Is de rookvrije sigaret echt minder ongezond?

Nederlandse cafés, restaurants en zelfs coupés van treinen stonden vroeger vaak blauw van de sigarettenrook. Maar na verschillende rookverboden werden veel openbare plekken walmvrij. Dat was een flinke aderlating voor de sigarettenindustrie. Sigarettenmaker Philip Morris wil het verlies opvangen met een rookvrije sigaret.

Vanochtend presenteerde de tabaksfabrikant zijn nieuwste oplossing voor de verstokte roker. De IQOS verbrandt geen tabak, maar verhit de shag in een elektrisch apparaatje tot 300 graden. Daardoor komt er geen rook vrij. De damp die gebruikers inhaleren bevat veel minder giftige stoffen, claimt Philip Morris.

Het bedrijf is naar eigen zeggen op weg naar een rookvrije toekomst. Benelux-directeur Markus Essing noemt vandaag het meest spannende moment in de 170-jarige historie van zijn bedrijf.

Patrick Vanscheeuwijck, hoofdonderzoeker bij Philips Morris, zegt dat IQOS een “groot potentieel heeft om de schadelijkheid van roken te verminderen.” Vanscheeuwijck probeert dat aan te tonen met grafiekjes op een beeldscherm.

Hij toont een rode lijn (de roker), een gele lijn (overstappers op IQOS) en een groene lijn (mensen die nooit zijn gaan roken). En warempel, na een paar dagen lurken aan IQOS ontlopen de overstappers en niet-rokers elkaar nauwelijks nog iets. “Ons nieuwe product bevat gemiddeld 90 tot 95 procent minder schadelijke stoffen”, jubelt Vanscheeuwijck.

De universiteit van het Zwitserse Bern denkt daar toch net even wat anders over. Uit onderzoek van deze universiteit blijkt dat dezelfde schadelijke stoffen vrijkomen bij de IQOS als bij een ouderwetse sigaret. “De schadelijke componenten van tabak komen al vrij bij onvolledige verbranding”, staat in het onderzoek te lezen.

Maar wie heeft er dan gelijk? De waarheid is dat niemand dat precies weet, moet ook Philip Morris toegeven. “Pas na vijf tot tien jaar weten we wat de langetermijneffecten zijn”, zegt Vanscheeuwijck. De eerste testen met IQOS werden twee jaar geleden gedaan door Philip Morris.

Esther Croes, arts en epidemioloog bij het Trimbos Instituut, is op zijn zachtst gezegd sceptisch over IQOS. “Dit nieuwe product bevat ook kankerverwekkende stoffen, net als een gewone sigaret. Daarvoor bestaat geen veilig niveau van blootstelling.”, zegt Croes.

“Er moet eerst meer onafhankelijk onderzoek komen” vervolgt de epidemioloog. Philip Morris heeft meer dan 2,5 miljard euro in onderzoek gestoken, maar is volgens Croes overduidelijk niet onpartijdig. Stoppen is wat haar betreft sowieso altijd beter. Nooit beginnen is natuurlijk helemaal het beste.

Phillip Morris bezweert dat ze zich met IQOS niet richt op een nieuwe doelgroep. Nee, jonge mensen moeten absoluut niet gaan roken. Maar de bestaande groep rokers, waarvan er 3 miljoen in Nederland wonen, die kan wat het bedrijf betreft direct overstappen op hun IQOS.

Maar als de sigarettenproducent zich niet richt op jonge niet-rokers, hoe gaan ze dan de toekomst tegemoet? Over 100 jaar zijn alle rokers van nu er immers niet meer. Directeur Essing: “We zijn hier niet om over de toekomst te speculeren.” Voorlopig verkoopt Philip Morris jaarlijks in ieder geval nog ruim 800 miljard gewone sigaretten.

Lees ook: Het anti-rookbeleid heeft meer effect op hoogopgeleiden dan laagopgeleiden