Internationale opinie
Na de orkaan Katrina voltrekt zich in de Verenigde Staten een nieuwe ramp, schrijft bestsellerauteur Naomi Klein in de Britse krant The Guardian: het rampenkapitalisme is in aantocht. Vanwege het heilige geloof in de efficiency van het bedrijfsleven, heeft de overheid de hulpverlening in toenemende mate uitbesteed aan bedrijven. Die hebben met miljarden aan belastinggeld een ’rampeninfrastructuur’ kunnen opbouwen van generatoren, watertanks, caravans, communicatiesystemen, helikopters en medicijnen. ,,Deze staat-binnen-een-staat is bijna uitsluitend met publiek geld opgebouwd. Maar de belastingbetaler heeft geen enkele zeggenschap; alles is in private handen’’, constateert Klein, die met haar boek ’No Logo’ aan de wieg stond van de beweging van antiglobalisten De overheid verliest zo alle kennis en kunde om in te spelen op een ramp, en wordt daarmee de speelbal van bedrijven, waarschuwt de auteur. Die kunnen tegen hoge prijzen hun uitrusting aan de overheid terugverhuren. Klein voorziet bij een falende overheid een ,,rampenapartheid waarbij de rijken worden geëvacueerd en de armen, zoals bij Katrina, tot achterblijven zijn gedoemd.’’
Westerse landen moeten dringend een nieuw multicultureel ideaal formuleren, constateert Nobelprijswinnaar en hoogleraar economie aan Harvard Amartya Sen in de Franse krant Le Monde.
De glorietijd van de smeltkroesgedachte is voorbij, en in het bijzonder Europese landen zijn bevangen door twijfel. Zelfs in Groot-Brittannië, dat als voorbeeld gold van een traditioneel goed geïntegreerde samenleving, klinkt sinds de aanslagen in Londen de roep dat het multiculturalisme is doorgeslagen.
Volgens Sen moet het multiculturalisme niet worden begraven. Probleem is eerder dat er verwarring bestaat over de betekenis ervan. De kern van multiculturalisme zou culturele vrijheid moeten zijn, schrijft hij. In de praktijk wordt dat vaak verward met het verdedigen van een culturele traditie. ,,Maar als een jong meisje van een immigrantenfamilie uit wil gaan met een jongen en haar familie haar dat belemmert, is dat bepaald geen multiculturele reactie’’, aldus Sen.
Verder is het multiculturalisme verbleekt tot een soort religieus hokjes-denken. ,,De verantwoordelijke Britse politici hebben de gewoonte om iedereen met hetzelfde geloof meteen tot een ’gemeenschap’ te definiëren.’’ Religieuze leiders van moslims of hindoes worden zo automatisch spreekbuis van de hele gemeenschap. Maar cultuur staat niet automatisch gelijk aan religie. Er is ook nog zoiets als taal of etniciteit. Sen is daarom ook fel tegen bijzondere scholen. ,,In Noord-Ierland hebben we al gezien dat die scholen geen einde hebben gemaakt aan de kloof tussen katholieken en protestanten. Ze splijten de samenleving eerder.’’
De poging om Britse drinkers ertoe te bewegen hun pint voortaan zittend op een stoel te nuttigen, is gedoemd te mislukken, schrijft Jack Turner in de New York Times. Staand drinken leidt eerder tot duwen, trekken en vechten, en wie dan valt, valt van hoog. Het Engelse Lancashire wil daarom een ’niet-staan’-beleid invoeren. Maar de geschiedenis leert dat plannen om eet-, drink-, en rookgedrag te veranderen, zelden lukken. Turner refereert aan pogingen in Australië en Nieuw-Zeeland bars om 6 uur ’s middags te sluiten, om zo mannen meer tijd met hun gezin te geven. Het gevolg was echter dat die binnen een uur zoveel alcohol nuttigden dat ze te dronken waren om nog enige activiteit te ondernemen.
