Ik dacht ineens: wat kan mij die auto schelen?

Les 1

Kies niet voor de makkelijke weg

"In Amerika is het moeilijk niet de Amerikaanse droom te volgen. Je wordt ermee opgevoed als je uit de burgerlijke middenklasse komt. Meisjes willen cheerleader worden, je moet de quarterback daten, 'prom queen' worden, trouwen in een suikertaartjurk en vervolgens wil je net zo'n huis als je ouders, met drie slaapkamers. Maar toen ik op mijn twaalfde door de eerste ronde van de cheerleadercompetitie was en me opmaakte voor de tweede, wist ik: ik wil dit helemaal niet. Ik ben naar huis gegaan en heb gezegd: 'Mam, ik word geen cheerleader.' Mijn moeder was teleurgesteld. Ook mijn vriendinnen op school begrepen er niets van en vervolgens hoorde ik er niet meer bij. Wat heel erg is in de puberteit. En toch wist ik: dit is niet mijn plaatje, en ik kan iets anders kiezen. Als je in het woordenboek het woord 'contramine' opzoekt, staat mijn foto ernaast. Ik heb nooit voor de makkelijke weg gekozen en steek graag boven het maaiveld uit, ondanks mijn 1.60 meter.

Ik was begin twintig toen ik mijn man ontmoette tijdens een vakantie in Nederland. We werden dolverliefd, na een paar weken was de vakantie afgelopen en moest ik weer naar huis. Vier weken later was ik terug, voorgoed. Zonder deze man zijn was geen optie. Maar ik kende hem nauwelijks, ik ging naar een vreemd land waarvan ik de taal niet sprak. Toch moet je er in dit soort zaken vol voor gaan. Wat kun je anders?"

Les 2

Vergeet die wereldreis, ga ergens wonen

"Zolang je op reis bent, kun je ook weer weg. Pas als je ergens woont en een baan moet vinden en een huis en moet weten waar je de was laat doen en waar je de boodschappen haalt en hoe je de avonden doorbrengt, kom je jezelf tegen. Je leert nergens zoveel van als je kwetsbaar opstellen en je grenzen verleggen. Uit je comfortzone. Het is het moeilijkste dat er is, want je hebt geen referentiepunt: alles is anders.

Wij in het Westen hebben niet door in wat voor gespreid bedje we terecht zijn gekomen. Wij kennen geen werkelijke ellende, klagen over marginale probleempjes, maar die zijn doorgaans te wijten aan onszelf, aan de keuzes die je maakt of juist niet maakt. Omdat we gewend zijn dat we kunnen reizen, denken we dat we overal zomaar opnieuw zouden kunnen beginnen. Maar zolang het een reis is, heb je ook een vertrekdatum en ben je alleen maar bezig om van de huidige bestemming naar de volgende te gaan. Echt ergens gaan wonen, is een totaal andere beleving. En daarvoor hoef je alleen maar over de grens te gaan. Ik heb in Frankrijk, Italië en Duitsland gewoond. Je zou denken: in de buurt, wat is het verschil, maar er zitten zulke grote verschillen in volksaard. Daarmee omgaan en je ertoe verhouden, je staande houden in een nieuw land, dat zorgt voor die innerlijke verschuiving waarna je de hele wereld aankunt."

Les 3

Verspil geen energie aan het overtuigen van de ander

"Toen ik junior marketeer was, had ik weleens bazen die vonden dat ik het fout deed. Vaak betekende dat dat ik het niet op hún manier deed. Als junior heb je het te slikken, proberen je gelijk te halen kost louter energie. Nu ik zelf leiding geef probeer ik me er altijd bewust van te zijn: vind ik dit echt niet goed of doen ze het niet op mijn manier? En kan deze andere manier ook werken?

Als leidinggevende ben je de moeder. Privé kun je het je veroorloven, maar zakelijk mag je geen slechte dag hebben. Dan trek je een heel team naar beneden. Als er iets aan de hand is, is dat zo, maar je mag het nooit afreageren op anderen. Ga even naar buiten, loop een rondje, waardoor je alles weer in perspectief ziet. Als werknemers een offday hebben, vraag ik niet rechtstreeks wat er is, want misschien willen ze dat helemaal niet vertellen. Ik probeer het goede voorbeeld te geven door vrolijk te zijn en coachende, opbouwende opmerkingen te maken."

