Column
Is die trouwjurk van de Zeeman niet veel te goedkoop?
Marketingtechnisch was het natuurlijk een superstunt waarmee in éen dag een enorm aantal nieuwe potentiële kopers de Zeeman-webshop vond. Wat dat betreft chapeau voor de slimme reclamejongens achter het idee. Een Zeeman-trouwjurk.
Maar ja. Of het echt een goed idee was? "Als je gaat trouwen lijkt het wel alsof alles duur moet zijn. Anders is het niet goed. Zo zien wij dat dus niet. (...) Onze trouwjurk kost maar 29,99 euro. En we zijn trots op het resultaat." Maar 29,99 euro is inderdaad een wonderlijk lage prijs. Zelfs voor een 'gewone' jurk misschien wel té goedkoop.
Een optelsommetje. De jurk is in India gemaakt. Waar exact en onder welke omstandigheden, daar wil Zeeman niets over kwijt, behalve dat ze al tien jaar met de fabrikant werken. En op de website lees ik dat werknemers netjes moeten worden betaald en behandeld volgens de wetten van het land waar de fabriek zich bevindt.
Bangladesh
Dat klinkt goed tót je je realiseert dat Teun van de Keuken er in zijn documentairereeks over de textielindustrie achter kwam dat bedrijven in Bangladesh geen zaken meer doen met Zeeman, omdat Zeeman zo slecht betaalt. En de situatie in Bangladesh is, en dat heb ik zelf gezien, al niet best. Nee, ook niet binnen bedrijven die zich netjes aan de lokale regels houden. De minimumlonen bijvoorbeeld, zijn veel te laag om er van te leven. Bovendien bestaat daar ook zoiets als een maximumloon, wat slechts een paar dollar boven het minimum loon ligt.
Goed, dat is de jurk zelf. Daar aan vooraf gaat natuurlijk de productie van het materiaal, de stof. Hier meldt Zeeman niets over, maar ik was onlangs toevallig zelf in India en daar sprak ik met een aantal textielhandelaren die me vertelden dat de meeste stoffen die ze verhandelden waren gefabriceerd in Tadzjikistan. Voor het gemak ga ik er dan maar vanuit dat de vele meters stof uit de Zeeman-bruidsjurk uit Tadzjikistan komen. Ik gok, door de lange rok van 4 lagen tule, een meter of 14 in totaal (zie alleen dat maar eens te kopen voor 29,99). Die stof is geproduceerd, geweven, gebleekt, geborduurd, er is winst op gemaakt, hij is verscheept en ook dáár is weer winst op gemaakt.
Goedkope productie
Zeeman stelt dat ze goedkoop kunnen produceren door de grote aantallen die ze laten maken. Maar van deze trouwjurk zijn slechts 1500 exemplaren gemaakt en dat is zeer, zeer weinig voor een fabriek in India. Vervolgens moeten die jurken ook nog worden verscheept, mooi gefotografeerd, het model moet worden betaald, de fotograaf, art director, de visagist, de studio. De foto's zijn op de website geplaatst en iemand schreef er een leuk wervend tekstje bij. Er is geadverteerd en er is een reclamefilmpje gemaakt, dat in prime- time op televisie is uitgezonden.
Het énige waarvan je kunt stellen dat het goedkoop is, is dat de jurk niet in de winkel wordt verkocht, maar alleen in de webshop, waardoor je geen winkelhuur en salaris van personeel hoeft mee te rekenen. Al zitten er natuurlijk ook mensen achter die webshop, om al die 1500 jurken in plastic te verpakken, er een doosje omheen te vouwen, het label met adresgegevens van de koper er op te plakken en, oja, ze te laten bezorgen.
Inderdaad knap ja, die lage prijs. Maar of je daar nu trots op moet zijn?
