Ierse kiezers zweven tussen angst en woede

"Dit is een treurige dag voor Ierland. We hebben geen zeggenschap over onze eigen koers. Details van onze begroting worden eerst naar de Bundestag gestuurd."

Dat zegt Edward Burke, Ier en onderzoeker bij de denktank Centre for European Reform. Hij is teleurgesteld in Europa dat volgens hem gedomineerd wordt door Duitsland. Vandaag stemmen de Ieren in een referendum over het Europese begrotingsverdrag - als enigen in Europa. Volgens de jongste peilingen stemt 39 procent van de Ieren voor het verdrag, 30 procent stemt tegen. Maar de uitkomst is ongewis, omdat 22 procent van de kiezers zweeft. De Ieren verwierpen de laatste twee Europese verdragen (Nice en Lissabon) al bij de eerste stemming.

De meeste Ieren zijn teleurgesteld in Europa, en in de eigen politici die faalden in het toezicht op de banken. De financiële instellingen moesten voor miljarden gered worden op kosten van de belastingbetaler. Tot op heden hoeven de schuldeisers geen cent mee te betalen.

Ook zijn de Ieren kwaad op Europa omdat het een hoog rentetarief van 6,8 procent rekent over de miljardenlening die het land in 2010 ontving.

Premier Enda Kenny houdt de Ieren voor dat het begrotingsverdrag essentieel is voor een gezonde economie. Daarom moet Ierland aan de Europese normen blijven voldoen. "Hoe financieren we anders onze politie, ziekenhuizen, scholen en uitkeringen", zei de premier onlangs. De EU en IMF betalen al sinds 2010 de rekeningen en een nieuw noodpakket is niet uitgesloten. Kenny's partij Fine Gael en coalitiepartner Labour worden in de campagne gesteund door de grootste oppositiepartij Fianna Fáil.

Een stem tegen het Europese begrotingsverdrag is een stem voor meer zeggenschap over de eigen financiën. Maar wel in ruil voor grotere onzekerheid. Volgens het ja-kamp zouden de financiële markten Ierland direct afstraffen, mochten de Ieren vandaag het verdrag verwerpen.

De nee-stemmers denken er heel anders over. De oppositie is van mening dat het nieuwe EU-verdrag niet bijdraagt aan economische groei. Hoe Ierland zonder Europees geld de lonen moet uitbetalen, kunnen de oppositiepartijen niet goed uitleggen. De nee-stemmers staan onder leiding van de linkse Sinn Féin en Gerry Adams, de voormalige voorman van het Ierse verboden Republikeinse Leger.

"Chantage", zo omschrijft Sinn Féin-raadslid uit Limerick Maurice Quinlivan het EU-begrotingsverdrag. "De ontwikkelingen gaan zo snel. Spanje heeft straks geld nodig en daarvoor heeft het Europese stabiliteitsfonds niet genoeg."

De Ieren dragen hun lot stoïcijns. In Dublin zijn geen massale demonstraties. Het IMF en de EU roemen het land voor het naleven van alle afgesproken bezuinigingen en hervormingen. Er wordt economische groei - bescheiden weliswaar - verwacht voor dit jaar. "Het verbergt de pijn niet", zegt Burke van de Europese denktank.

De werkloosheid ligt op 15 procent, en de emigratie houdt aan. Volgens Quinlivan zullen de meeste Ieren nee stemmen omdat "het verdrag geen antwoord biedt op de vragen die wij hebben. Ik zie overal woede", zegt de lokale politicus, die pleit voor een stimuleringspakket van banen en groei.

Angst, wanhoop, onverschilligheid, woede; deze emoties zullen de referendumuitslag bepalen. "Voor Ierland is de keuze belangrijk", zegt Burke. "In Europa zal een nee-stem meer olie op het vuur gooien, maar het zal geen waterscheiding zijn. Alle ogen zijn op dit moment gericht op Spanje."

undefined