Les 4

Vegen kan heel louterend zijn

"Toen ik voor mijn baan - ik werkte in die tijd bij een groot reclamebureau - een nieuwe leaseauto stond uit te kiezen en we het serieus hadden over de kleur van de auto en de vorm van het dashboard, dacht ik: waar ben ik mee bezig? Dit is een ding, een voorwerp, wat kan mij het schelen? Ik was te lang doorgegaan in die corporate business waarin het draait om de hoogte van je bonus en wat je daarvoor kunt kopen, en als dat belangrijk was geworden, dan vond ik mezelf niet meer leuk. Bij mijn volgende baan ben ik vier dagen gaan werken en deed op de vijfde dag vrijwilligerswerk. In een kinderboerderij bij mij aan het eind van de straat. Een totaal andere omgeving en een totaal ander soort mensen. Ik schoot natuurlijk direct in de leidinggevende rol, maar mensen die daar in hun vrije tijd staan hebben maling aan regeltjes en andere manieren waarop het beter kan. Het was louterend om te vegen. Vegen kan niet sneller of beter, er is geen appje voor, dat moet je gewoon doen. Heel fysiek.

Ik heb geleerd me niet meer te identificeren met mijn werk. Dat is slechts een onderdeel van wie ik ben. Belangrijker is hoe je bent. Dat je aardig doet. Ik heb altijd een glimlach op mijn mond als ik de tram instap en zeg de conducteur goedendag. En komt het een keer voor dat ik nog aan het bellen ben als ik voor de kassa sta, dan bied ik daarvoor mijn excuses aan aan de caissière. Je wint er niks mee, maar het voelt goed."

Les 5

Bekijk jezelf alsof je voor de spiegel staat

"Als je in een pashokje staat, zie je jezelf van alle kanten. Vaak is dat even schrikken, maar toch geeft het een mooi beeld van alle mogelijkheden die je hebt. Doordat ik uit de multinationals ben gestapt en ben gaan freelancen, heb ik geen topbaan bij een topbureau. Was ik gebleven dan had ik die topvrouw kunnen zijn, met het bijbehorende hoge salaris en het mooie kantoor. Maar dat ben ik niet. Er staan nog heel wat spiegelbeelden open.

Met de baan die ik nu heb, directeur van de Affordable Art Fair Amsterdam, komt mijn liefde voor reclame en de liefde voor kunst en cultuur samen. Uit de krasse commerciële wereld van de topmerken, maar nog steeds werken voor een wereldmerk. De Affordable Art Fair, betaalbare kunst die je zo onder je arm meeneemt, is een geweldige formule die je overal kunt uitrollen. We zitten onder meer in New York, Londen, Milaan, Brussel, Hamburg en Seoul, en het is de uitdaging om iedere beurs dezelfde uitstraling, maar ook wat couleur locale mee te geven. En ieder jaar weer een interessant programma te maken met nieuwe galeries en kunstenaars.

Ik vind dat kunst toegankelijk en bereikbaar moet zijn voor iedereen, om zo de wereld en het leven van mensen op te fleuren. Het is zo leuk om al die mensen te zien rondlopen op de beurs terwijl ze genieten van kunst. Ouders die met hun kinderen komen, waarbij de kinderen aanwijzen: 'Ik vind die het mooist, oh nee, die!' Toch weer eens wat anders dan de iPad en de PlayStation, nietwaar?"

