Iedereen is boos op ING, hoe verdedigt de bank 50 procent meer salaris voor de topman?

Volgens ING handelt het 'volledig in lijn met de beginselen van de Nederlandse corporate governance code'. Dat slaat op de zogeheten Code Banken, die in 2010 werd ingevoerd als reactie op de financiële crisis van 2008, waarin Nederlandse banken massaal door de overheid voor faillissement behoed moesten worden. Ook ING kreeg destijds 10 miljard euro steun, wat al een aantal jaar geleden werd terugbetaald.

Evenwichtige verhoudingen

De Code Banken schrijft voor hoe Nederlandse banken zich gedragen, en is daarmee een aanvulling op bestaande wet- en regelgeving. Over beloningen van bestuurders staat bijvoorbeeld geschreven dat banken 'een zorgvuldig, beheerst en duurzaam beloningsbeleid' zullen voeren. Een beloningsbeleid dat wordt 'gekenmerkt door evenwichtige verhoudingen', waarbij het 'maatschappelijk draagvlak in ogenschouw' wordt genomen. Die woorden komen in de uitleg die ING vandaag op de website zette echter niet voor.

Volgens een woordvoerder van ING zijn al die punten echter wel meegewogen in de beslissing het salaris fors te verhogen. Een ander punt gaf echter de doorslag, namelijk dat het salaris van topman Hamers achterliep bij de topmannen van de 50 grootste Europese bedrijven. “Dat verschil werd steeds groter, en dat gaf uiteindelijk de doorslag”, aldus de woordvoerder, die erop wijst dat het nieuwe salaris nog altijd 7 procent onder die mediaan ligt.

Toch is die redenatie opvallend: in de Code Banken wordt de mediaan van vergelijkbare bedrijven weliswaar genoemd, maar nergens staat dat ING daar dichtbij moet zitten. Er staat alleen dat het salaris ‘beneden’ de mediaan moet liggen, zonder in te gaan op hoe ver of dichtbij dat dan moet zijn. Dat ING er dichtbij wil zitten is een eigen afweging van de bank.

'De kloof overbruggen'

Heeft ING een punt als het zegt te handelen in lijn met de Code Banken? De titel van het laatste nalevingsverslag van die code zegt al veel: ‘De kloof overbruggen’. Volgens de commissie die de naleving onderzocht, wordt er vanuit banken radicaal anders tegen zaken als beloning aangekeken dan vanuit de samenleving.

Sterker, banken ervaren helemaal geen kritiek vanuit de samenleving, bleek uit een rondgang onder bestuurders. “Banken vinden dat ze een goede relatie hebben met hun klanten en op één uitzondering na ervaart geen enkele bestuurder kritiek vanuit de samenleving op de eigen bank”, schrijft de commissie.

Consumenten hebben juist weinig vertrouwen in banken. De belangrijkste reden hiervoor is dat banken hun eigen belang eerst dienen. Daarnaast wordt het beloningsbeleid bij banken en de lage spaarrente genoemd.

'Kampioen van Europa'

Het verschil in perceptie tussen banken en samenleving is bepaald niet nieuw. In 2007 dreigde de toenmalige baas van ING, Michel Tilmant, al eens het hoofdkantoor van de bank naar Londen te verhuizen vanwege kritiek op het beloningsbeleid bij de bank. “Wij moeten concurreren met salarissen in Londen, New York en Singapore”, aldus Tilmant destijds.

Ook nu vergelijkt ING zich liever met grote buitenlandse bedrijven dan dat het let op de reactie vanuit Nederland op de beloning bij de bank. “Als je kampioen van Europa wilt worden, moet je dit wel doen”, zegt president-commissaris Van der Veer in het Financieele Dagblad. Om een passend salaris voor de topman te bepalen wordt alleen gekeken naar de 50 grootste bedrijven in Europa, stelt ING, waartoe de bank ook behoort.

Tegelijkertijd leunt de bank nog in hoge mate op de Nederlandse thuismarkt. Van de winst werd vorig jaar bijna de helft in Nederland gerealiseerd, blijkt uit het jaarverslag dat vandaag werd gepubliceerd. Dat is opvallend hoog, aangezien de omzet maar voor een derde uit Nederland komt. België, in grootte de tweede markt voor ING, is qua omzet bijna de helft kleiner dan Nederland, en levert slechts 10 procent van de winst.

Lees ook: Volgens een Belgische hoogleraar blijkt uit onderzoek dat bedrijven hun topmannen niet noodzakelijk meer hoeven te betalen om een goede CEO aan te trekken.