IJsland wil wet om loonkloof tussen mannen en vrouwen tegen te gaan

Met onder andere deze maatregel moet de loonkloof tussen IJslandse mannen en vrouwen in 2022 helemaal gedicht zijn. Vrouwen in IJsland verdienen gemiddeld 14 tot 18 procent minder dan mannen. Thorsteinn Viglundsson, de IJslandse minister van sociale zaken en gelijkheid, noemt de wet een radicale maar noodzakelijke maatregel. “Gelijke rechten zijn mensenrechten", zegt hij in een verklaring. "We moeten ervoor zorgen dat mannen en vrouwen gelijk behandeld worden op de werkvloer.”

In oktober vorig jaar gingen duizenden IJslandse vrouwen nog de straat op om tien over half drie ’s middags. Immers: vanaf dat tijdstip werken vrouwen in principe gratis, vergeleken met hun mannelijke tegenhangers.

De nieuwe maatregel moet nog worden goedgekeurd door het parlement, maar de oppositie steunt het voorstel. Tegenstanders klagen echter dat de regel een extra bureaucratische last oplevert voor bedrijven. Bovendien is de loonkloof al langzaam aan het sluiten.

Gelijk werk

“Elk initiatief dat bedrijven stimuleert om transparant te zijn over loonverschillen en ongelijke beloning aan te pakken, juichen we toe”, zegt Saskia de Hoog van vrouwennetwerk WOMEN Inc., dat actief campagne voert voor de verkleining van het loonverschil in Nederland. De loonkloof in Nederland is ongeveer even groot als in IJsland. Maar het is niet dé oplossing, zegt De Hoog. “Elke nieuwe wet vraagt erom te kijken hoe deze het beste geïmplementeerd en gehandhaafd moet worden. Wanneer is gelijk werk gelijk werk? Daar moet dan extern iemand naar kijken, je moet het controleren. En hoe lever je bewijs aan?”

Bewustzijn

“Elk jaar zien we weer rapporten en cijfers, maar hoe de loonkloof op organisatieniveau is weten we niet”, zegt PvdA-kamerlid Keklik Yücel. Zij diende in 2015 een initiatiefwet in die bedrijven verplicht loonverschillen in het jaarverslag op te nemen. Een wet zoals in IJsland ziet ze niet zitten. Te negatief. De loonkloof moet juist op een positieve manier worden opgepakt. “De kloof staat hoog op de agenda en de maatschappelijke druk om er iets aan te doen wordt steeds groter. Maar we kunnen er niks mee want het is niet inzichtelijk hoe groot de verschillen precies zijn binnen het bedrijf en waarom ze er zijn.”

Niet alleen de onderhandelingspositie van de vrouw verbetert dan, ook voor het bedrijf is het gezond te weten hoe interne loonverschillen precies in elkaar steken. “Door de cijfers inzichtelijk te maken, kom je er als bedrijf achter of je onbewust discrimineert. Misschien geef je ook de lager betaalde functies vaker aan vrouwen dan aan mannen.” Met de wet hoop Yücel ook een gesprek op gang te brengen over verschillende oorzaken van de loonkloof“Waarom gaan vrouwen zo vaak parttime in ons bedrijf werken? Waarom zitten ze zo vaak bij ons met flexcontracten die minder betalen?”

“Een verbod op ongelijke behandeling en ongelijk loon is er al, dat staat in de wet. Maar we hebben nu niet de informatie om het te handhaven.”