Is openheid nog wel een vrije keuze als 'alles delen' de norm is?

En niet alleen op het journaal. Ook kranten, websites en sociale media raakten niet uitgepraat over het feit dat ze ter voorkoming van kanker haar borstweefsel had laten verwijderen, en ze daarna met behoud van huid en tepel met implantaten weer had laten opvullen.

Er is veel goeds te zeggen over het feit dat Jolie besloot om eerlijk en open te zijn over deze ingreep. Zo kan Jolies verhaal vrouwen bewust maken van hun eigen situatie en sterken in de gedachte dat een borstverwijdering niet hoeft te beteken dat ze hun gevoel van vrouwelijkheid kwijtraken.

Maar ergens was het ook bevreemdend, al die openheid. Waarom moet ik eigenlijk weten of de binnenkant van de borsten van een vrouw die ik niet werkelijk ken, bestaat uit weefsel of uit implantaten? Of wat ze met haar tepels heeft gedaan? Is dat niet net een stapje of twintig te intiem?

Geslachtsveranderende operatie
Ik moet toegeven: de enige reden dat ik me dit zat af te vragen is Maxim Februari. In zijn boek 'De maakbare man' beschrijft hij zijn transitie van een leven als Marjolijn naar een leven als Maxim, en hoe de buitenwacht hierop reageert.

Een van de zaken die mensen van hem willen weten is of hij al een geslachtsveranderende operatie heeft ondergaan. Iets wat hij niet gaat vertellen, en wel hierom: "Vraag je iemand naar 'de operatie', dan vraag je in feite naar iemands geslachtsdelen. Is dat netjes? Wat heeft je moeder je daarover geleerd?"

Februari heeft hier natuurlijk volkomen gelijk. En toch bespeurde ik bij mezelf een vaag gevoel van teleurstelling. Blijkbaar wilde ook ik graag weten hoe Februari er schaamstreektechnisch voorstond. Zijn weigering om hierover te spreken, attendeerde mij erop hoe idioot die wens eigenlijk was.

Idioot, maar gezien de tijdgeest misschien wel begrijpelijk. Ik ben opgegroeid met een flinke dosis digitaal exhibitionisme. Als puber ging elke belevenis, hup, op ICQ en msn. Tegenwoordig blijf ik via Twitter en Facebook op de hoogte van de meest intieme details van het leven van zowel goede vrienden als vage bekenden.

Openheid
Geboortes, liefdesverdriet, sterfgevallen, dronken overpeinzingen: ik haal het allemaal binnen op mijn mobiele telefoon. Ik weet van minstens tweehonderd mensen die ik in werkelijkheid zelden spreek genoeg om met ze te converseren alsof ik ze gisteren nog heb gezien.

In een wereld als deze ga je openheid verwachten. Ik durf te wedden dat als Angelina Jolie niet openhartig was geweest en een of andere roddeljournalist was er uiteindelijk toch achter gekomen, de reacties aanzienlijk minder lovend waren geweest. Iets als: "Ze schaamde zich voor haar borstverwijdering!" "Ze stopt de moeilijke keuzes die vrouwen met het borstkankergen moeten maken terug in het verdomhoekje!"

Het is maar de vraag of in een cultuur waarin 'alles delen' geldt als de dwingende norm, openheid nog wel een vrije keus is. Ikzelf krijg in ieder geval steeds meer respect voor mensen als Februari, die gewoon een grens trekken: dit hoef jij niet van mij te weten.