In de Auvergne: Chaîne des Puys

Vulkanen, daar draait het om in de Auvergne. Heel veel vulkanen, die hier puys heten, naar het Latijnse woord ‘podium’. Alle tachtig liggen ze in een dertig kilometer lange strook van noord naar zuid. Je hebt ze in alle soorten en maten en aan hun vorm kun je zien hoe ze indertijd zijn uitgebarsten. Sommige explodeerden als een bom en smeten stenen en gloeiend heet gruis tot in de wijde omtrek neer. Andere vloeiden geleidelijk lava af. Die uitbarstingen vonden tussen de 8400 en 95.000 jaar geleden plaats - in geologische termen is dat gisteren. De Chaîne des Puys valt daarom in de categorie jong. Zo jong zelfs dat mensen met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid getuige zijn geweest van de geboorte van dit grillige landschap.

Als er koningen bestaan in de wereld van vulkanen, dan is de Puy de Dôme van oudsher zeker de monarch van de Chaîne des Puys. Het is de hoogste (1465 meter) en verreweg de populairste. Tweeduizend jaar geleden al sjouwden de Romeinen loodzware blokken steen de berg op en bouwden op de top een tempel ter ere van hun god Mercurius; achttien eeuwen later zwoegden Tour de France-renners als Eddy Merckx zich op de racefiets een weg naar boven, op jacht naar een etappezege.

Maar waarom jezelf zo afbeulen als je tegenwoordig comfortabel met het treintje naar boven kunt? Dat doet dus ook het leeuwendeel van de toeristen (en vorig jaar president Macron toen hij de Unesco-nominatie van de regio kwam ondersteunen), al kun je nog steeds kiezen voor een sportieve optie: lopend via het Romeinse muildieren- of geitenpad. Maar de boodschap is telkens dezelfde: je bent pas in de Auvergne geweest als je op de Puy de Dôme hebt gestaan.

Knuffelvulkaan

Daar komt bij dat een vulkanisch gebied zich nu eenmaal het beste van bovenaf laat bekijken, in vogelvlucht is dit wonderlijke natuurfenomeen vanaf de hoogste puy op z’n mooist. Dat weten ook de parapenters, die hier op mooie dagen in groten getale door de lucht zweven. Een mysterieus Lord of the Rings-decor waar hobbits en elfen prima zouden gedijen.

Onwillekeurig had je best getuige willen zijn van een uitbarstinkje van een van de bulten. Maar helaas, de vulkanen slapen momenteel diep en het zal waarschijnlijk nog duizenden jaren duren voor een enkeling weer ontwaakt. We moeten het doen met de films die het plaatselijke, educatieve amusementspark Vulcania vertoont.

Liever dan hun knuffelvulkaan beklimmen, zoeken inwoners rust op andere plekken in hun uitgestrekte Chaîne des Puys. Bovendien is de ene vulkaan de andere niet. Zoals Puy Pariou of (nóg iets verborgener) Puy de Côme, met ronde kraters zoals je ze kent uit de boekjes en waarin je kunt afdalen. Tien kilometer verderop lijk je bij de beklimming van de Puy de la Vache - via een provisorisch aangelegde, steile trap - op een stukje Mars te zijn beland.

Warmwaterbronnen

De flanken van de vulkaan, die lang na de uitbarsting half is ingestort, zijn bedekt met rood lavagruis. Torenhoge blokken van roestkleurige lava staan hier recht overeind als stille getuigen van het natuurgeweld duizenden jaren geleden - wachtend op een volgende opdonder. De uitzichten zijn keer op keer fenomenaal. Het sportieve zweet kwijtraken na dit vulkaanhoppen doe je heel eenvoudig in een van de bergmeren, waarvan het bestaan ook al te danken is aan de vulkanen. Dikke lavastromen blokkeerden rivieren en creëerden wat nu de populairste vakantiemeren zijn: Lac d’Aydat en Lac Chambon.

Waar vulkanische activiteit voorkomt, zijn warmwaterbronnen nooit ver weg. De Auvergne grossiert al sinds de Romeinse oudheid in kuurbaden. Van het noordelijkste departement Allier tot en met de Cantal in het zuiden verbindt de Route des Villes d’Eaux de zeventien voornaamste.

Het kuren werd na de Romeinse tijd pas in de negentiende eeuw - mede onder invloed van de elkaar opvolgende keizers Napoleon - weer nieuw leven ingeblazen en leidde tot mondaine plaatsen als Vichy en Châtel-Guyon. Tussen Clermont-Ferrand en de Chaîne des Puys staat het populaire en hypermoderne wellness- en zwemparadijs Royatonic.

Bronwater is niet alleen om in te zwemmen, iets ten noorden van Clermont-Ferrand, in Volvic, stoppen ze het ook in flessen - de naam is voor de Auvergne wat Spa is voor België. En in het stadje Vichy zitten de heilzame mineralen in van alles en nog wat, van anti-verouderingscrèmes en make-up tot douche- en scheergel en snoep. De naam van de stad is er een wereldberoemd merk door geworden.

Ook talloze kleine landbouwers weten daarvan. Die maken gretig gebruik van de vruchtbare vulkanische bodem - voor zover mogelijk dan, want grote delen zijn beschermd natuurgebied. En of het nu de regionale kazen zijn, het vlees, de honing of de wijn; alles uit de Chaîne des Puys wordt met graagte gelinkt aan vulkanisme.

Midden tussen de vulkanen, aan de rand van een groene droomvallei, staat de door Lionel Vixier tot restaurant verbouwde boerenhoeve. Rondom heeft hij mooie cabins neergezet, elk met een jacuzzi op de veranda. De ecologisch verantwoorde materialen komen uit de directe omgeving. Zo ligt op de daken vulkanisch puzzolaansteen met daarop gras ter isolatie. In de restaurantkeuken van Volca’lodges wordt met regionale producten gekookt. Het gebouw ligt op slechts een half uur rijden van Clermont-Ferrand. volcalodges.com

De officiële erkenning van de Chaîne des Puys als Unesco Werelderfgoed vond vorig jaar juli plaats in Bahrein. Naast de reeks vulkanen gaat het ook om de vallei van Limagne ten oosten daarvan. Dit dal is in feite een scheur in de aarde en onlosmakelijk verbonden met het ontstaan van de vulkanen in de Auvergne.

Reisreportages vanuit bijzondere bestemmingen, boeiende steden en verre streken, met reistips. U vindt ze op trouw.nl/reizen of op deze kaart.