Ik heb geen Cito-toets nodig

Het is stil in de klas: groep 3 luistert aandachtig. De meesten althans. Moos kijkt namelijk uit het raam, Joey ligt onder de tafel zijn gum te zoeken en Kelly kijkt paniekerig om zich heen. Dan roept Ties enthousiast door de klas: 'Hee juf, ik heb een neef die Maarten heet!'

Het is weer tijd voor de Cito-toetsen. En dat is altijd een hele opgave in groep 3. Niet alleen voor de kinderen - lang stilzitten en constant de aandacht erbij proberen te houden - maar ook voor mij als leerkracht. Ik vraag me keer op keer af wat het belang is van het adaptief toetsen van zes- en zevenjarigen.

Ik weet als leerkracht toch dondersgoed welke stof ze onder de knie hebben, waar ze in uitblinken en waaraan nog extra aandacht moet worden besteed? Ik heb daar geen Cito- of aanverwante toets, met veelal strenge normering, voor nodig. Zo'n toets is en blijft een momentopname en zo'n score blijft het hele jaar aan een leerling kleven. Sterker nog: op basis daarvan stoppen we de leerling in een hokje (lees: instructiegroep). Is dat wat we willen?

Taakgerichtheid, betrokkenheid tijdens instructies en de methodetoetsen geven mij voldoende informatie om een kind op de juiste manier te helpen of uitdaging te bieden. Vergeet ook niet dat elk kind op zijn of haar eigen tempo leert. Tot slot vind ik het veel belangrijker dat kinderen in groep 3 met plezier leren lezen zodat er een wereld voor ze opengaat, lekker in hun vel zitten en het naar hun zin hebben op school. Echt.

Zucht

Nadat ik de klas weer stil heb gekregen - blijkbaar kennen meer kinderen iemand die Maarten heet -, herhaal ik de vraag nog een keer. Langzaam en duidelijk articulerend. Vervolgens sommeer ik de kinderen rustig na te denken, eventueel de som uit te tekenen en het antwoord op te schrijven. Ik hoor sommige kinderen zuchten.

Tijdens mijn rondje door de klas zie ik dat Dave bij de verkeerde som is en Zoë nog steeds niks heeft uitgerekend. Ik wijs aan waar Dave moet zijn en vertel Zoë dat ze de som maar even moet overslaan. Nog 23 opgaven te gaan. Zucht.

Eerst maar een spelletje om de energie weer op te laden en dan gaan we verder met de volgende vraag. Iets met kikkervisjes vangen en die eerlijk verdelen. Lise fronst haar wenkbrauwen en ook Fouad kijkt bedenkelijk: ik leg mijn hand op Lise's schouder en geef Fouad een dikke knipoog. Dan vertel ik al mijn lieve leerlingen dat ik ongelooflijk trots op hen ben. Want of ze nu hoog of laag scoren op de Cito-toetsen; voor mij zijn ze allemaal geslaagd.

Naomi Smits is docent in het basisonderwijs. Voor Trouw schrijft ze over het wel en wee van haar groep 3. Lees hier meer columns van haar hand.