In de sport zijn we tuk op omstandigheden. Daar zijn ze even onontkoombaar als nuttig.

In de economie kennen we het begrip ceteris paribus, wat zoiets wil zeggen als ’bij gelijkblijvende omstandigheden’. Maakt het makkelijker om dingen uit te rekenen. Maar eigenlijk doen omstandigheden dat niet graag, gelijkblijven. Ze vormen immers alles wat om ons heen staat en het kost nogal wat moeite om dat alles steeds strak in het gelid te houden. Vandaar: hij maakt het gezien de omstandigheden goed. Maar wat betekent dat? Of: gezien de omstandigheden was de val van het kabinet onvermijdelijk. Maar welke omstandigheden? Wij leven dagelijks met wisselende omstandigheidjes, maar we houden al die veranderingen niet voortdurend bij. Het kost nu eenmaal al moeite genoeg elke dag onszelf te blijven.

In de sport zijn we daarentegen tuk op omstandigheden. Daar zijn ze even onontkoombaar als nuttig, je kunt er immers altijd een verwijtende blik op werpen en ze de schuld van iets geven. Maar dat is natuurlijk ook flauw en kinderachtig; vandaar dat wij met omstandigheden liefst dubbelzinnig omgaan. Wel even noemen, maar niet als excuus aanvoeren. Boodschap aan de kijker en de luisteraar: u mag zelf weten wat u ermee mee doet.

Een modaal sportweekend levert zo al heel wat omstandigheden op. Zo werd trainer Ron Jans van het verliezende FC Groningen gevraagd of bij de miserabele plensbuien en het waardeloze veld de wedstrijd tegen FC Utrecht niet afgeblazen had moeten worden? Natuurlijk niet, dat is voetbal, sprak hij breed glimlachend, dankbaar als een prelaat die op een werelds feestje de kans krijgt een geloofspunt ter sprake te brengen. Heerlijke, heroïsche bezigheid: omstandigheden relativeren!

Ook Marianne Timmer had er iets over te zeggen. In het Chinese Harbin, waar ze tweede werd, kon ze het niet laten: het ijs is hier raar, ik vind het een beetje vreemd. Niet dat ze er de schuld aan gaf, maar het was tenminste gezegd. En een speler van Roda JC, wiens naam we met de mantel der liefde zullen bedekken, meldde na het gelijkspel tegen Heracles: Ja, je weet dat het hier moeilijk wordt met dat kunstgras. Aha, peinst de leek, kunstgras, ik snap het, arme jongen.

Omstandigheden kunnen ook mensen zijn; tegenstanders of scheidsrechters. Zo scoorde Klaas-Jan Huntelaar dit seizoen alleen als scheidsrechter Temmink een wedstrijd van Ajax floot. Dat is het grappige aan omstandigheden: het is grotendeels toeval en dat geloven we lekker niet.

Â