IJsland Premier ruimt het veld
De IJslandse premier is het eerste politieke slachtoffer geworden van de Panama Papers. Nadat zondagavond zijn ernstige belangenverstrengeling met de bankenwereld was onthuld, en nadat hij daar in een tv-interview uiterst onhandig op had gereageerd, kon Sigmundur David Gunnlaugsson gistermiddag alleen nog de eer aan zichzelf houden en aftreden.
Het vertrek van de premier werd bekendgemaakt door Sigurdur Ingi Johannsson, de nummer twee binnen Gunnlaugssons Progressieve Partij en de huidige minister van landbouw en visserij. Johannsson zal door zijn partij als nieuwe premier worden voordragen aan de coalitiepartners.
Uit de Panama Papers is naar voren gekomen dat Gunnlaugssons echtgenote Anna een bedrijf heeft dat obligaties bezit van drie IJslandse banken die door de recessie uit 2008 omvielen. De premier steunde een beweging die schuldeisers van deze banken, waaronder Nederland, wilde uitbetalen. Zo had hij een persoonlijk financieel belang bij uitbetaling van de schulden.
Toen een Zweedse tv-ploeg hem naar deze belangenverstrengeling vroeg, begon Gunnlaugsson te stamelen. De premier stond vrijwel direct op en toonde zich gepikeerd. "Jullie vragen zijn nonsens", brieste hij. "Jullie luizen me onder valse voorwendselen een interview in", zei Gunnlaugsson zonder verder op de zaak in te gaan. Een minuut later beende hij weg.
Gunnlaugsson heeft op de IJslandse tv vrijwel direct zijn excuses aangeboden voor zijn stuntelige optreden, maar de zaak had toen al een dynamiek gekregen die niet meer viel te keren. Maandag diende de oppositie een motie van wantrouwen tegen hem in. Gistermiddag om vijf uur zou de stemming zijn, maar die wachtte Gunnlaugsson niet af.
Wel probeerde hij enkele uren voor de stemming de regie terug te pakken met een verzoek om het parlement te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Door de regering ten val te brengen hoopte hij waarschijnlijk de schuld af te schuiven op het collectief, weg van zijn eigen persoon. Maar dat mislukte; de president trapte er niet in en weigerde het verzoek, waarna Gunnlaugsson eieren voor zijn geld koos.
Maandagavond gingen in Reykjavik al duizenden IJslanders de straat op om Gunnlaugssons vertrek te eisen. De premier liet toen weten niet aan aftreden te denken, in de kennelijke hoop dat hij de brand nog kon blussen.
undefined
