mijn haar elke keer anders zit. Dat vind ik leuk, mag ik? Ik heb de kappersschool gedaan, dus ik kan het zelf, ik soigneer mezelf. En dat zou dan iets zeggen over mijn intelligentie? Niemand twijfelt aan de intelligentie van een man als hij zich goed kleedt. Toen ik talkshows maakte op tv, vond menig regisseur dat ik te serieus keek, ik moest meer lachen tussendoor. Theo van Gogh, Ischa Meijer, Jeroen Pauw, ik vergelijk mezelf niet met hun ervaring en kennis, maar is er ooit iemand geweest die tegen hen heeft gezegd dat ze meer moeten lachen? Ik lúister tijdens een gesprek, dit is mijn gezicht, ik ben toch geen dolfijn?

En dan zeggen ze: vroeger vond ik je leuker, zo hip en vrolijk. Dat is twintig jaar geleden, ik huppelde nog over het scherm, en dat vond iedereen prima. Maar Martin Simek op zijn racisme aanspreken, dat hoort niet. Dan ben ik opeens een angry black woman. Nou, mijn kinderen lachen daarom. Die zeggen: de mensen moesten eens weten hoe je eruitziet als je echt boos wordt."

undefined

Sylvana Simons

Sylvana Simons (Paramaribo, 1971) is presentator, coach en aspirant-Kamerlid van politieke partij Denk. Ze is opgegroeid in Hoorn, deed de balletacademie van Lucia Marthas en de kappersopleiding. Ze danste in de Amsterdamse discotheek iT en bij het showballet van John de Mol. In 1995 werd ze vj bij TMF, ze presenteerde diverse radio-programma's voor Radio 538, Radio Noordzee en Sublime FM en tv-programma's voor RTL en SBS, ook is ze geregeld tafeldame bij 'DWDD' en heeft ze een eigen coaching-praktijk. Simons heeft twee kinderen, Salvatore (24) en Levi (19) en een relatie.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden