Ja, Rome kán pater Frans heilig verklaren

Van der Lugt, die maandag bij zijn klooster in de belegerde stad Homs werd doodgeschoten, is niet alleen in Nederland het gesprek van de dag. Tijdens een audiëntie in Rome memoreerde paus Franciscus woensdag de 'brute moord' op pater Frans. Die vervulde de Heilige Vader met 'diepe pijn', en deed hem weer denken 'aan de vele mensen die lijden in dat gemartelde land'.

Kardinaal en aartsbisschop van Utrecht Wim Eijk oordeelde woensdag al dat we Van der Lugt zeker een martelaar mogen noemen. 'Hij heeft ervoor gekozen om, ook als het moeilijk was, bij zijn opdracht te blijven', stelde Eijk op Radio 1. 'In dat opzicht is hij getuige, ook met zijn bloed, van zijn geloof in de Heer.'

Eijk hoopt, bidt en zou naar eigen zeggen 'heel graag zien' dat Van der Lugt zalig of heilig wordt verklaard. Maar, zo voegde hij er direct aan toe, als kardinaal gaat hij daar niet over. Zulke zaken worden besloten in Rome.

Eerst een brief naar Rome
Zeker is dat een eventuele heiligverklaring nog even op zich laat wachten. Ten eerste moet iemand een aanvraag doen bij de Congregatie voor de Heilig- en Zaligverklaringen.

Het is onbekend of dat Roomse orgaan al een aanvraag binnen heeft. Vooruit, kerkhistoricus Paul van Geest schreef woensdag in Trouw dat de consultor van de Congregatie in een mailwisseling met hem de woorden 'moedig' en 'martelaarschap' had gebruikt. Dat geeft misschien aan hoe er in Rome over de pater wordt gedacht, maar heeft natuurlijk geen formeel gewicht.

De jezuïtische kloosterorde, waar Van der Lugt toe behoorde, laat desgevraagd weten dat ze hierover nog geen contact met Rome heeft gehad. 'We zijn nog met hele andere dingen bezig', zegt pater Jan Stuyt. Op andere vragen wil hij nog niet ingaan. 'Zo'n verzoek moet worden ingediend door de bisschop van Homs. En het proces kan sowieso pas vijf jaar na iemands overlijden in gang worden gezet.'

Doodsoorzaak is heikel punt
Tijdens de procedure loopt het Vaticaan nauwgezet langs een aantal criteria. Zo moet pater Frans een voorbeeldig leven hebben geleid en wordt bekeken of zijn dood te maken had met zijn geloof.

Dat laatste is een lastig punt, want het is niet bekend waarom de gemaskerde mannen juist Van der Lugt als slachtoffer uitkozen. Ook stelt Rome vast of pater Frans alleen relevant was voor zijn regio of voor de hele wereld. In dat laatste geval maakt hij kans op een heiligverklaring.

Verder moeten er bij voorkeur twee wonderen aan hem worden toegeschreven. Het Vaticaan wil op die manier vaststellen dat iemand daadwerkelijk in de hemel is. Eenvoudig gezegd: als iemand geneest nadat hij tot Van der Lugt heeft gebeden, is het duidelijk dat Van der Lugt het gebed aan God heeft doorgegeven.

Geen wonder? Geen probleem
Er zijn nu nog geen genezingsclaims over pater Frans, al is het natuurlijk ook erg vroeg. Paus Johannes XXIII bewijst trouwens dat een wonder niet altijd nodig is. Het Vaticaan schrijft aan hem maar één wonder toe, en toch wordt hij later deze maand heiligverklaard.

Belangrijker is dat pater Frans een martelaar is. Kardinaal Eijk denkt dus van wel, maar hij heeft geen jurisdictie over kloosterlingen - laat staan Syrische kloosterlingen. Zoals Eijk al aangaf ligt de bal in Rome, bij paus Franciscus. En diens wegen zijn ondoorgrondelijk.