In het Vaticaan is alle luxe nu verdacht

Als we kranten als La Republicca mogen geloven, gaat de voormalige Vaticaanse staatssecretaris (hij was zeven jaar lang de rechterhand van paus Benedictus) in zijn appartement in het centrum van Rome een prinselijk leven tegemoet. Palazzo San Carlo is met 700 vierkante meter groter dan menige kerk en biedt vanaf het riante balkon prachtige uitzichten.

Inmiddels is het palazzo ingepakt in bouwsteigers. Bertone zou zulke grote plannen hebben dat twee appartementen moeten worden samengetrokken. Als de klus is geklaard, ontfermen drie nonnen zich over zijn maaltijden, poetsbeurten en de vuile was.

Franciscus, zo gaat het verhaal, is none too happy. De paus van de eenvoud zou in razernij ontstoken zijn toen Bertones plannen hem ter ore kwamen. Zelf woont de Heilige Vader op een steenworp afstand in een eenvoudig en klein appartement. Ook Bertones opvolger Pietro Parolin houdt het bescheiden. En een paar weken geleden ging Francicus nog in een preek tekeer tegen 'weelderige en aanmatigende' geestelijken die schatten op aarde verzamelen.

Palazzo's zijn gewoon groot
Een schandaaltje? Volgens het Bertone valt het allemaal reuze mee. Hij gaat naar eigen zeggen niet wonen op 700, maar slechts op 350 vierkante meter. De verbouwing, die betaalt hij uit eigen zak. En hij kan er toch ook niets aan doen dat veel klassieke Roomse palazzo's aan de ruime kant zijn?

Franciscus heeft na de publicaties contact opgenomen, schrijft hij in een nieuwsbrief voor enkele bisdommen. Maar de toon van dat telefoontje was hartelijk. De Heilige Vader was 'solidair' met hem en 'teleurgesteld over de aanvallen op mij'.

Bertone is uiteraard niet de eerste prominente rk-geestelijke die zich moet verantwoorden voor zijn vastgoed. Duitse media smulden vorig jaar van bisschop Franz-Peter Tebartz-van Elst, die naar verluidt voor ruim 30 miljoen euro liet verbouwen aan het bisdomscentrum waarin hij woonde. Tebartz' uitgaven (20 duizend euro voor een badkuip, 90 duizend euro voor een dakkapel) waren zo exorbitant dat de paus besloot hem in ieder geval tijdelijk op non-actief te zetten.

Vijf slaapkamers, drie haarden en een buitenzwembad
De bisschop van de Amerikaanse stad Newark deed het begin dit jaar dunnetjes over. Volgens regionale kranten laat John Myers nu voor een half miljoen dollar (367 duizend euro) verbouwen aan de woning waarin hij na zijn pensioen gaat wonen. Straks beschikt Myers niet alleen over vijf slaapkamers, drie badkamers en een buitenzwembad, maar over ook een nieuwe prijzige badkuip, drie haarden, een bibliotheek en een lift.

Ook enkele duizenden kilometers zuidelijker, in het bisdom Atlanta, was het hommeles. Aartsbisschop Wilton Gregory maakte begin april bekend dat hij zijn pas gebouwde miljoenenvilla van 550 vierkante meter in de verkoop doet, omdat die bij nader inzien niet past bij de soberheid waarnaar Franciscus streeft. Overigens trok hij die conclusie pas toen parochianen stennis maakten.

Een nieuwe categorie schandaaltjes
Dat die luxe nu plots de kranten haalt is geen toeval. Franciscus laat duidelijk blijken dat zijn pleidooien voor een 'arme kerk' ook gelden voor bisschoppen en kardinalen. En als de paus hen zelf niet op de vingers tikt, dan doen parochianen of de media dat wel.

Blijft de vraag waarom we vóór het aantreden van Franciscus maar zelden hoorden over financiële uitspattingen van geestelijken. Bertone is echt niet de eerste Vaticaanse prominent die riant gaat wonen. Kennelijk is luxe pas een taboe nu Franciscus zich er tegen afzet. 'Ik heb er niet bij stilgestaan dat de wereld en de kerk zijn veranderd', schreef bisschop Gregory van Atlanta onlangs in zijn bisdomsblad. 'De verantwoordelijkheid daarvoor ligt volledig bij mij.'