‘Ik zie zo veel on­der­ne­mer­schap onder vrouwen, alleen ziet de buitenwereld dat niet altijd’

Je bent te temperamentvol. Je moet niet te veel willen. Je moet leren doseren. Dat soort dingen krijgen ondernemende vrouwen te horen, zegt Joan Nunnely, voorzitter van de Coöperatie Van Vrouwelijke Ondernemers. Zij zelf ook. Maar laat die vrouw nou toch volledig zijn wie ze is, zegt Nunnely.

En op Internationale Vrouwendag moet het haar toch van het hart: “Ik vind het goed dat er aandacht is voor vrouwen, maar de discussie moet gaan over de emancipatie van vrouw én man.”

De visie van Nunnely past in het huidige feminisme, dat meer nadruk legt op samenwerking tussen mannen en vrouwen dan voorheen. En toch is Nunnely, eigenaar van Eye For You dat zich richt op personeelszaken, voorzitter van een club van vrouwelijke ondernemers. Legt haar coöperatie dan niet de nadruk op het verschil tussen man en vrouw? “Het is niet erg om die verschillen te belichten”, legt Nunnely uit. “Juist in de verschillen zit kracht.”

Buitengesloten

Een derde van de Nederlandse ondernemers is vrouw. Die vrouwen hebben vaker dan mannen een kleine onderneming, zegt Nunnely. Dat betekent dat ze bij lang niet alle ondernemersverenigingen welkom zijn. “Ze worden buitengesloten omdat ze geen groot kapitaal hebben, of niet veel personeel in dienst. Ik zie zo veel ondernemerschap om me heen onder vrouwen, alleen is dat niet altijd zichtbaar voor de buitenwereld.”

Niet alleen verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke ondernemers maken de samenleving beter, ook verschillen in culturele achtergrond dragen daaraan bij. Nunnely: “Mijn oma was een Surinaamse vrouw met pit en humor. Ze werkte fulltime, was heel maatschappelijk betrokken en behoorde tot de eerste generatie vrouwen die volop bezig was met ondernemerschap.”

Heldinnen is het thema van Internationale Vrouwendag dit jaar en haar oma is er zo een, zegt Nunnely. “Ze was altijd met mensen bezig, dat herken ik in mezelf.” Een andere inspiratiebron is de Zuid-Afrikaanse zangeres en mensenrechtenactiviste Miriam Makeba. “Zij is altijd blijven strijden tegen apartheid, ook toen ze in ballingschap zat. Het is mooi om je aan iemand te kunnen spiegelen. Je hoeft de ander niet te worden, het gaat om de herkenning van je eigen talenten en motivatie.”

“We leven in een tijd waarin vrouwen wereldwijd hun stem laten horen”, zegt Nunnely. “Ze willen niet meer wachten op de prins op het witte paard.” Ze lacht. “Iedereen heeft wel door dat die prins in werkelijkheid niet eens een paard heeft.”

‘Vrouwen hebben meer oog voor het grotere plaatje’

“Ik krijg vaak stereotype vragen, zoals hoe ik fulltime kan werken als alleenstaande moeder.” Fatima Akchar is eigenaar van het Rolmodellen Bureau, dat bemiddelt in sprekers en trainingen geeft. “Het is niet altijd makkelijk, maar wij alleenstaande moeders hebben veel kracht en het is mooi om dat te kunnen laten zien.” Ook vanwege haar Marokkaans-Nederlandse achtergrond moet ze vaak vooroordelen wegnemen. Vrouwen met een andere culturele achtergrond hebben nog een wereld te winnen, vindt ze. Al ziet Akchar veel vrouwen met een biculturele achtergrond die hoog opgeleid zijn en mooie functies bekleden. Kijk naar Kamervoorzitter Khadija Arib, zegt ze. “Maar ik zie ook veel vrouwen die de weg in de samenleving niet goed weten te vinden.” Akchar vindt dat de maatschappij verder moet emanciperen om dit te veranderen. “Een dag stilstaan bij vrouwen is nodig, maar we moeten vooral ook de rest van het jaar aandacht hebben voor hun positie.” En vrouwelijke ondernemers een grotere rol laten spelen, kan ook geen kwaad. “Zonder mannen af te vallen, vrouwen hebben meer oog voor het grotere plaatje.”

‘Vrouwelijke ondernemers krijgen minder snel financiering’

Als vrouwelijke ondernemer – ze is eigenaar van Cobala, een bedrijf dat zich richt op gezondheid en ziektepreventie – ziet Carla Peeters een glashelder verschil met mannelijke ondernemers. “Vrouwen krijgen veel minder snel financiering en de financiering die ze krijgen, is vaak laag.” En dat terwijl vrouwelijke ondernemers veel te bieden hebben, zegt Peeters. “Volgens mij zijn vrouwen over het algemeen meer uit op verbinding, willen ze de wereld vaker een stukje mooier maken.” Peeters verwijst naar Liliane Limpens, die poppenhuizen maakt die onder meer door ziekenhuizen worden aangeschaft voor hun kinderafdelingen. Ook Janneke Niessen, die veel investeert om grotere diversiteit in de techsector te stimuleren, is een heldin voor Peeters. En oud-minister Els Borst, vanwege haar inzet voor de Nederlandse gezondheidszorg. “De wereld verbeteren is iets wat vrouwen van oudsher doen. Ze zijn meer bezig met een toekomst voor volgende generaties.” Er is nog een man-vrouwverschil dat haar zorgen baart. “Tijdens hun werkende leven hebben vrouwen vaker chronische ziekten dan mannen.”

‘Iedereen wil leider zijn, maar wie volgt er dan nog?’

Toen Somaye Dehban jong was, kreeg haar moeder de burgemeester zo ver dat hij de bouw van een sporthal in de buurt zou financieren. “In de zes maanden erna ging ze voortdurend bij hem langs om hem eraan te herinneren. Haar vasthoudendheid werkte: de sporthal werd gebouwd.” Haar moeder is voor Dehban een heldin. Dehban is eigenaar van ondernemingen die zich richten op netwerken en fondsenwerving. Met het verschil met mannelijke ondernemers is zij niet zo bezig. “Wie ik ben, biedt mij voordelen, en vrouw-zijn is daar onderdeel van.” Als kind keek Dehban heel erg op naar Marie Curie. “Curie was wetenschapper, moeder en echtgenote. Ik zag dat je die drie rollen dus kunt combineren.” Volgens Dehban hoeft een rolmodel niet per se een leider te zijn. “Iedereen wil de leider zijn, maar wie volgt er dan nog? Zonder volgers is er geen leider. Het is tijd om juist de volgers te prijzen en in het zonnetje te zetten.”

Voor zelfstandigheid, tegen geweld

De eerste Internationale Vrouwendag werd gehouden in 1911. Nederland deed voor het eerst mee in 1912. Vrouwen in meerdere landen eisten een einde aan de belabberde arbeidsomstandigheden waaronder velen van hen werkten. En ze wilden stemrecht. De datum 8 maart werd in 1921 geprikt, als eerbetoon aan de Russische textielarbeidsters die op die dag in 1917 in Sint-Petersburg staakten voor verbetering van hun lot. Economische zelfstandigheid is ook een eeuw later nog een belangrijk thema, naast onder meer seksueel geweld en discriminatie.

Lees ook:

Geweld tegen vrouwen is als een epidemie

Laten we geweld tegen vrouwen net zo serieus nemen als een epidemische ziekte, betoogt Marije Cornelissen van UN Women Nederland.