Opinie
Hou op met eeuwig geklaag over ouderen
Laten we campagne voeren om een positief beeld van ouderen te schetsen, schrijft predikant Robbert Jansen. "Mag ouderdom ook nog een toegevoegde waarde hebben ten opzichte van jong-zijn?"
Heeft het zin ouder te zijn dan 75 jaar? Rare vraag? Dat lijkt mij niet, temeer daar je vanaf die leeftijd straks wellicht een zelfdodingspil kunt krijgen. Zoekend naar antwoord, ontdek ik de site van het Nationaal Ouderenfonds (klik door naar 'feiten en cijfers'). Na wat demografische gegevens volgt één lange opsomming van de problemen waarmee ouderen te kampen hebben. Over kansen wordt niet gesproken.
Als predikant merk ook ik zeker dat bepaalde nood onder ouderen vaker voorkomt dan onder jongeren. Daar aandacht aan besteden, is natuurlijk niet verkeerd. Maar mag ouderdom ook nog een toegevoegde waarde hebben ten opzichte van jong-zijn? Levert het leven dan zo beroerd weinig op dat oud zijn alleen kan worden samengevat met het woord 'probleem'?
Is dit onze levensloop: als kind leer je om te gaan bijdragen aan de maatschappij, als volwassene draag je bij, als oudere ben je een probleem?
Dagbesteding
"Weten jullie wel hoeveel moeite het kost om ouderen naar de dagbesteding te krijgen", vroeg een ouderenwerker eens. Vele ouderen bleken de speciaal voor hen georganiseerde koffie-ochtend en bingo-morgen te mijden. (Bij mij moet de komende 40 jaar ook nog heel wat gebeuren, wil bingo vanaf mijn 75ste mijn leven zin geven.) De ouderenwerker verzuchtte: "Ouderen hebben het gevoel dat ze van geen betekenis meer zijn."
Dat gevoel zou ik ook krijgen als me dat elke dag door mijn omgeving, door de media, door de politiek wordt verteld. 'Ik heb eerbied voor jouw grijze haren', wordt niet meer grijsgedraaid en 'vergrijzing' is anno 2016 een vies woord. Ik vroeg haar: "Hebben die ouderen ongelijk? Wat is de toegevoegde waarde van ouderen?" Hopeloos keek ze de zaal in: "Heeft iemand een idee?" Een collega-predikant antwoordde: "Als ze de Here kennen, kunnen ze hun geloofskennis overdragen."
Ervaring
Dat beaam ik meteen. Maar ik besef ook dat dat niet door iedereen als een grote toegevoegde waarde beschouwd wordt. Verdwijnt met God, geloof en kerk ook de toegevoegde waarde van de ouderen?
Die vraag had een interessante discussie kunnen inleiden. De Bijbel heeft mij nooit geleerd ouderen als probleem te beschouwen. Maar ik vroeg: "Wie kan beter vertellen hoe het is om 80 jaar levenservaring te hebben, dan degene die die ervaring heeft?"
Mij is geleerd dat het precies één jaar kost om een jaar levenservaring op te doen. Mij is geleerd dat wijsheid met de jaren komt en in mijn eigen leven herken ik dat. Mij is ook geleerd, dat wie zijn geschiedenis vergeet, gedoemd is die over te doen.
Nodig
Ouderen betekenen ontzettend veel voor mij. Ik heb ze nodig en zal ze missen als ik zelf oud ben. De ouderen die ik ontmoet, kunnen mij misschien niet helpen te kiezen tussen Android en iOS (en is dat wel een leeftijdsprobleem?).
Ze kunnen me wel vertellen hoe weinig en hoe veel impact sommige keuzes hebben. Ze stellen me gerust dat ik niet de eerste ben die ervaart wat ik ervaar. Ze geven mij wijsheid om fouten te voorkomen. Samen worstelen we met vragen. Als ik oud mag worden, hoop ik van net zoveel toegevoegde waarde te zijn als zij. Ik pleit voor de campagne 'Oud = Goud'. Vertoon overal foto's van ouderen met teksten als '90 jaar levenservaring. Gratis aangeboden'.
Hou op met klagen over ouderen. Laat ouderen de plek krijgen en innemen die hen na al die jaren toekomt: de plek van de oudsten.