Les 6

Leer complimenten in ontvangst nemen

"Bevestiging krijg je nooit van tevoren, maar achteraf, in de vorm van een compliment. En dat moet je omarmen. Het is zo typisch vrouwelijk om een compliment te bagatelliseren. Iemand complimenteert je met je nieuwe jas en och, het was maar een uitverkoopje. Op mijn negentiende stond ik in een café naast een dragqueen. En die zei: 'Schat, wil je even wat verderop staan, want je haalt de aandacht bij me weg.' Dat was voor het eerst dat ik besloot: ik kan nu verontwaardigd zijn, maar ik kan het ook als een compliment beschouwen. Een compliment niet accepteren is een belediging voor degene die het geeft. Steek 'm gewoon in je zak en geniet ervan. Laat je erdoor

versterken. Mijn huidige manager stuurt mails als: 'Dames, ik wilde even zeggen dat jullie dit top geregeld hebben.' Daar leef je toch van op. Ik geef mijn medewerkers ook zoveel mogelijk complimenten."

Les 7

Getrouwd blijven is een hele klus

"Te snel zeggen mensen: ik vind de manier waarop hij de kasten inruimt vervelend. Weet je wat, ik kijk weer eens verder. Nee. Ik ben van plan altijd getrouwd te blijven en dat kost energie en inspanning en je moet daarin geven en nemen. Ik word woest als ik Dr. Phil over een relatie hoor zeggen: 'This is a deal breaker.' In de liefde kun je geen voorwaardes stellen. Ik geloof niet in de ander veranderen, maar in de ander laten zijn. Zoals een kind liefheeft en vriendschappen onderhoudt.

Mijn man en ik hebben de laatste jaren regelmatig een forenzenrelatie gehad. Ik kreeg als freelancer opdrachten in het buitenland, verbleef daar doordeweeks en keerde in het weekend terug naar Amsterdam. De projecten waren in beginsel te kort, twee of drie maanden, om daar samen naartoe te gaan, vaak bleken ze veel langer te duren. Maar dan nog had hij zijn leven in Amsterdam, zijn werk als kunstenaar en onze poezen waarvoor hij zorgde. Doordat hij thuisbleef en ik een basis had, kon ik avontuurlijk zijn. En dat past ook bij onze karakters, hij heeft het liefst om zes uur de hutspot op tafel, ik ben de zigeuner.

Het is nooit een kwestie geweest dat ik per se in het buitenland wilde werken, de mogelijkheid kwam voorbij en hij zei meteen: doen. De eerste keer dat ik op vrijdagmiddag vanuit Milaan vertrok terug naar Amsterdam om op maandagochtend weer terug te keren, dacht ik: wat een onderneming, kan ik dit wel, blijven mijn collega's dit accepteren, vindt hij het niet vervelend? Typisch vrouwelijk om zo te denken, en zo creëren we ons eigen glazen plafond. Want ik stond er gewoon weer op maandagochtend.

Een paar maanden geleden hebben we ervoor gekozen dat ik weer naar huis kwam. Als vragen blijven terugkeren als: wordt het huis niet te klein, moeten we niet op de Veluwe gaan wonen, hoe willen we ons leven de komende tien, vijftien jaar inrichten, dan beantwoord je die niet in drie avonden per week. Dan moet je echt samen zijn. Dus dat gaan we nu rustig bekijken."

undefined

Kris Clark

Kris Clark groeide op in Chester County, Pennsylvania, in een gezin met één broer. Nadat ze op de kunstacademie glorieus ten onder ging, haalde ze haar bachelor in Communication. Haar leeftijd geeft ze niet prijs, maar 25 jaar geleden kwam ze naar Nederland voor de liefde en had vervolgens verschillende functies in de reclame en marketing in binnen- en buitenland. Ze was senior accountmanager bij Ogilvy One in Amsterdam, hoofd Training & Readiness bij Wunderman in Parijs en Group Account director Microsoft in Milaan. Ook werkte ze een tijd in Düsseldorf.

Sinds juni is ze directeur van the Affordable Art Fair Nederland, waar hedendaagse kunst tussen de 100 en 6000 euro verkocht wordt. Van donderdag 29 oktober tot en met zondag 1 november in de Kromhouthal in Amsterdam Noord. Kris is getrouwd met de schilder Bart Schoonenberg, ze hebben geen kinderen maar wel veeleisende katten. affordableartfair.com/amsterdam/

undefined