‘IND begrijpt homo-vluchteling niet’

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) trekt zich weinig aan van het nieuwe asielbeleid voor lesbische, homo- en biseksuele vluchtelingen, zeggen homobelangenorganisatie COC en asieladvocaten. Nog steeds worden zij ondervraagd over hun seksuele identiteit aan de hand van westerse begrippen als ‘bewustwording’ en ‘zelfacceptatie’.

Staatssecretaris Mark Harbers (asiel) had in juli aangekondigd dat asielzoekers die zeggen gevlucht te zijn vanwege hun seksuele identiteit voortaan anders bevraagd zouden worden, met minder nadruk op zulke westerse begrippen. Maar in verschillende zaken blijkt de IND nu het standpunt te verkondigen dat er niets veranderd is aan de manier waarop wordt ingeschat of iemand daadwerkelijk homoseksueel is. “De IND doet alsof er niets is veranderd”, zegt COC-woordvoerder Philip Tijsma. “Onbegrijpelijk en onacceptabel.”

Het COC volgde in juli en augustus rechtszaken van vluchtelingen die vanwege hun seksuele identiteit asiel aanvroegen. De conclusie: de IND wijst vluchtelingen die hun ‘proces van zelfacceptatie en bewustwording’ niet goed kunnen uitleggen nog altijd af. Omdat er niets veranderd zou zijn aan de manier waarop beoordeeld wordt of vluchtelingen de waarheid spreken, neemt de IND aanvragen van asielzoekers die al eens zijn afgewezen ook niet opnieuw in behandeling.

Deceptie

Asieladvocaten waren aanvankelijk blij met de aankondiging van Harbers, maar merken nu dat die alleen maar zorgt voor meer voor onduidelijkheid. “Van de wal in de sloot”, zegt asieladvocaat Brian Lit. “Ik kon beter uit de voeten met de oude richtlijn. We dachten dat er voor afgewezen cliënten een nieuwe mogelijkheid zou zijn om hun zaak voor te leggen, omdat de meetlat waarlangs hun verhaal gelegd wordt nu anders is. Maar dat bleek een deceptie.”

Het gaat vooral mis met aanvragen waarin afgewezen asielzoekers vanwege nieuwe feiten om een nieuwe beoordeling vragen, zeggen advocaten. “De IND zegt gewoon: We hebben uw aanvraag al beoordeeld”, zegt asieladvocaat Eric Hagenaars. “Maar het kan een fundamenteel verschil maken of iemand wel of niet goed kan uitleggen wanneer hij zich bewust werd van bepaalde gevoelens en wanneer hij dat accepteerde.”

Belofte

De advocaten wachten nu op duidelijkheid van de kant van de staatssecretaris. Die schreef in juli aan de Kamer dat de instructies voor het beoordelen van de geloofwaardigheid van verhalen zouden worden ‘gewijzigd’ en ‘aangepast’. Maar begin deze maand zei hij in een Kamerdebat dat hij in juli juist had aangekondigd dat het beleid niét veranderd is. Hij beloofde toen een brief die meer duidelijkheid moet geven. “Ik krijg zelf ook wel signalen en denk dan soms: misschien moeten we daar wat mee”, zei hij. Volgens een IND-woordvoerder komt die brief zeer binnenkort. Advocaat Hagenaars houdt in de tussentijd veel asielaanvragen nog even in de zak.

Volgens het COC vragen jaarlijks zo’n vijfhonderd vluchtelingen asiel aan vanwege hun seksuele identiteit. Vier op de tien aanvragen worden afgewezen. In de door het COC bekeken zaken is in 85 procent de reden van afwijzing dat de IND niet gelooft dat de vluchteling lesbisch, homo- of biseksueel is.

Lees ook:

Homoseksuele asielzoeker wordt voortaan minder intimiderend ondervraagd

Een vluchteling die wil aantonen dat hij homo of bekeerling is, zal door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) voortaan op een andere manier worden ondervraagd, schreef staatssecretaris Harbers in juli aan de Tweede Kamer.

Oegandees Babu Sembajja wil niet terug de kast in

Oegandees Babu Sembajja had zijn hoop gevestigd op de nieuwe richtlijn voor homoseksuele asielzoekers. Maar zijn hoger beroep werd vorige maand afgewezen. “Ik heb nu de woorden om uit te leggen wat ik bedoel, wie ik ben.”