‘Ik vind het jammer als klanten niet eens hallo ­zeggen’

Ter ere van de Boekenweek portretteert Tijdgeest drie bevlogen boekhandelaars. In de Utrechtse Boekenbar van Tim van den Hoed vind je vooral mooie boeken. Én koffie of thee en als je wilt een goed gesprek.

In het grote raam van de Utrechtse Boekenbar zit een meisje achter haar laptop, met thee en een brooddoos. Achterin de zaak leest iemand een krant. ­Eigenaar en oprichter Tim van den Hoed (33) was met een theedoek en kopjes in de weer en vult nu een doos met boeken voor verkoop vanavond bij een spoken word-avond in TivoliVredenburg.

Tussendoor voert hij gesprekken met bezoekers, vaste en minder vaste, veel jong publiek. Er klinkt zachte indiepop. Het interieur: veel hout en een paar planten. Het is hier licht en rustig, ook al kijken de boek-­covers je vanaf hun planken allemaal aan. Een praatje maken kan, koffie of gemberthee drinken ook, maar niks hoeft.

De Utrechtse Boekenbar, bijna op de kop van de Westerkade, bestaat vijf jaar. Dat is pril, zeker als bijna de helft van die tijd een pandemie rondwaarde. Maar de winkel bouwde snel een eigen klantenkring op en overleefde. Vrijwilligers, vrienden en familie, onder wie de ­vader van Van den Hoed, brachten boeken rond.

Nu staan er weer allerlei ­activiteiten op de agenda, van boekenclubs tot exposities, avonden met poëzie en jazz of live interviews met schrijvers in de werfkelder onder de zaak. En in april verschijnt een lustrumboek, titel: Loopt het een beetje?

Tim van den Hoed droomde al jaren van een eigen zaak. Als liefhebber van boeken én van zijn stad Utrecht had hij behoefte aan een ander soort boekhandel. “Een winkel waarin de schoonheid van het boek tot ­uiting komt, door ze met de ­cover naar voren te presenteren. En dat het een ontmoetingsplek zou worden die draait om de liefde voor boeken. Dus ook met een bar en koffie en gesprekken.”

Is dit nu een koffiebar of een boekenwinkel?

Die eerste tijd beschrijft hij in het lustrumboek. Dat er ­dagen zijn dat er bijna niemand komt en hij door het grote raam naar buiten kijkt waar de echte wereld voorbijtrekt. “De eerste twee jaar waren spannend en heftig. Doodop was ik aan het eind van de dag. Toen stond ik ook nog zes dagen in de winkel, plus alle evenementen die we organiseerden. Nu ben ik een stuk relaxter. Maar het blijft soms spannend.”

Wat maakt het spannend? “Nog steeds vind ik het moeilijk als mensen niet eens ‘hallo’ ­zeggen, ik probeer altijd wel contact te maken. En nog steeds zijn er mensen die het niet goed snappen: is het nou een koffiebar of een boekenwinkel? Ik blijf ook wel op twee gedachten hinken, het liefst wil ik dat dit een bruisende plek is, maar meer tafels en stoelen ten koste van boekenkasten? Nee, dat gaat niet. Het draait toch om de boeken.”

Ziet hij een gemeenschappelijke noemer bij zijn publiek? Wie vormen het ‘wij’? “Als ik erover nadenk, hebben alle boeken hier een belangrijk visueel aspect, versterkt door de presentatie met de covers vooruit. Ik kies voor bepaalde uitgeverijen omdat ik weet dat ze mooie boeken uitgeven.

“We hebben een flinke sectie foto- en kunstboeken, prenten- en kookboeken – uiteraard ook fictie en non-fictie, Nederlands en vertaald. Dat bepaalt ook wel het publiek, dat vaak uit visuele beroepen komt. Vanaf het begin komen hier veel ontwerpers en fotografen, illustratoren, docenten aan de Hogeschool voor de Kunsten.”

Hij wijst op het lustrumboek, waarin vaste bezoeker Anthony Heidweiller, directeur van de Amsterdamse Academie voor Theater en Dans, vertelt dat hij het kopen of bestellen van een boek iets ‘kwetsbaars’ vindt: je geeft jezelf bloot. En hoe hij merkte dat er aan de Westerkade rust en ontspanning heerste, dat hij ‘deel uitmaakte van een gemeenschap die kwetsbaarheid omarmt’, met een bepaalde ‘sensitiviteit en oprechtheid’.

Met die uitspraken is de ­oprichter van de Utrechtse ­Boekenbar heel blij.